بازی و حرکات بدنی کاملا در بدن کودکان آشکار می­ شود،در اواخر این مرحله معمولا نیروی خیال کودک شدت می­یابد و در بازی­های او منعکس می­ شود کودکان به تحلیل و ترکیب اشیا،کسب اطلاعات،علاقمندی به رقابت و تقلید از هرچه می­بیند و می­شنود،متمایل می­گردد.در این دوره کودک علاقه شدیدی به بازی با گل و خاک دارد،نباید اورا از این عمل بازداشت، بلکه باید فقط گل و خاک تمییز در اختیار او گذاشت و بعد از بازی وی را به شستن دست­ها ترغیب نمود.

در این سن کودک اسباب­بازی­های خود را می­شکند تا به محتویات درون آن پی ببرد، همچنین در این مرحله به هیچ نوع قید و قاعده­ای در بازی خیالی مثل لوازم کهنه و اسقاطی، اسباب­بازی­های کوچک از لوازم زندگی، پازل،بازی­های کارتی ساده ، مواد هنری مثل وسایل نقاشی می ­تواند مفید و مناسب باشد. کالسکه یا سه چرخه و چرخ بزرگ، وسایل برای نقاشی،رنگ کردن،طراحی،کارهای چوبی، تاب خوردن،نخ کردن مهره،کتاب­هایی با موضوعاتی درمورد دنیای واقعی کودکان می ­تواند برای کودکان چهارساله لذت بخش و مؤثر باشد،خمیربازی و بازی­های کارتی،بازی­های جدول که درآن­ها قاعده­های محدود حاکم است و نتایج آن بیشتر بر اساس شانس است و بازی­های فکری برای سنین پنج سالگی مناسب و مفید ‌می‌باشد.در پایان این مرحله کودک به سوی واقعیت­گرایی وتفکر منطقی متمایل می­ شود.‌بنابرین‏ مواد بازی نیز باید یاری­دهنده بازی این کودک باشد.(همان منبع)

مرحله سوم:سه تا شش سالگی

در این مرحله کودک بیشتر به بازی­هایی متمایل می­ شود که با حرکات زیاد توام است و می­خواهد سرعت،قدرت و مهارت خود را نشان دهد، چون میان عضلات و اعصاب ارتباط برقرار می­ شود. بدین سبب می ­تواند به بازی­هایی که مستلزم مهارت هستند مشغول شود.همچنین کودک به بازی­های دسته جمعی علاقه­مند می­ شود و می­خواهد در هر بازی رفیق و شریکی داشته باشد تا به او کمک کند یا به مبارزه و مباحثه با او بپردازد. زیرا در این مرحله است که میل به رقابت ظاهر می­ شود و دوام و شدت می­یابد چون در این سن نیروهای گوناگون بدنی و ذهنی کودک رشد می­ کند و او می ­تواند عضلاتش را کنترل کند و نیز به علت تربیت حواس وکسب مهارت و تجربه، بازی­های گوناگون را به سرعت و قدرت و دقت انجام می­دهد( در صورتی که قبلا از انجام آن­ها عاجز بود). این دوره سال­های حساس برای زندگی نوین کودک است.او در این سن در محیطی رسمی تربیتی قرار ‌می‌گیرد و از او انتظار می­رود تا به قوانین آموزش رسمی گردن نهد.بازی کودکان در این مرحله ترکیبی از بازی­های آموزشی و تقلیدی آزاد است.(همان منبع)

چهار دوره بازی:

برای کودکان چهار دوره یا مرحله برای بازی نام می­برند که به قرار زیر است:

مرحله کاوشی:

که تا حدود ۳ ماهگی است و بازی کودکان عمدتاً عبارت است از:نگاه کردن به اشخاص و اشیاء و احیانا کوشش برای گرفتن اشیایی که جلو چشمشان می­ گیرند.بعد از آن کودک سعی می­ کند همه چیز را بگیرد، زیرا می ­تواند حرکات اعضای بزرگ بدنش را تا حدی کنترل کند.(خزاعی و خزاعی،۲۸،۱۳۹۲)

مرحله اسباب بازی:

از یک سالگی آغاز و بین۵ و۶ سالگی به اوج خود می­رسد. در این دوره، کودک با اسباب­بازی­ها صحبت می­ کند و آن­ها را جاندار می­پندارد و آن­ها را تشویق یا تنبیه می­ کند.(همان منبع)

مرحله بازی حرکتی و نمایشی:

معمولا پس از ورود به مدرسه، بازی­های کودک، عمدتاً حرکتی و نمایشی است، جز هنگام تنهایی که ممکن است به اسباب­بازی­های خود پناه ببرند. در این مرحله کودک به بازی­های ورزشی و جمعی می ­پردازد.(همان منبع)

مرحله بازی رویایی:

که حدود بلوغ شروع می­ شود و کودک دیگر به اسباب­بازی علاقه نشان نمی­دهد و بیشتر اوقاتش را در بازی­های رویایی صرف می­ کند.(همان منبع)

مشخصه‌ های بازی کودکان:

روانشناسان معاصر مشخصات بازی را در بازی­های کودک کشف کرده ­اند.

• • بازی یک نیاز درونی است نه یک نیاز فیزیولوژیک یا خواسته اجتماعی

• • بازی با پرسش من با این شی چه می­توانم بکنم؟،هدایت می­ شود.‌بنابرین‏ بازی غیر از کاوش است.زیرا در کاوش این سوال مطرح است : این شی چیست و با آن چه ‌می‌توان کرد؟

• • در بازی بیشتر به بازی کاربرد اشیا توجه می­ شود.

• • بازی با آزادی از مقررات خارجی تحمیلی مشخص می­ شود

• • بازی متضمن فعالیت است.

• • بازی کودکان تحت تاثیر سنت است، ‌به این معنا که در بازی­های خود از بزرگسالان تقلید ‌می‌کنند.

• بازی از الگوی قابل پیش ­بینی رشد و تکامل با توجه به سن کودک پیروی می­ کند.(خزاعی و خزاعی،۲۴،۱۳۹۲)

بازی بهترین وسیله است تا کودکان به آنچه شخصا دوست دارند،بپردازند.مقررات لازم را شخصا وضع کنند.احساس هویت و استقلال کنند.مقدار وقت لازم و حتی زمان و مکان را شخصا انتخاب کنند. آنچه را که می­خواهند تجربه کنند،کشف کنند و بیاموزند. به تبادل عاطفی با همسالان خود بپردازند.به میزان نیازشان لذت ببرند و خوشحال شوند.مسائل زندگی را درخود تجربه کنند،به درون سازی و برون­سازی بپردازند.امیال سرکوفته خود را ارضا کنند، نگرانی­های خود را کاهش دهند و از بین ببرند. مهارت­ های حسی حرکتی خود را رشد و گسترش دهند. در دنیای خیالی خود فرو روند.نقش­های جنسی خود را دریابند،به خلاقیت برانگیخته شوند .با انضباط­های لازم جهت زندگی جمعی آشنا شوند و خود را در خویشتن،رشد و گسترش دهند.(همان منبع)

دیدگاه دانشمندان اسلامی ‌در زمینه بازی:

در اسلام به مراحل رشد انسان از کودکی تا پیری توجه خاصی شده است. آن­چنان که پیامبر اکرم(ص) در دوران زندگانی خود و به خصوص با وجود شرایط دشوار صدر اسلام، با ظرافت ویژه­ای به کودکان توجه داشتند که باعث شد آینده­ سازان جامعه اسلامی پرورش یابند.

عطوفت و مهربانی به کودکان بارها از طرف پیامبر اکرم(ص) توصیه شده است. آن حضرت کودکان را بسیار دوست می­داشت و همواره توجه و احترام به شخصیت آن­ها را توصیه می­کردند و رفتار و تربیت کودکان را با توجه به سن و سال و مراحل رشد آن­ها ضروری می­دانستند. آن حضرت در حدیثی می­فرمایند “هرکس کودک دارد باید مانند کودک با او رفتار کند”.(همان منبع،۳۰)

رفتار پیامبر زمانی که در حال نماز جماعت، نوه خردسال ایشان برگرده­اش سوار می­شد چنان بردبارانه و با شکیبایی بود که اطرافیان را به تعجب وامی­داشت و علاوه بر آن کودکان مدینه بر خود جرات می­دادند و از پیامبر می­خواستندتا با آ­ن­ها بازی کند و ایشان قبول می­کردند.اینگونه سیره و رفتار پیامبر با کودکان بود که فرزندان حضرت علی(ع) چنان دلاور مردانی بارآمدند.(همان منبع)

ابوعلی سینا: حکیم ابو علی سینا اعتقاد داشت که سلب آزادی و جلوگیری از جنب و جوش و بازی کودکان، زمینه­ای برای افسردگی آن­ها ‌می‌باشد و این افسردگی­ها باعث می­ شود تا رغبت­ها از بین برود و کودکان شادابی،طراوت،تحرک و جنب و جوش خود را از دست بدهند و رفتار آن­ها،بیمارگونه شود.(همان منبع)