این روند در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. روش مونت-کارلو به عنوان مرجع برای تایید دقت سایر روش های مورد بررسی تعیین شده است. فلوچارت الگوریتم معرفی شده در بالا در شکل ۴-۳ نشان داده شده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

روش کوانتایز[۴۳]
این روش نیز جز دسته روش های عددی محسوب می‌شود که مستلزم حل سیستم با تکرار زیاد است. در این روش تابع چگالی احتمالی ورودی به k قسمت تقسیم می‌شود. احتمال وقوع هر یک از این k سرعت باد از روی تابع توزیع سرعت باد مشخص است. سپس با بهره گرفتن از این k سرعت، توان تولیدی توربین های بادی مشخص می‌شوند. با داشتن توان توربین های بادی، پخش بار محاسبه شده و توان تولیدی و مصرفی در هر منبع تولید و مصرف کننده و ولتاز شین ها مشخص می‌شوند. پس از تعیین نتایج پخش بار، نقطه کار مربوط به جریان ها، ولتاژ ها، زاویه ولتاژ ها و سرعت های زاویه ای شبکه تعیین می‌شوند. با بهره گرفتن از این مقادیر نقطه کار و روابط معرفی شده در فصول ۲ و ۳ معادلات حالت سیستم مشخص شده و ماتریس A به دست می‌آید. با داشتن این ماتریس، مقادیر ویژه سیستم که برای بررسی احتمالی پایداری مورد نیاز هستند تعیین می‌شوند. در آخر احتمال اینکه سیستم ناپایدار باشد برابر است با مجموع احتمال وقوع سرعت های بادی که متناظر با مقدار ویژه بحرانی^[۱۱۳] سیستم دارای قسمت حقیقی مثبت باشند. این احتمال به صورت زیر قابل محاسبه است:

در ۴-۴ P_ins نشان دهنده احتمال ناپایداری سیستم و P_λi نشان دهنده این احتمال است که هرکدام از k قسمت اشاره شده در بالا دارای قسمت حقیقی مثبت باشند. همچنین n تعداد حالاتی است که مقادیر ویژه بحرانی قسمت حقیقی مثبت دارند. فلوچارت پیاده سازی این روش در شکل ۴-۴ آورده شده است.
این روش برای سیستم های با تعداد ورودی تصادفی کم روش بسیار موثری محسوب می‌شود و می‌تواند با تعداد تکرار بسیار کمتر نسبت به روش مونت-کارلو احتمال ناپایداری سیستم را با دقت قابل قبولی تعیین کند. هرچند با افزایش تعداد ورودی های تصادفی تعداد تکرار های این روش به صورت نمایی افزایش می‌یابد که استفاده از این روش را برای سیستم های با ورودی تصادفی زیاد نامناسب می‌کند. این موضوع در قسمت شبیه سازی نشان داده شده است.

شکل ۴-۴- فلوچارت پیاده سازی روش کوانتایز
روش های بررسی احتمالی تحلیلی
در این بخش روش های تحلیلی آنالیز احتمالی پایداری ریزشبکه را مورد بررسی قرار می‌دهیم. روش تخمین دو نقطه ای و روش مبتنی بر بسط گرم-چارلیر در این پایان نامه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند. این روش ها معمولا نیاز به تعداد دفعات کم حل سیستم قدرت برای دستیابی به احتمال ناپایداری دارند اما ممکن است نسبت به روش های عددی از دقت پایین تری برخوردار باشند و یا نیاز به انجام محاسبات پیچیده داشته باشند.
روش تخمین دو نقطه ای[۲۷-۲۸، ۴۳-۴۴]
یکی از روش های تحلیل بررسی سیستم های قدرت که بسیار مورد توجه قرار گرفته است روش تخمین دو نقطه ای است. به منظور بررسی پایداری در سیستم های قدرت در حضور عدم قطعیت، مقدار ویژه ی سیستم به صورت تصادفی در نظر گرفته می‌شوند. اگر یک مقدار ویژه سیستم به صورت λ_i=α_i+jβ_i در نظر گرفته شود، دو متغیر تصادفی یعنی α_i و β_i وجود دارند. از آنجایی که قسمت حقیقی مقدار ویژه تاثیر کلیدی را بر پایداری سیستم دارد، تنها α_i مورد بررسی قرار می‌گیرد. می‌دانیم که کلیه مشخصات آماری یک متغیر تصادفی با تابع توزیع نرمال به طور کامل می‌تواند توسط میانگین و انحراف معیار آن مشخص شود [۲۸]. بدین منظور فرض می‌کنیم که تابع توزیع قسمت حقیقی مقدار ویژه بحرانی یعنی α_i یک متغیر تصادفی با تابع توزیع نرمال و با میانگین µ_αi و با انحراف معیار σ_αi باشد. با داشتن این دو پارامتر از هر مقدار ویژه بحرانی می‌توان با بهره گرفتن از رابطه زیر احتمال ناپایداری ریز شبکه را به دست آورد.

در این رابطه تابع f نشان دهنده تابع چگالی احتمال مقدار ویژه بحرانی i ام است. بنابر مطالبی که گفته شد، هدف اصلی روش تخمین دو نقطه ای تعیین میانگین و انحراف معیار مقادیر ویژه بحرانی از روی تابع چگالی ورودی های سیستم است. این روش می‌تواند بیشتر در شرایطی که رابطه بسیار پیچیده ای میان ورودی ها و خروجی های سیستم برقرار است موثر باشد.
مجددا رابطه ۴-۱ را در نظر بگیرید که در آن x و z به ترتیب برداری از ورودی ها و خروجی می‌باشند که با رابطه پیچیده h به یکدیگر مرتبط می‌شوند. فرض کنید متغیر تصادفی x_i، که در مطالعه ما قسمت حقیقی مقدار ویژه بحرانی است، دارای میانگین µ_xi، انحراف معیار σ_xi و تابع چگالی احتمالی مشخص f باشد. k امین مومنت مرکزی این متغیر تصادفی به صورت زیر قابل محاسبه است [۲۸ ، ۴۳]:

با بهره گرفتن از این تعریف پارامتر دیگری را به صورت زیر تعریف می کنیم:

, k=1, 2, …

مقدار C₁ⁱ و C₂ⁱ به ترتیب برابر با ۰ و ۱ می باشد و C₃ⁱ و C₄ⁱ به ترتیب نشان دهنده ضرایب عدم تقارن^[۱۱۴] و نقطه اوج^[۱۱۵] می باشند[۴۳]. از آنجایی که z تابعی از متغیر x است، می توان بسط تیلور^[۱۱۶] آن را حول µ_xi به صورت زیر نوشت:

• • جمع آوری داده های بسیار زیاد:

این مسئله موجب خواهد شد که مدیران و کارکنان از داده ها صرف نظر کنند یا به درستی از آنها استفاده ننمایند.

• • تمرکز بر کوتاه مدت:

بسیاری از سازمان ها تنها به جمع آوری داده های مالی عملیاتی می پردازند و تمرکز بر معیارهای بلند مدت را فراموش می کنند. معیارهایی مانند رضایت مشتریان، رضایت کارمندان، کیفیت محصولات و خدمات و مسئولیت های اجتماعی را کمتر در نظر می گیرند.

• • عدم استفاده از دادها در تصمیم گیری:

بسیاری از مدیران به جای استفاده از داده هایی که به آنها گزارش شده است، تصمیمات را بر اساس شهود و تجربیات اتخاذ می کنند و اگر داده ها صحیح هستند باید به درستی از آنها استفاده شود.

• • جمع آوری داده های ناسازگار، متعارض و غیر ضروری:

تمامی داده ها باید به معیاری برای نشان دادن موفقیت سازمان منتهی شوند. به عنوان مثال اندازه گیری کاهش فضای کار به ازای پرسنل و اندازه گیری رضایت از تسهیلات، معیارهای متناقض است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• • اندازه گیری عملکرد اشتباه است:

عملکردی که در یک جا انتظار داریم ممکن است در جای دیگر حادثه بیافریند. به عنوان مثال مدیر یک رستوران برای رسیدن به عدد 100 درصد در نسبت مرغ های فروخته شده به مرغ هایی که دور انداخته شده اند به پخت غذا بعد از سفارش آن پرداخت و این سبب انتظار بیش ازحد مشتریان و در نتیجه عدم رضایت آنان شد. بنابر این راهبرد منجر به عملکرد اشتباه شد و مشتریان را فراری داد.

• • تشویق به رقابت و تضعیف کار تیمی:

مقایسه واحدهای سازمانی با یکدیگر و یا کارمندان با هم، در برخی مواقع منجر به اولیت یافتن رقابت با هزینه تخریب کار تیمی می شود. باید کارکردها با اهداف عملکردی مشخص مقایسه شوند.

• • ایجاد معیارهای واقعی یا غیر واقعی:

معیارها باید در محدوده بودجه و محدودیت های سازمان بوده و هزینه منفعت مثبت داشته باشند. هم چنین معیارها باید قابل دسترس باشند هیچ چیز به اندازه هدفی که قابل دستیابی نیست روحیه کارکنان را تخیرب نمی کند.

• • عدم موفقیت در مرتبط کردن معیارها:

معیارها باید با برنامه ریزی راهبردی سازمان ارتباط داشته و به تمامی سازمان (افقی و عمومی) تسری یابند.

• • دوره تناوب اندازه گیری کم و یا بیش از حد زیاد:

برای فواصل زمانی اندازه گیری باید تعادلی وجود داشته باشد. اندازه گیری در فواصل کوتاه منجر به تلاش غیر ضروری و هزینه های بالا شده و هیچ ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. از طرف دیگر، با فواصل طولانی اندازه گیری در موقعیتی قرار خواهیم گرفت که از مشکلات بلقوه اطلاع نداریم تا زمانی که برای عکس العمل صحیح دیر شده است.

• • نادیده گرفتن مشتریان:

معمولا مدیران به دنبال اندازه گیری اجزا و فرایند های داخلی می باشند. اما در واقعیت این مشریان هستند که عملکرد را هدایت می کنند و اکثر سازمان های سطح اول دنیا رضایت مشتری را بالاتر از همه چیز قرار می دهند(ساجدی نژاد،1385).
2-1-4) بررسی مختصر ارزیابی عملکرد سنتی و نوین و احصاء تفاوت ها
استفاده از نظام های ارزیابی به صورت رسمی به قرن نوزدهم باز میگردد. می توان گفت: ارزیابی عملکرد همراه با سیر توسعه اندیشه های مدیریت در قالب مکاتب مدیریت توسعه پیدا کرده است. تغییر و توسعه شاخص هیا ارزیابی در اقلب ارائه اصول عام و جهان شمول برای ارزیابی سازمان ها تا مدیریت کیفیت فراگیر، سیر توسعه نظام های ارزیابی را نشان میدهد.
در کشور ما به طور رسمی و در سطح ملی برای نخستین بار در سال 1349 مقرر گردید سازمان های دولتی از نظر مدیریت و نحوه اداره امور مورد ارزیابی قرارگیرند. به این منظور مرکز ارزشیابی سازمان ها دولتی در نخست وزیری تشکیل گردید. اما سوابق نشان دهنده آن است که پس از گذشت بیش از سی سال هنوز نظام مشخصی برای ارزیابی در سطح ملی طراحی و تدوین نشده است(مظفری،1389). در بررسی فلسفه وجودی ارزیابی عملکرد با دو دیدگاه روبروی می شویم؛ سنتی و نوین. در نگرش سنتی به ارزیابی، مهمترین هدف ارزیابی قضاوت و یادآوری عملکرد است. دیگری نگرش نوین است که در آن بر رشد و توسعه و بهبود عملکرد توجه و تاکید می شود و پویایی وجه ممیزه و اصلی آن است. بررسی رویکرد های مختلف نسبت به ارزیابی عملکرد بیانگر آن است که نظام ارزیابی باید متناسب با رشد و توسعه سازمان بوده و پاسخگویی ابعاد متنوع و متعدد آن باشد. توسعه تکنولوژی، نقش عوامل حیاتی موقعیت در عملکرد، ساختار رقابت داخلی و جهانی، مزیت کیفیت، جایگاه سازمان و کالا ها و خدمات ارائه شده توسط آن نزد بازار و مشتریان از جمله عواملی هستند که امروزه باید در ازریابی عملکرد مورد توجه قرار گیرند. نکته دیگری که امروزه و در ادبیات مدیریت عملکرد به آن توجه شده است، این است که بین ارزیابی نتایج(خروجی) و ارزیابی فرایند و داده ها(ورودی) ارتباط بسیار مهم و قابل توج برقرار است. امروزه تفکر غالب این است که اصلاح ورودی و فرایند عملیات بطور منطقی منجر به ارائه کالاها و خدمات مناسب خواهد شد. کنترل انتهایی عملیات نمی تواند بیانگر وضعیت عملکرد جامع سازمان باشد. خروجی زاییده فعالیت واحد های مختلف سازمان در ترکیب منابع است و ارزیابی خروجی سازمان نمی تواند به برنامه های اصلاحی در فرایند و عملیات پشتیبانی آن کمک کند. صاحب نظران مدیریت معتقدند سیستمهای ارزیابی عملکرد باید به طور ادواری مورد بازنگری قرار گیرند این امر می تواند ناشی از تغییر ارزشهای محوری هدایت کننده سیستم های ارزیابی عملکرد باشد. اخیرا تلاش های زیادی صورت گرفته است و این تلاس ها به صورت فزاینده ادامه خواهد یافت تا اینکه استاندارد یا چارچوبی یافت شود که سازمان ها بتوانند با بهره گرفتن از آن خود را ارزیابی نمایند و به عبارت دیگر تجزیه و تحلیل انجام دهند. برای بسیاری از سازمان ها توانایی قضاوت در مورد پیشرفت با توجه به مجموعه ای از معیارهای قابل قبول، ارزشمند و آگاهی بخش خواهد بود(صفری،1382).
به طور کلی می توان تفاوت این دو دیدگاه را چنین بیان کرد که در دیدگاه سنتی هدف ارزیابی قضاوت و یادآوری عملکرد است در حالی که در دیدگاه نوین رشد، توسعه و بهبود مورد نظر است. در دیدگاه سنتی ارزیاب، یک قاضی است که اندازه گیری عملکرد و قضاوت برای او مهم است اما در دیدگاه نوین یک مشاور است با مشاوره های خود عملیات سازمان را تسهیل می­ کند. اگرچه در ارزیابی عملکرد سنتی تمرکز بر عملکرد گذشته است در ارزیابی عملکرد نوین تمرکز بر آینده و بهبود آتی است. در ارزیابی سنتی تلاش های معطوف بر کنترل و مچگیری است اما در دیدگاه نوین آموزش، بهبود و بهسازی افراد و سازمان هدف نهایی است. در دیدگاه سنتی فرایند ارزیابی مقطعی و شناسایی موفقترین سازمان و اعطای پاداش مالی به مدیران و مسئولان آنهاست اما در دیدگاه نوین فرایند ارزیابی از طریق بهبود مستمر فعالیت ها از طریق انگیزش مستمر برای بهبود کیفیت خدمات و فعالیت محقق می شود(باقری،1389).
2-1-5) تعدادی دیگر از الگوهای ارزیابی عملکرد سازمان ها

شکل ۲-۱ نمونه یک شبکه بیزین ساده

هریک از مستطیل نشان دهنده یک گره یا متغیر شبکه های باور بیزین می باشند که از طریق پیکان هایی به هم متصل شده اند. بر اساس این شکل متغیر A و B ( گره های ورودی شبکه)، دو متغیر موثر بر متغیر C می باشند. همچنین متغیر C خود متغیر موثر بر متغیرD، یعنی گره نهایی با هدف می باشد. بر این اساس هر یک از گره های A و B به عنوان گره های والدی گره C ( گره فرزندی) و گره C به عنوان گره ولدی برای گره D محسوب می شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ۲-۲ حالات و رابطه دو متغیر از یک شبکه باور بیزین .

این شکل، بخشی از یک شبکه باور بیزین را به عنوان نمونه ساده ای جهت تشریح عملکرد شبکه های باور بیزین نمایش می دهد. بر اساس این شکل گره A، متغیر موثر بر گره B می باشد. فرض کنید گره A دارای دو حالت E و F و گره B دارای دو حالت C و H می باشد.
رابطه ۲-۶:
بر این اساس پس از تعیین و کمی­سازی روابط میان متغیرهای شبکه به زبان احتمالات و تعیین احتمالات واقعی مربوط به گره های ورودی ( گره های ولدی که تنها گره های فرزندی داشته و والدی ندارند)، شبکه بر اساس قضیه بیز به تعیین احتمالات مربوط به هر یک از حالات سایر متغیرهای می پردازد.
باید توجه داشت ارتباط میان متغیرهای شبکه همواره به صورت یک ارتباط علت و معلولی نبوده و تنها اثر یک متغیر را بر دیگری نشان می دهد [ ۸۸، ۹۵ ، ۱۰۳]. اتصالات میان متغیرهای بصورت پیکان های جهت دار می باشند. بکارگیری این اتصالات در میان متغیرها به گونه ای که تشکیل یک چرخه یا حلقه بسته یک سویه را بدهند مجاز نمی ­باشد [۱۰۴]. توسعه شبکه از طریق اتصالات در هر مسیر شبکه ممکن بوده اما باید توجه داشت که تشریح روابط میان متغیرها یک طرفه بوده و در جهت عکس ممکن نیست. BBNs می تواند جهت استنتاج محمل­ترین شرایط برای یک نتیجه به کار رود، این ویژگی یکی از وجه تمایزات مدل سازی به روش شبکه ­های بیزین با سایر رویکردهای مدل سازی می باشد [۱۰۰].
بر اساس توافق عمومی، بهتر است که ساختار شبکه تا حد ممکن ساده و با حداقل تعداد گره ممکن ( ترجیحاً ۳ ولد یا کمتر) در نمودار و حداقل حالات ممکن ( ترجیحاً ۵ حالت یا کمتر) برای هر گره باشد این ساده بودن باعث می­ شود جداول احتمالات شرطی به اندازه کافی کوچک باشند تا قابل فهم و قابل کنترل گردند [۹۷].
در حین توسعه شبکه های باور بیزین، معمولا لازم است که متغیر ها را با تعریف نمودن چندین طبقه ( مثلا تقسیم بندی شرایط بارش به طبقه های زیاد ( بیشتر از متوسط کل بارش ماهیانه) و کم ( کمتر از متوسط کل بارش ماهیانه)، گسسته سازی نماییم ( یکی از مشکلات محاسباتی در بکارگیری متغیرهای پیوسته) . به منظور گسسته سازی متغیرها می­توان از برخی از الگوریتم های موجود استفاده نمود که البته این روش در مطالعات زیست محیطی کم تر توصیه می شود [۱۰۳]. اما روش معمول گسسته سازی متغیرها، استفاده از نظر متخصصان به همراه استنتاج مقادیر از مطالعات انجام شده موجود و قضاوت های گروهی در حوزه مربوطه می باشد [۱۰۹].
پولینو و همکاران^[۶۱] (۲۰۰۷) روش دسترسی به طبقه بندی­های مفید جهت گسسته سازی متغیرهای پیوسته را مراجعه به آستانه­های مدیریتی و یا راهنماهای موجود بیان می­ کنند. بر این اساس تعداد و عنوان حالات مربوط به هر متغیر از پیش تعیین شده نبوده و به صورت تک به تک ارزیابی و تعیین شدند. آن ها همچنین خاطر نشان می کنند، زمانی که گسسته سازی متغیرهای پیوسته براساس منابع موجود قابل پذیرش نیست، فرایند گسسته­سازی از طریق قضاوت متخصصین ممکن می باشد [۱۱۰].
ارزش­گذاری درقالب جداول احتمال شرطی از چالش­های اصلی در مدل سازی به کمک BBNs می باشد. در اغلب شرایط ارزش­گذاری متغیرها به دلیل کمبود اطلاعات قابل قبول بسیار دشوار می باشد. در عین حال ارزش­های ورودی اثر مهمی بر کارایی مدل خواهند داشت. با افزایش اتصالات به هر گره، ارزش گذاری جداول احتمال شرطی مشکل­تر می­گردد[۱۰۴]. همچنین، این امر زمانی که تعداد سناریوهای ( منظور از یک سناریو ترکیبی از شرایط حالات گره­های ورودی است که نهایتا توزیع احتمالات میان حالات گره مورد بررسی را تعیین می نماید) یک جدول احتمال شرطی افزایش یابند، دشوارتر می­ شود [۱۰۰].
منابع اطلاعاتی استفاده شده در جداول احتمال شرطی اغلب ترکیبی از دانش تخصصی، شواهد، آزمایش­ها، داده های موجود و یا استنباط شده از مرور منابع، یافته های تجربی، مدل ها و یا مشاوره یا افراد دارای صلاحیت می باشد [۱۰۴]. منابع اطلاعاتی متفاوتی مانند داده های تخمینی متخصصان در قالب BBNs، تلفیق و وزن دهی می شوند، چیزی که یکی از امتیازات کلیدی شبکه های باور بیزین به حساب می آید [۱۱۰]. امکان ارزش گذاری شبکه ­های باور بیزین براساس گروهی از داده های موجود وجود دارد، به دلیل محدودیت داده ها در دسترس این امکان به ندرت در مدیریت حفاظتی وجود دارد. بنابراین، تکمیل این جداول اغلب به کمک دانش متخصصین صورت می­گیرد. در مواردی که کمبود اطلاعات وجود دارد، ارزش­ها براساس قضاوت متخصص از اطلاعات محدود موجود داده می­شوند [۹۸، ۱۰۴]. فرایند مدل سازی به روش تلفیقی، به مستند سازی درک فعلی و شناخت منابع مجهول کلیدی یا شکاف­های موجود در دانش کمک می­نماید و همچنین، شاخص­ های مناسبی جهت ایجاد پایه­ای برای مدیریت پایشی و سازگار فراهم می نماید [۱۰۴، ۱۰۶ ، ۱۱۴]. چیزی که به عنوان یکی دیگر از امتیازات کلیدی شبکه های باور بیزین به حساب می ­آید.
با توجه به آنچه تا کنون گفته شد، مدل­های بیزین اغلب به صورت نظری تهیه می­گردند که در نتیجه احتمال اریبی در آن ها وجود دارد. بنابراین، مرور، بازخوانی و اصلاح نمودارها و جداول توسط متخصصین می ­تواند به اصلاح این اریبی­ها کمک نماید [۱۰۰].
شبکه ­های باور بیزین شباهت زیادی به درخت های تصمیم ­گیری و سایر مدل های تصمیم ­گیری دارند، اما نمایش تصویری و نمایش برهم کنش متغیرها در آن­ها، یک امتیاز بزرگ محسوب می­ شود خصوصاً به این دلیل که شبکه های باور بیزین قابلیت به روز رسانی داشته و امکان تکمیل و اصلاح ارتباطات موثر و یافته های شرایط جایگزین را به کاربر می دهند ( مانند درخت های تصمیم گیری و درخت های رگرسیون یا طبقه بندی) همچنین درک این شبکه ها توسط افراد دیگر ( غیر مدل­سازان)، حتی در زمانی که بیشتر بر دانش تخصصی تکیه دارند، آسان است [۱۰۰]. این ویژگی نیز از دیگر امتیازات شبکه های باور بیزین بر سایر رویکردهای مدل سازی می باشند. این واقعیت که شبکه ­های باور بیزین بر اساس احتمال عمل می کنند و نوع روابط میان متغیرها، آن ها را از سایر رویکردهای مدل سازی متمایز می نماید و کارایی آن ها را در ارزیابی خطر و پشتیبانی از تصمیم ­گیری­ها بالا می برد[۶۷ ، ۱۰۴]. کارایی شبکه ­های باور بیزین همچنین، با ترکیب نمودن گره های تصمیم ­گیری و گره های کاربردی در جهت تهیه نمودار اثر افزایش می یابد ( در مقایسه با درخت های تصمیم ­گیری)[ ۱۰۴].
شبکه های باور بیزین روشی است که این امکان را فراهم می­سازد که عدم اطمینان حاصل از مدل های برآورد بیابان­زایی را به مدیران نشان داده و این مدیران هستند که می­توانند بر پایه درجه ریسکی که می­توانند بپذیرند روش مدیریتی مناسب را برگزینند. BBNsمی­تواند به عنوان روشی مناسب اطلاعات پراکنده را با یکدیگر تلفیق کرده و با زبان احتمالات روابط اجزا را به طور گرافیکی نشان دهند و بنابراین به مدیران در انتخاب بهترین روش مدیریتی جهت مدیریت مناطق بیابانی کمک نماید. استفاده از این روش منجر به سهولت درک روابط علت و معلولی میان متغیرها شده و می ­تواند با سایر ابزارهای‌ تحلیلی برای تصمیم‌های مدیریتی ترکیب شده و ابزارهای پشتیبانی تصمیم‌گیری را ایجاد کنند [۹۸]. روش BBN یک چارچوب است که در آن سناریوهای مختلف از شرایط بیوفیزیکی، اقتصادی و اجتماعی ،آب و هوایی و مدیریت زمین را می تواند جهت بررسی و ارزیابی احتمال خطر فرسایش در نظر گرفت [۶۱].
شبکه های باور بیزین خصوصاً زمانی مفید هستند که اطمینان کافی از اطلاعات در دسترس جهت ساخت مدل وجود ندارد، این عدم اطمینان عموما یکی از چالش های موثر بر مدل­های زیست محیطی است [۱۰۴]. این ویژگی آن­ها را به یک ابزار بصری قوی در نمایش عدم قطعیت یافته هایی مانند بکارگیری انواع روش های مدیریتی تبدیل کرده است. این ویژگی به همراه توانایی شبکه ­های باور بیزین در ترکیب نمودن داده ­های تجربی با قضاوت­های تخصصی آن ها را به ابزار مدل سازی بسیار انعطاف پذیر و کارا تبدیل نموده است [۱۰۷، ۱۱۴].
به هر حال با وجود تمامی این مزایا، BBNs ، مانند سایر دیدگاه های مدل سازی محدودیت هایی دارند. به عنوان مثال تشریح منابع متفاوتی که بدون خطا و اریبی منجر به تعیین روابط متغیرها، عدم قطعیت و تغییر پذیری در یک مدل می­شوند، کاری دشوار است[۹۲ ، ۱۰۰]. ضمن اینکه شبکه ­های باور بیزین نیز مانند سایر مدل های تصمیم ­گیری ممکن است معیار­های موثر بر یک تصمیم ­گیری را نادیده بگیرند و یا سهل انگارند. همچنین تشریح دقیق تغییرات تصمیم ­گیری و تغییر شرایطی که اغلب در شرایط دنیای حقیقی اتفاق می­افتد، آسان نیست. از پی­آمدهای دیگر استفاده از شبکه ­های باور بیزین، گسسته سازی متغیرهای پیوسته است. این گسسته سازی ممکن است به نادیده گرفتن برخی ویژگی­ها و شرایط متغیر شود. نیبرگ و همکاران^[۶۲](۲۰۰۶) بیان می­ کنند، با وجود این اشکالات، با توجه به اینکه روابط میان متغیرها در شبکه ­های باور بیزین توسط سازنده مدل وزن دهی می­شوند، این مدل­ها توانایی بالایی در تصمیم ­گیری در شرایط پیچیده و دشوار دارند. به هر حال مانند هر دیدگاه مدل­سازی دیگر، شبکه ­های باور بیزین نیز با علم بر نقاط ضعف و قوتشان کارایی بالایی در بسیاری از مطالعات دارند [۱۰۶].
امروزه شبکه ­های باور بیزین کاربرد وسیعی در علوم مربوط به محیط زیست و منابع آب پیدا کرده و در زمینه‌ی بیابان‌زدایی تاکنون در ایران مورد استفاده قرار نگرفته­اند که در این مطالعه با توجه به توانایی‌های این شبکه در کمک به مدیران جهت انتخاب بهترین روش مدیریتی ، وضعیت بیابان زایی دشت سگزی را با بهره گرفتن از این مدل و مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار داده و توانایی این مدل جهت مدیریت و کنترل بیابان‌زایی بررسی می­ شود.
۲-۳- ۱- مطالعات انجام شده در مورد استفاده از شبکه های باور بیزین در علوم محیطی
در سال‌های اخیر سیستم‌های پشتیبانی تصمیم ، جهت جمع­آوری و یکپارچه سازی بهترین اطلاعات موجود برای اتخاذ تصمیم ­گیری های مناسب در سطح وسیعی از علوم ، گسترش یافته است که مدل شبکه‌ی تصمیم ­گیری بیزین یکی از مدل‌هایی است که برای ایجاد انواع مختلف سیستم های تصمیم یار مورد استفاده قرار گرفته است.
به طور کلی تکنیک­های محاسباتی به دو گروه تقسیم می­شوند : رویکرد مبتنی بر منطق و رویکردهای احتمالاتی [۱۰۹]. آمار بیزین، تئوری مجموعه فازی و غیره نمونه هایی از رویکردهای احتمالی می باشند. یک شبکه­ بیزی را می­توان این­گونه تعریف کرد : تعدادی گره که نشان­دهنده آن دسته از متغیرهای تصادفی اند که با یکدیگر در تعامل هستند. این برهم­کنش، بوسیله­ی ایجاد ارتباط بین گره­ها بیان می­ شود [۵۳]. شبکه های تصمیم گیری بیزین در اصل به عنوان یک ابزار، برای تجزیه و تحلیل استراتژی های تصمیم ­گیری تحت شرایط نامشخص توسعه داده می­شوند[۱۱۹].
شبکه ­های باور بیزین در زمینه ­های مختلف علوم زیست محیطی در تجزیه و تحلیل دادها مورد استفاده قرار گرفته اند که در زیر به برخی از این موارد اشاره می کنیم :
لندایت^[۶۳] و همکاران به بررسی شبکه ­های باور بیزین در مدل­سازی خدمات اکوسیستم پرداخته و معتقد بودند که استفاده از شبکه های باور بیزین ترجیحاً هنگامی که دانش انسانها بدون ساختار و یا صرفاً براساس روابط تجربی تشکیل شده باشد، بهتر است مورد استفاده قرار می­گیرند. آنان در این مطالعه به توانایی­های این مدل اشاره کرده و بیان کردند که هنوز تمام پتانسیل این مدل در مدل سازی خدمات اکوسیستمی مورد بررسی قرار نگرفته و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه می باشد[۹۲].
لندایت و همکاران در سال ۲۰۱۴ مطالعه­ ای در مورد تهیه نقشه با بهره گرفتن از مدل شبکه ­های باور بیزین انجام دادند و این مدل را یک تکنیک جدید مدل سازی احتمالاتی دانسته که دارای مزایایی هم چون شفافیت بالای مدل، توانایی آن در ترکیب با دانش تخصصی، انعطاف پذیر بودن، امکان مشارکت بهره برداردان در مدل و محاسبه عدم قطعیت­های موجود می­باشند. آنان مدل­سازی و تهیه نقشه احتمالاتی را برای حمایت از تصمیم ­گیری ، برنامه ریزی و به چالش کشیدن خدمات اکوسیستمی بسیار مفید دانستند [۹۲].
آلدرز( ۲۰۱۱ ) پتانسیل کارایی شبکه ­های باور بیزین را در ارزیابی آسیب­پذیری و خطر خاک­های تورب­دار نسبت به فرسایش در مقیاس های بزرگ آزمایش کرده و قابلیت اجرای شبکه ­های باور بیزین را نامحدود توصیف نمود[۶۱].در زمینه آلودگی­های محیط زیست، شبکه ­های باور بیزین جهت پیش بینی و کمک به مدیریت کیفیت آب و برنامه­ ریزی منابع آبی بکار رفته اند[۱۱۲]. یانگ و همکاران جهت کنترل گرد و غبار ناشی از بیابان­های اطراف پکن از شبکه های باور بیزین استفاده کرد [۱۲۳].گرونولد^[۶۴] در سال ۲۰۰۷ به منظور مطالعه آلودگی باکتریایی آب های سطحی و کمی سازی روابط میان متغیرهای زیست محیطی، رویکردهای مدیریتی منبع و اثرات آن ها بر سلامت انسان، به ایجاد شبکه های باور بیزین پرداخته است، و بدین ترتیب به رویکردهای مناسب مدیریتی دست یافته است[۸۴].آدریانسنس و همکاران^[۶۵] در سال ۲۰۰۹ از BBNs ، جهت پیش بینی وضعیت بی­مهرگان رودخانه استفاده نمودند[۶۲].مدل بیزین آلودگی شهری ناشی از PM10 اتمسفری در سال ۲۰۰۷ توسط کزتینو و همکاران^[۶۶] تهیه شد [۷۰].همچنین، خلیل و مکی^[۶۷] در سال ۲۰۰۷ پس از بررسی مدل های احتمالاتی ارزیابی آلاینده­های شیمیایی از شبکه ­های باور بیزین به عنوان مدل های مناسب پیش بینی کننده آلاینده های شیمیایی یاد کردند[۹۰].نیبرگ^[۶۸] و همکاران استفاده از این مدل­ها را در مدیریت سازگار مورد بررسی قرار دادند [۱۰۶]. همچنین مک کان و همکاران^[۶۹] به مطالعه کلی کاربرد مدل های BBNs در بوم شناسی و منابع طبیعی پرداختند [۱۰۰].مارکوت و همکاران^[۷۰] راهنماهایی برای توسعه و به روز رسانی مدل های BBNs بکار رفته در مدل سازی بوم شناسی و حفاظت ارائه کردند[۹۷].
۲-۴- جمع بندی :
برای پیشگیری و مبارزه با پدیده بیابان­زایی باید مناطق بیابانی شده و یا مناطقی را که با خطر ابتلا به آن روبرو هستند شناسایی کرده و از لحاظ میزان یا شدت بیابان­زایی ارزیابی نمود، لذا برآورد وضع کنونی بیابان زایی و تعیین مهمترین عوامل موثر در ایجاد و توسعه آن جهت جلوگیری از گسترش این پدیده لازم و ضروری به نظر می رسد که تاکنون روش های بسیاری جهت ارزیابی بیابان زایی ارائه شده است که از آن جمله می توان روش فائویونپ (۱۹۸۴) و روش آکادمی علوم ترکمنستان (۱۹۸۵) را ذکر نمود. مدل مدالوس یا ESAs که از جدیدترین روش های ارزیابی بیابان­زایی در سال ۱۹۹۹ توسط کمیسیون اروپا ارائه گردیده و در اکثر کشورهای حاشیه مدیترانه و خاورمیانه انجام گرفته و نتایج مثبتی به دنبال داشته است. در مدالوس اصلی چهار معیار خاک، اقلیم، پوشش گیاهی و مسائل مدیریتی مورد بررسی قرار می­گیرد. هر کدام از این معیارها، خود دارای شاخص­ هایی می باشند که در منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته و امتیاز دهی می­شوند. پس از آن، با بهره گرفتن از میانگین هندسی معیارها و ورود اطلاعات به سیستم اطلاعات جغرافیایی، وضعیت فعلی بیابان­زایی در منطقه مشخص شده و نقشه آن ترسیم می گردد . تمامی داده های مورد نیاز در این مدل در سامانه­های اطلاعات جغرافیایی تعریف می­شوند تا محاسبات مورد نیاز با توجه به الگوریتم های تعریف شده برای محاسبه شاخص ­ها و در نهایت نقشه بیابان زایی بر روی آن­ها انجام گیرد. این روش در مناطقی از کشور نیز آزمایش شده و دارای مزایای بیشتری نسبت به روش های مرسوم بوده است. لذا در این تحقیق از روش مدالوس استفاده گردیده ، ضمن آنکه تعدادی از معیارها و شاخص ­ها نیز با توجه به شرایط منطقه مورد مطالعه و طبق نظر کارشناسی اضافه شده ­اند.
با توجه به اینکه در پدیده بیابان‌زایی یک عامل به عنوان عامل بیابان‌زایی نیست، بلکه اثر متقابل عوامل زیادی است که سبب بروز این پدیده می­ شود، بنابرین بایستی تمامی عوامل را با هم در نظر گرفت و اثر متقابل آن را برای ارزیابی بیابان‌زایی در نظر گرفت. همچنین نحوه تاثیرگذاری هر کدام از این عوامل در مناطق مختلف یکسان نمی باشد. به همین دلیل مناطق مختلف در برابر عوامل بیابان‌زایی حساسیت متفاوتی از خود نشان می­ دهند. جهت ارزیابی بیابان‌زایی مدل­های گوناگونی ارائه شده است اما مدل مدالوس و دیگر مدل­های ارزیابی بیابان­زایی در نتایج و اندازه ­گیری­های خود دارای عدم اطمینان بوده ، و این مدل­ها عدم قطعیت­های موجود را در نظر نمی­گیرند.
تاکنون از شبکه‌های باور بیزین در ایران جهت ارزیابی روند بیابان‌زایی استفاده نشده است که لازم است مطالعات گسترده‌ای در این زمینه صورت گیرد. در این مطالعه با بهره گرفتن از شبکه ­های باور بیزین­، مدل مدالوس را به یک مدل پیش بینی کننده تبدیل خواهیم کرد که قابلیت بررسی سناریوهای مختلف مدیریتی را فراهم می سازد. با بهره گرفتن از این مدل می توان به عدم قطعیت­های موجود در نتایج پی برد و با انجام آنالیز حساسیت ، نیز می­توان مهمترین متغیرهای تاثیر­گذار در بیابانی شدن منطقه مورد مطالعه را تعیین نمود.
به عبارت دیگر مدل مدالوس یک مدل علی و معلولی نیست و با ضرب هندسی میان امتیازات معیارهای تعیین شده خطر بیابان­زایی را تعیین می­ کند . در این مطالعه با بهره گرفتن از شبکه های باور بیزین ، مدل مدالوس را به شکل مدل گرافیکی با قابلیت نشان دادن روابط علی و معلولی در می­آوریم که به وسیله آن بتوان سناریوهای مختلف مدیریتی را جهت کنترل بیابان­زایی منظقه مورد مطالعه بررسی نمود.
لذا در این تحقیق ازمدل مدالوس و شبکه ­های باور بیزین جهت ارزیابی وضعیت فعلی بیابان­زایی استفاده گردید.
فصل سوم

پاسخ:
این روایت سندش ضعیف‏است، به خاطر وجود کرمانى که متهم است به غلو؛ کما اینکه در کشّى و نجاشى هم آمده و در فهرست الشیخ. و دیگربار به خاطر فُضیلِ که مجهول الحال است. همچنین به خاطر ابى عباس المحاربى، که رجال کشى او را ذکر نکرده. و دیگرى به‏خاطر آنچه کشّى بیان کرده که: فضاله از رجال یعقوب نیست و این حدیث، زیاده دارد و از وجوهى تغییرپذیرفته است.
۲- کشى ص ۹۹ ح ۲۹‌:‌… حدثنى جبرئیل بن احمد… حدثنى یونس بن عبدالرحمن عن ابان عن عبدالرحیم القصیر؛ این چنین گفت: (‌امام علیه السلام )به من فرمود: زراره و برید را بیاور و به آنها بگو این چه بدعتى است که آورده‏اید و مگر نشنیده‏اید که پیامبر((‌صلى الله علیه و آله) فرمود‌: هر بدعتى بر گمراهى است. گفتم به ایشان که من مى‏ترسم از آن دو، پس لیث مرادى را با من همراه کنید، پس زراره آمد و آنچه امام فرموده بود به او گفتیم. زراره گفت: به خدا قسم استطاعت را خود حضرت به من اعطا کرد و اما برید گفت: نه والله، من از این نظریه بر نمى‏گردم.
پاسخ:
این روایت به خاطر وجود جبرئیل که توثیق نشده و با وجود عبدالرحیم ضعیف است‌.و سندى هم که براى او مدح آمده باشد ولى به خاطر دلالت نکردنش بر وثاقت‌‌، به همان ضعف سند باز بر مى‏گردد.
۳- کشی ص ۹۸ ح ۲۷‌:‌… حدثنى محمد بن ابى القسم ابوعبدالله المعروف بماجیلویه عن زیاد بن ابى الحلال؛ زیاد ابی الحلال می‌گوید به اما م(‌علیه السلام) گفتم‌: همانا زراره از شما اندکى مبحث استطاعت را روایت کرده و ما هم از او قبول و تصدیق کردیم. و دوست دارم براى شما هم آن را عرضه بدارم؛ فرمود: بگو، و چنین گفتم: پنداشت که از شما سؤال کرده در مورد آیه کریمه «وَلِلَّهِ عَلى النّاسِ حِجُّ البَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً» ^[۳۲۴] گفتم: چه کسى مالک زاد و راحله و توشه است؟ گفت: هر کسى که توشه و زادى داشته باشد او مستطیع حج است، گر چه به حج نرود. پس گفتم: آرى این چنین است. فرمود: این چنین از من سؤال نکرد و من این چنین جواب ندادم. به خدا که دروغ مى‏گوید، لعنت خدا بر زراره، لعنت خدا بر زراره، لعنت خدا بر زراره. براستى که به من این چنین گفت: هر کس براى او زاد و توشه‏ى سفرى باشد او مستطیع حج الهى است؟ گفتم: قطعاً بر او واجب مى‏شود. گفت: آیا شخصى که مورد نظر شماست مستطیع است. گفتم: نه، تا اینکه به او اذن داده شود. گفتم: زراره را از این مطلب در جریان ساختى؟ فرمود: بله، زیاد گفت: کوفه را طى کردم و زراره را ملاقات کردم پس مطلع کردم او را به آنچه امام علیه السلام فرموده بود و از لعنش ساکت ماندم، زراره گفت: مبحث استطاعت را امام علیه السلام به من عطا کرد و براى او آگاهى و روشن بینى‏اى به کلام بزرگان نیست.
پاسخ:
این روایت ضعیف است به خاطر حذف واسطه بین ماجیلویه و بین ابى الحلال‌.
و روایات باب استطاعت و وجه صدور این اخبار در بحث‏هاى آتى مى‏آید. نکته آنکه اینها مذمت گفتاراست، نه مذمت قائل و متکلم.
۴- کشى ص ۱۰۷ح ۶۳‌:‌… حدثنا محمد بن عیسى عن عثمان بن عیسى عن حریز عن محمد الحلبى؛ این چنین گفت: گفتم به امام علیه السلام: چگونه شد که به من فرمودید: از دین من و دین اجداد من نیست؟ فرمود: براستى که منظور و مراد من از این جملات، قول زراره و امثال او را‌.
پاسخ:
این ضعیف است‌‌،چون عثمان بن عیسى که از ارکان (مذهب واقفیه است) در این روایت وجود دارد.^[۳۲۵]
اندوه زراره از صدور طعنه به او:
هنگامى که طعنه‏هاى صادره از امام(علیه السلام) آن هم به ظاهر، به زراره رسید. ناراحت شد و فرزندش را فرستاد تا از حقیقت امر مطلع گردد.
۱- کشى ص ۹۶ ح ۲۱‌:‌… حدثنى العبیدى محمد بن عیسى عن یونس بن عبدالرحمن عن ابن مسکان، که گفت: از زراره شنیدم که مى‏گفت: رحمت خدا بر اباجعفر علیه السلام، پس همانا جعفر در قلب من براى او لفته‏اى است، در بعضى نسخ (لعنه آمده) پس گفتم به او، چه چیز باعث مى‏شد که زراره چنین بگوید؟ گفت: هدف و سبب او براى چنین حرف‏ها این است که امام(‌علیه السلام) زشتیهایش را بر ملا ساخته است.
پاسخ:
ظاهراً سؤال از یونس و جواب از ابن مسکان است.و عدم کنایه آوردن زراره براى امام به خاطر آنچه که در قلبش داخل شد منافاتى ندارد با آنچه که در مورد فضیلت زراره آمده؛ پس همانا صادر شدن این زشتى‏ها تقیه است‌. و براى مصون ماندن او از حوادث و خطرها که چنین حزن و غمى را در پى داشت. و به خاطر اینکه زراره این حالت را به امثالش و مخالفین ابراز کند گمان شد که امام او را طرد کرده و دورافکنده (تا تقیه و مصونیت حاصل گردد)‌.^[۳۲۶]
علت‏هاى طعنه زدن امام علیه السلام به زراره‏
جمله‏اى از روایات دلالت مى‏کند بر اینکه امام صادق علیه السلام عیوبى را براى زراره ذکر کرد که به خاطر حفظ و مستور ماندن اوبود. آن هم به واسطه حدیثى که بین شیعه و غیر شیعه مشهور مى‏شد و اینکه او اختصاص دارد به آل محمد (علیهم السلام) و بخاطر عظمت منزلش نزد همگان، لذا امام مى‏خواست از ترس آنکه او را به قتل برسانند، به واسطه لعن و شماتت او را حفظ کند. و این به دلیل آن بود که مى‏دانستند امام زراره را دوست مى‏دارد و او مقرّب به امام است.
۱- از آن جمله احادیث است آنچه کشّى آورده در ترجمه خود ص ۹۳ح ۳۵ با سند موثق از على بن اسباط از حسین بن زراره؛ گفتم به امام(‌علیه السلام) ‌: همانا پدرم (زراره) به شما سلام رسانید و گفت‌: خدا مرا فدایت کند یک مرد یا دو مرد نمى‏آیند به نزد من مگر آنکه از شما راجع به من که نام مرا مى‏برید نقل قول مى‏کنند و من هم از شما ذکر و یاد مى‏کنم؛ پس امام فرمود: پدرت را سلام برسان و بگو به خدا قسم خیر دنیا و آخرت را براى تو مى‏خواهم و به خدا قسم از تو راضى هستم؛ پس به آنچه مردم پس از این مى‏گویند اهمیت نده.
۲- همچنین ص۹۳ ح ۱۴‌: به سند صحیح از عبدالله فرزند زراره گفت: امام علیه السلام به من فرمود: سلام مرا به پدرت برسان و به او بگو من عیوب تو را مى‏گویم از باب دفاع از تو، پس همانا مردم و دشمنان به سوى کسى که آنها را نزدیک به خود مى‏شمارم و مورد ستایش من هستند، حمله مى‏کنند؛ و او را به خاطر محبت ما و قرب و منزلتش نزد ما، مى‏رانند و اذیت را بر او اراده مى‏کنند و او را مى‏کشند؛ همچنین هر کسى را که ما (‌اهل بیت‏) او را پُر عیب و بد بدانیم تشکر و قدردانى مى‏کنند؛ پس همانا من بدى‏ها و زشتى و عیبى‌هایت را مى‏گویم‌. زیرا تو بواسطه ارتباط با ما وتوجه ات به ما مشهور ی. تو به خاطر ما در بین مردم مذموم شمرده مى‏شوى و اثر پسندیده‏اى‌‌، به خاطر محبت و میلت به سوى ما اهل بیت ندارى. پس دوست دارم بر تو عیب بگیرم‌‌، براى اینکه کار تورا ستایش کنند.و به وسیله همین عیب و نقص تو از طرف ما، شرّ دشمنان از تو دفع شود‌..
خداوند مى‏فرماید: «أَمّا السَّفِینَهُ فَکانَتْ لِمَساکِینَ یَعْمَلُونَ فِى البَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِیبَها وَکانَ وَراءَهُمْ مَلِکٌ یَأْخُذُ کُلَّ سَفِینَهٍ غَصْباً…؛ ^[۳۲۷] این کشتى براى بیچاره‏ها و فقرایى مى‏باشد که در دریا کار مى‏کنند؛ پس من مى‏خواهم او را معیوب کنم. زیرا حاکمى زورگویى هست که همه کشتى‏ها را به غصب مى‏گیرد.
این آیه‌‌، اینجا صلاحیت و شأنیت دارد. و به خدا قسم خراب نکرد کشتى را ‌‌، مگر براى اینکه سالم بماند از حاکم و سختى و درماندگى. این آیه صلاحیت دارد و به نیکویى آمده است‌. نه براى اینکه عیب و ایراد جایز باشد. و خدا را شکر؛ پس بفهم مثال را‌‌، خدا تو را رحمت کند‌. به خدا قسم، همانا تو محبوب‏ترین مردم نزد من و محبوبترین اصحاب پدرم چه از مرده و زنده می‌باشی ‌.
همانا با فضیلت‏ترین کشتى این دریا تو هستى، دریایى پرجوش و خروش و عمیق. و در اطراف تو حاکمى ظالم و غاصب وجود دارد، که مى‏خواهد دنبال کند و از بین ببرد و غصب کند هر کشتى شایسته‏اى را که در دریاى هدایت وجود دارد‌. و همچنین اهل کشتى را. و رحمت خدا بر تو باد در حال زندگى و بعد از مرگ. و بر تو باد رضوان او در هنگام وفات. همانا دو فرزندت حسن و حسین نامه تو را به نزد من آوردند. خدا آن دو را محافظت کند و احاطه کند به وسیله صلاح پدرشان‌‌، همانطور که آن دو پسر را حفظ کرد. (گویا اشاره به آیه مبارکه دارد)‌. پس سینه‏ات را به تنگ نیاید از آنچه پدرم به تو امر کرد ‌.و به سوى تو آمد ابوبصیر و به تو خلاف آنچه ما به تو امر کرده بودیم را بیان کرد. به خدا قسم ما تو را بدان امر نکردیم، او را هم امر نکردیم مگر به دستورى وسیع و شما را در گرفتن آن دستور آزاد نهادیم؛ و براى این امور نزد ما شقوق و معانى بسیارى وجود دارد که با حق موافق است. اگر اذن داشتیم تعلیم مى‏کردیم آنها را که حق در گفتار و دستورات ماست و آن به ما بر مى‏گردد؛ پس تسلیم ما شوید و به احکام ما صبر پیشه کنید و به آنها راضى باشید هر که بین شما فارق است (خوب و بد را جدا مى‏کند) او راعى و نگهبان شماست. همانى که خدا بر خلقش نگهبان قرار داده و او داناتر است به مصلحت گوسفندانش در از بین رفتن (مثل آن، مثل چوپان است)، اگر بخواهد فرق قائل مى‏شود تا سالم بمانند؛ سپس همه را جمع مى‏کند تا در امان باشند. و به اذن الهى دشمنش را مى‏ترساند و از جانب الهى براى او امنیت مى‏آید و گشایش در نزد اوست. بر شما باد بر تسلیم شدن یا رد کردن چیزى به سوى ما(‌ملاک قبول و مردود کردن ما هستیم‏)، بر شما باد به انتظار امر ما و امر خود شما. و انتظار فرج ما و فرج شما ؛ پس وقتى آخرین نفر از اهل بیت ما قیام مى‏کند و گوینده‏مان بیان مى‏کند؛ سپس به شما معارف قرآن و شریعت‏هاى دین و احکام و واجب را‌‌، همانطور که خدا بر پیامبر(‌صلى الله علیه و آله) نازل کرده مى‏آموزد. زیرا شما اهل بصیرت هستید در روزى که همه به شدت آن را انکار مى‏کنند. و بر دین و راه خدا مستقیم نیستند مگر به زور شمشیرى که بر گردنهاى شما فرود مى‏آید. همانا مردم بعد از پیامبر (صلى الله علیه و آله) سنت الهى را تغییر دادند و تحریف کردند و در دین خدا اضافه و کم نمودند؛ پس چیزى بر مردم نمانده در آن روز‌‌، مگر اینکه از وحى الهى منحرف شده؛ و جواب مى‏دهم تو را‌: رحمت خدا بر تو باد از همان چیزى که آوردم و آموختم به شما از دین خدا پس به همان ادعا کردى. و بر شما باد نماز چهل و شش رکعت و حج آن هم به هنگامى که نیت مفرده کردید و نیت را فسخ کردید زمانى که وارد مکه شدید و طواف و سعى نمودید و فسخ کردید آنچه را نیت کرده بودید و تبدیل کردید حج را به عمره و روز ترویه از احرام خارج شدید سپس دوباره مُحرم شدید به حج مفرده تا به سوى منى و در عرفات و مزدلفه شهادت دادید. این چنین حج مى‏نمود پیامبر(‌صلى الله علیه و آله) و امر مى‏فرمود اصحابش را اینکه فسخ کنند و حج را به عمره تبدیل کنند. و پیامبر صلى(‌الله علیه و آله) اقامه مى‏کرد تا آن‏هایى که با خود قربانى مى‏آورند اینچنین انجام دهند، و کسى که قربانى‏ها را مى‏آورد هم همان قارن بود؛ و او باید حج مقارن را انجام مى‏داد و تا نرسیدن هدیه و قربانى او با خودش حلال نمى‏شود. و محل نحر آنها در منى مى‏باشد. پس زمانى که برسد از احرام در مى‏آید. این مطلبى است که ما در حج تمتع به شما امر مى‏کنیم پس به این مطلب ملزم بشو و سینه را تنگ مکن و بر خود سخت مگیر و همان است که ابو بصیر براى تو گفت از نماز پنجاه و یک رکعت و طریقه تبدیل عمره به حج. و ما بدان امر مى‏کنیم از حج پس همانا معانى مختلفى نزد ما وجود دارد. ما بر خود و شما گسترده نمى‏کنیم و با چیزى از آنها مخالفت نکنید و با آن مقابله نکنید و سپاس مخصوص خدا…‌.^[۳۲۸]
۳- کشى ص ۹۵ ح ۸‌:‌…. به سندش از فرزند أبى حبیب که گفت: از امام رضا (علیه السلام) در موردبافضیلت‏ترین نمازى که با آن بنده، به خدا نزدیک مى‏شود پرسیدم‌. امام(علیه السلام) فرمود‌: چهل و شش رکعت، نمازهاى واجب و نافله‏هاى مستحب آن. گفتم: این روایت زراره است!! پس فرمود: آیا احدى را مانند زراره به حق دیده‏اى؟ این حدیث در ص ۵۰رجال کشى‌‌، هم آمده است‌.
۴ - کشى ص ۹۷ ح ۲۵‌:‌…. حدثنى محمد بن عیسى بن عبید عن ابن ابى عمیر عن عبدالرحمان بن الحجاج عن حمزه بن حمران. گفت‌: به امام (علیه السلام) گفتم‌‌، خبر به من رسیده که شما از عموى من زراره، برائت و بیزارى جسته اید ؟ امام فرمود: من از زراره برائت نجستم، لکن دشمنان می‌آیند وروایات زراره را نقل می‌کنند. اگر من ساکت باشم‌‌،این به زیان زرراه خواهد بود‌. به این علت من این جمله را گفتم‌‌،که هرکسی این چنین بگوید من از او بسوی خداوند متعال برائت می‌جویم‌.
۵- کشى ص ۲۶‌:‌…. حدثنى الوشا عن ابن خداش عن على بن اسماعیل عن ربعى الهیثم بن حفص العطار؛ این چنین گفت: از حمزه فرزند حمران در حالى که از یمن مى‏آمد شنیدم‌‌، گفت: ملاقات کردم امام صادق(‌علیه السلام) را پس به ایشان گفتم: به من خبر رسیده که شما عموى من زراره را لعنت کرده‏اید، راوى مى‏گوید: حضرت دستش را تا سینه‏اش بلند کرد. سپس فرمود‌: نه به خدا قسم‌‌، نگفتم، و لکن عده ای ازقول زراره مطالبی نقل می‌کنند، و من مى‏گویم‌: کسى که آن حرف را گفته من از او برائت مى‏جویم.(یعنی ازکسی که دشمن زراره بود واز او نقل سخن کرد‌‌،برائت جستم.)^[۳۲۹]
توقف زراره و شک او در امامت امام کاظم(‌علیه السلام‏)
چه بسا ظاهر شد از شمارى از روایات که زراره در امامت امام کاظم(‌علیه السلام) شک و توقف نموده و بر تردید خود از دنیا رفته است‌. و در این مورد جمله‏اى از نکوهش‌هاى وارده در موردش را اشاره مى‏کنم و از آنهاست:
۱- کشّى ص ۱۰۷ ح ۱۰‌:‌…..حدثنی محمدبن مسعود قال‌:حدثنا محمد بن نصیرقال: حدثنی محمدبن عیسی بن عبیدوحدثنی حمدویه بن نصیرقال‌: حدثنی محمدبن عیسی بن عبید عن الحسن بن على بن یقطین… اینکه حمران و زراره و عبدالملک و بُکیر و عبدالرحمن فرزندان درستکار، اعین بودند و چهار تن از آنان در زمان امام صادق (علیه السلام) از دنیا رفتند و از اصحاب ایشان بودند و فقط زراره تادوره امام کاظم(علیه السلام ) زنده ماند؛ و با چیزهای مواجه شد‌.
پاسخ:
سند روایت اول با وجود محمد بن نصیر ضعیف است‌.ودرسند دوم‌‌، ابن یقطین وجوددارد که نظراتش در مورد یونس بن عبدالرحمان که یکى از اساتید است به خطاست‌‌، البته این مطلب با وثاقتش منافات ندارد. همانگونه که شیخ اورا موثق دانسته است. پس تأمل کن در آنچه محقق کردیم در ترجمه (تهذیب المقال ج ۲ ص ۶۵). دلالت این روایت بر ذم و نکوهش، واضح نیست.^[۳۳۰]
نظرات زراره در باب غیبت و امر امامت امام کاظم (علیه السلام‏)
۱- الکشى ص ۱۰ ح۵۳‌:‌…. حدثنا عبدالله بن مسعود بن خالد الطیالسى…حدثنى زراره ‌:زراره نقل مى‏کند که حضرت باقر (علیه السلام) فرمود: اى زراره درباره بنى اسرائیل هرچه میخواهى بى‏باک بگو. گفتم: در حدیثهاى شیعه مطالبى عجیب‏تر از قصه‏هاى بنى اسرائیل هست! فرمود: چیست؟ زراره می‌گوید‌: حالتی در من ایجاد شد که نمی دانستم چه بگویم. و چند لحظه‏اى ساکت ماندم و نمى‏توانستم آنچه را که مى‏خواهم به زبان آورم‌. امام فرمود‌: بحث غیبت را مى‏گویى؟ گفتم: آرى. فرمود: تصدیق کن آن را پس همانا غیبت حق است.
مثل این روایت را، صفار در بصائر الدرجات ص ۲۴۰ - ۱۹ از یعقوب بن یزید عن الحسن على الوشاء‌‌، روایت کرد‌.
پاسخ:
این روایت بر توقف زراره در امر امامت دلالت نمى‏کند‌. و اگر هم حدیث صحیح باشد در ایام امام باقر (علیه السلام) مى‏باشد که براى زراره در عهد امام صادق علیه السلام مدح‏هاى زیادى آمده است.
۲- کشى ص ۵۴‌:‌…. حدثنى جبرئیل بن احمد قال: حدثنى محمد بن عیسى عن یونس عن ابن مسکان‌: شنیدم زراره میگفت‌: من امام صادق(‌علیه السلام) را داناتراز همه می دانم. و این حرف به خاطر آن است که گمان مى‏کرد دراین سؤالی که از امام(‌علیه السلام )درباره مردى از اصحاب‌‌، که از دست طلبکارانش مخفی شده بود، پرسیدو گفت‌: خدا خیرتان بدهد، اگر امر ظهور نزدیک است،این فرد صبر کند تا با حجه قائم (عجل الله تعالى فرجه الشریف) خارج شود. و اگر در آن امر تأخیر است با طلبکارانش مصالحه کند. پس امام (علیه السلام) فرمود: اگر خدا بخواهد؛ زراره گفت: تا یک سال دیگر ؟ فرمود: اگر خدا بخواهد؛ زراره گفت:تا دو سال؟ فرمود: اگر خدا بخواهد. پس زراره خارج شد در حالى که به خود تلقین مى‏کرد که دو سال این قصه طول مى‏کشد و اتفاقا چنین نشد. پس گفت: من امام صادق (علیه السلام) را داناتر از همه می دانستم‌.
۳- کشى ص ۵۱‌:‌….. حدثنى ابن ابى عمیر عن هشام بن سالم قال: زراره بن اعین به من گفت‌: حجت قائم، غیر ازامام صادق(‌علیه السلام)نمی باشد. گفت: زمانى که امام علیه السلام از دنیا رفتند رفتم پیش زراره و گفتم: یادآورى مى‏کنى آن حدیثى را که برایم نقل کردى؟ و آن را برایش خواندم. این در حالى بود که مى‏ترسیدم از اینکه آن حرف را انکار کند. پس گفت: به خدا قسم به نظر خودم ؛ گفتم‌.(یعنى روایت و حدیث نبود بلکه رأى و نظر خودم بود)‌.^[۳۳۱]

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴- کشى ص ۱۰۴ح ۵۰‌:‌…. حدثنى جبرئیل بن احمد قال حدثنى العبیدى عن یونس عن ابن مسکان قال: نزد زراره در مورد حلال و حرام بحث می کردیم؛ پس قولى را به نظر و رأى خودش گفت‌. گفتم‌: آیا نظر توست یا از نظرروایت؟ گفت: من به گفته خودم آگاهتر می باشم‌.
پاسخ:
این احادیث دلالت مى‏کند بر معرفت زراره بر ابى عبداللّه(علیه السلام)‌. و اینکه امر امامت مخصوص امام صادق(علیه السلام) است.و اگرادامه امامت را درابی الحسن نمی دید،به یقین به این علت بوده است که امام صادق(علیه السلام) امر امامت بعدازخودش را از باب تقیه تا هنگام وفات خودشان، مخفی کرده بود.و اینکه از مثل زراره، این مساله مخفی نگه داشته شد‌‌،ازاین جهت بود که جناب زراره از کسانى بود که چشم‏ها به سوى او خیره بود. و اینکه او در امامت دارای تعصب خاصی بود‌.والبته نگرانی جناب زراره به هنگام فوتش دربحث جانشین امام صادق(علیه السلام) دلیلی بر خدشه در شخصیت او نمى‏باشد. حتی امام(‌علیه السلام)در مواردی به خاطر ترس از جان زراره وحفظ جان او اخبار غیر مهم راهم از زراره کتمان و مخفى مى‏نمود و به او خبر نمى‏داد.^[۳۳۲]
توجیه روایات توقف زراره در امر امامت
نهایتِ آنچه که از این روایات به دست مى‏آید و اشاره دارد به توقف زراره در امر امامت، یکى از این امور است:
نخست:
اینکه زراره امامت بعد از امام صادق (علیه السلام )را براى احدى قائل نبوده است. و این قول فرقه ناووسیه است. واینکه زراره قائل بوده است که امام صادق (علیه السلام) همان امام قیام کننده است
این قول علاوه بر ضعفش و اینکه حتى دشمنان، هم چنین قولی رابیان نمی کنند، باروایاتی که از جناب زراره رسیده است‌‌،منافات دارد‌.
دوم:
یا اینکه زراره از فرقه واقفیه باشد؛ کما اینکه روایتى که پیش‏تر آمد به آن اشاره داشت. این نظر، علاوه بر ضعف سند و دلالتش، دارای این اشکال است، که واقفیه‏اى که به این نام مشهورند همان کسانى هستند که بر امام رضا(‌علیه السلام)‌‌،توقف کردند و امامتش را انکار کردند‌.درحالی که زراره اصلا آن ایام را درک نکرد؛ لذا یک نفر از دشمنان شیعه هم واقفى مسلک بودن را به زراره نسبت نداده است.
سوم:
اینکه زراره از فطحیه و قائل به امامت عبدالله افطح باشد. و این از ظاهر این احادیث و غیر آن برمى‏آید. شمارى از علماى اهل تسنن، زراره را به فطحیه نسبت داده ‏اند، که صاحب جمهره انساب العرب از آن‏ها مى‏باشد. او در کتابش، ج ۱ ص ۵۳ در باب اولاد محمد بن على بن الحسین علیهم السلام چنین می گوید:
عبدالله ملقب به افطح‌‌،کسی بود که پشت سرش صاف بود. گروهى شیعه او و قائل به امامتش بودند. از جمله آنها، زراره بن اعین الکوفى ناقل حدیث مى‏باشد که از لحاظ وثاقت ضعیف است. زراره در طى مسیر مدینه با عبدالله ملاقات نمود و از او در مورد برخى مسائل فقه سؤال کرد و او را درنهایت جهل و نادانى یافت و از امامتش دست برداشت. زمانى که به کوفه برگشت، اصحاب او از امامش و از امام خودشان پرسیدند.واین در حالی بود که دردست زراره قرآنی بود. پس زراره اشاره کرد به قرآن و گفت این امام من است و من امامى غیر از این ندارم. و لذا افطحیه معروف، به او منتهی شد‌.
در این روایات اشاراتى به این مطلب هست و ما بعضى از آن روایات را یادآور مى‏شویم.

a. پیش بینی کننده: (ضریب ثابت),: دربانک ملت استان سمنان مدیریت ریسک اعتباری = (CRM)….CRM…Xit
b. متغیر وابسته : = وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی دربانک ملت استان سمنان (DPDR…AC1…Y1)

طبق جدول شماره (۴-۳) ضریب همبستگی پیرسون بین دومتغیر مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی(حقیقی) دربانک ملت استان سمنان برابر با (.۸۷۵^a) است. این عدد در سطح خطای ۵% رابطه معنی داری را بین دو متغیر مدیریت ریسک اعتباری و وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی(حقیقی) دربانک ملت استان سمنان را نشان می دهد. بنابراین با توجه به خروجی های نرم افزار(SPSS) که در جداول فوق نشان داده شده است، می توان بیان نمود از آن جا که سطح معنی داری (sig)، کمتر از پنج درصد است، فرض H₀ در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این دو متغیر تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد (.۷۴۰) را نشان

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

می دهد که عدد خوبی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات متغیر وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی دربانک ملت استان سمنان، توسط متغیر مدیریت ریسک اعتباری ارائه می کند.
از طرف دیگر، یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد. یکی از مهم ترین آزمون های تشخیص فرضیه استقلال خطاها، آزمون آماره دوربین- واتسون می باشد. بنابراین آماره دوربین-واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین- واتسون در فاصله ۵/۱ تا ۵/۲ باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول شماره (۴-۳)، مقدارآن برابر (۲.۲۷۲) می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
جدول ۴-۴-آزمون تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) - فرضیه اول تحقیق

ANOVA^b

مدل

مجموع مربعات

درجه آزادی

میانگین مربعات

آماره آزمون فیشر (F)

سطح معناداری (sig)

۱

رگرسیون

۸.۴۶۴E8

۱

۸.۴۶۴E8

۲۹.۴۲۱

.۰۰۰^a

خطای پسماند

۲.۵۸۹E8

۹

۲۸۷۶۷۱۲۶.۳۶۷

مجموع

۱.۱۰۵E9

۱۰

a. پیش بینی کننده: (ضریب ثابت),: دربانک ملت استان سمنان مدیریت ریسک اعتباری = (CRM)….CRM…Xit
b. متغروابسته: وام‌های سررسید گذشته مشتریان انفرادی دربانک ملت استان سمنان = (DPDR…AC1…Y₁)