نمودار۱-۳-۴ C درصد تغییرات دامنه اسپایکهای تجمعی قبل و بعد ازاعمال تحریک تتانیک در گروه ۱و۲(غیر کیندل و کنترل کیندل). در این دو گروه کمیت دامنه اسپایک های تجمعی(SP) وابسته به تحریک تتانیک است و پس از القای LTP دامنه اسپایکهای تجمعی (PS) افزایش می یابد.همچنین مشخص شد که گروه شاهد(n=4) و کنترل(n=4) پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند p<0.001)).مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشد.
نمودار ۱-۳-۴ D درصد تغییرات شیب پتانسیل های میدانی قبل و بعد ازاعمال تحریک تتانیک در گروه۱و۲( غیر کیندل و کنترل کیندل). در این دو گروه کمیت شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) وابسته به تحریک تتانیک است و پس از القای LTP شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) افزایش می یابد.همچنین مشخص شد که گروه شاهد(n=4) و کنترل(n=4) پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند p<0.001)). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشد.
۴-۳-۲- بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچنین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001)(نمودار۲-۳-۴ A) و (نمودار۲-۳-۴ B).
نمودار۲-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۳(WAY12.5). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار۲-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵/۱۲ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۳(WAY12.5). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
۴-۳-۳- بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001) (نمودار ۳-۳-۴ A) و (نمودار ۳-۳-۴ B).
نمودار ۳-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۴(WAY25). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار ۳-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۲۵ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۴(WAY25). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
۴-۳-۴-بررسی تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار بر اثر بخشی تحریک تتانیک در حیوانات کیندل
در این گروه از حیوانات که طی دوره یک ماهه تزریق PTZ کیندل شده بودند؛ تزریق داخل بطنی آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار انجام شد و به مدت ۲۰ دقیقه ثبت پایه پتانسیل های میدانی با تک پالس(LFP) انجام گردید. پس از ثبت پتانسیل های میدانی تحریک تتانیک جهت ایجاد LTP القا شد. پس از اعمال تحریک تتانیک، دوباره ثبت پتانسیل های میدانی به مدت ۲۰ دقیقه انجام گرفت. شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات قبل و بعد از تزریق دارو و القای LTP مقایسه و تاثیر آن مشخص شد.
دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) و شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS و fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001) (نمودار ۴-۳-۴ A) و (نمودار ۴-۳-۴ B).
نمودار ۴-۳-۴ A اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر دامنه اسپایک های تجمعی در گروه ۵(WAY50). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه PS قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
نمودار ۴-۳-۴ B اثر تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی ((WAY-100635 با غلظت ۵۰ نانومولار و اعمال تحریک تتانیک بر شیب پتانسیل های میدانی در گروه ۵(WAY50). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) این حیوانات بعد از تزریق دارو نسبت به قبل تزریق کاهش معناداری را نشان داد p<0.001)). شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) بعد از القای LTP نیز کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). همچینین مقایسه fEPSP قبل از تزریق دارو و بعد از القای LTP کاهش معناداری را نشان داد(p<0.001). مقادیر به صورت میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. در این گروه تعداد حیوانات ۴ سر می باشد(n=4).
بنابراین همانطور که در بخش های پیش اشاره شد؛ تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) با غلظتهای ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار در گروه های ۳ تا ۵ (گروه های درمان کیندل)نسبت به گروه ۲ (کنترل کیندل)، شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد (نمودار ۴-۳-۴ C) و (نمودار ۴-۳-۴ D).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمودار ۴-۳-۴ C در صد تغییرات دامنه اسپایک های تجمعی(PS)گروه های کیندل قبل از تزریق دارو و بعد اعمال تحریک تتانیک. گروه هایی که دارو با غلظت های ۱۲٫۵، ۲۵ و ۵۰ نانومولار دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان دادند (p<0.001)، همچنین هرسه گروه نسبت به یکدیگر نیز تفاوت معناداری را نشان دادند((p<0.001. مقادیر بر اساس میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. *** نشان دهنده p<0.001 در مقایسه با گروه کنترل است.
نمودار ۴-۳-۴ D در صد تغییرات شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) گروه های کیندل قبل از تزریق دارو و بعد اعمال تحریک تتانیک. گروه هایی که دارو با غلظت های ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار دریافت کرده بودند نسبت گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان دادند (p<0.001)، همچنین هرسه گروه نسبت به یکدیگر نیز تفاوت معناداری را نشان دادند((p<0.001. مقادیر بر اساس میانگین ± خطای معیار میانگین و بر حسب درصد می باشند. *** نشان دهنده p<0.001 در مقایسه با گروه کنترل است.
۴-۴-مقایسه دوزهای مختلف آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)در اثر بخشی LTP
تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نشان داد که کمیت شیب پتانسیل های میدانی وابسته به دوز و تحریک تتانیک است . [F_{(8, 165)}=101.3, P<0.001]
همچنین پاسخ در گروه های درمان کیندل نسبت به گروه کنترل کیندل کاهش معنی داری را نشان داد (P<0.001).
تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نشان داد که کمیت دامنه اسپایک های تجمعی(PS) نیز وابسته به دوز و تحریک تتانیک است [F_{(8, 165)}=101.3, P<0.001]
پس آزمون Tukey نشان داد که دارو و القای LTP در این کمیت پاسخهای متفاوتی (معنی داری) ایجاد می کند (P<0.001).
فصل پنجم
بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱- بحث و بررسی
بخش اول نتایج نشان داد که تقویت طولانی مدت(LTP) شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS) را به طور معناداری افزایش می دهد. تجزیه و تحلیل آماری از نوع آنووا نیز نشان داد که کمیت دامنه PS و fEPSP وابسته به تحریک تتانیک است. گروه غیر کیندل و کنترل کیندل پس از اعمال تحریک تتانیک به طور معنی داری متفاوت از یکدیگر پاسخ دادند (p<0.001).
به افزایش کارآرایی سیناپسی در اتصال های تک سیناپسی LTP گفته می شود که در اثر تحریک گذرای تارهای آوران متعاقب یک تحریک کوتاه با فرکانس بالا روی می دهد (فتح اللهی ،۱۹۹۸،ص۱۲۵-۱۳۴). LTP در واقع صورتی از شکل پذیری سیناپسی است که بار اول در هیپوکمپ مشاهده شد و LTP هیپوکمپی در سال های اخیر به عنوان مدل غالب شکل پذیری سیناپسی وابسته به فعالیت در مغز پستانداران مطرح شده است. از طرفی به دنبال معرفی تقویت بلند مدت و دستیابی به سرنخی در مورد مکانیسم های مولکولی آن، تحقیقات نشان داد که مکانیسم هایی که طی LTP تجربی به کار گمارده می شوند، ضمن آماده سازی حیوانات مستعد به حملات صرع نیز بسیج می گردند. از اینرو عده ای از دانشمندان LTP را به عنوان پایه و اساس عصبی این پدیده فرض کردند.
نتایج آزمایشهای ما تأیید کننده مطالعاتی است که نشان دادند LTP باعث افزایش شدت تشنجات در حیوانات صرعی می شوند. این افزایش در گروه کنترل کیندل به طور معناداری مشاهده شد.همچنین LTP در گروه غیر کیندل نیز باعث افزایش دامنه اسپایک های تجمعی و شیب پتانسیل های میدانی شد. این دو گروه بعد از القای LTP به طور متفاوتی نسبت به یکدیگر پاسخ دادند که این تفاوت احتمالا به خاطر این است که گروه غیر کیندل دست نخورده ولی گروه کنترل کیندل طی دوره یک ماهه کیندل شده بودند. در گروه غیر کیندل نسبت به گروه کنترل کیندل این افزایش بیشتر بود؛ که احتمال داده می شود چون این گروه کیندل نشده بودند LTP روی آن ها اثر بیشتری گذاشته است.
در همین راستا نشان داده شده است که در دو ناحیه آمیگدال و CA1 هیپوکمپ در مدل صرعی کیندل شده؛ کیندلینگ موجب اختلال در القای LTP در هر دو ناحیه می شود. در واقع فرایند کیندلینگ سبب اشباع LTP و شکل پذیری سیناپسی شده به همین دلیل در آزمایشات ما، دامنه اسپایک های تجمعی و شیب پتانسیل های میدانی در گروه غیر کیندل افزایش بیشتری داشت(واتاناب^[۱۰۴]،۲۰۰۰).
بخش دوم آزمایش های ما نشان داد که تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) با غلظتهای ۵/۱۲، ۲۵ و ۵۰ نانومولار در گروه های ۳ تا ۵ (گروه های درمان کیندل)نسبت به گروه۲(گروه کنترل کیندل)، fEPSP و PS بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد.
نورون های سیستم سروتونرژیک به صورت دسته های بزرگی در پل مغزی، قسمت فوقانی بصل النخاع و نزدیک به هسته رافه قرار دارند. در اکثر مناطق مغزی سروتونین دارای اثر مهاری قوی می باشد. این اثر با هیپرپولاریزاسیون غشاء همراه است(ملدروم،۱۹۸۹،ص۱-۱۱؛دراگونو،۱۹۸۵،ص۴۸۰-۴۸۷).
مطالعات بسیاری مبنی بر افزایش سروتونین و متابولیت آن پس از مصرف داروهای ضد تشنج انجام شده است، مشخص شده است روش هایی که سبب افزایش سروتونین می شوند، در مدل های حیوانی صرع اثر محافظت کننده نشان می دهند (ملدروم،۱۹۸۹،ص۱-۱۱). به عبارت دیگر سیستم سرتونرژیک و تحریک گیرنده های سروتونینی شدت حملات تشنجی را کاهش می دهد و شروع تشنجها را به تأخیر می اندازد(بارن و همکاران،۱۹۹۱،ص۱۵۷-۱۶۲؛ دراگونو،۱۹۸۵،ص۴۸۰-۴۸۷). تزریق داخل هیپوکمپی آگونیست سروتونین (گیرنده ۵-HT1A) مدت زمان امواج تخلیه متعاقب را کاهش داد و آستانه این امواج را افزایش داد (جانوس و کلینورک،۱۹۸۹،ص۱۴۴-۱۵۳). در مطالعه ای که در مورد اثر آنتاگونیست گیرنده های سروتونینی صورت گرفت نشان داده شد که آنتاگونیست گیرنده های ۵-HT_2A, 5-HT₃ , ۵-HT_2B,C آستانه تشنجات ناشی از کیندلینگ شکنج دندانه دار را تغییر نمی دهند؛ اما آنتاگونیست گیرنده ۵-HT1A شدت تشنجات را افزایش می دهد. در مدل تشنجی پیلوکارپین تزریق آگونیست گیرنده ۵-HT1A آستانه تشنج را در موشها افزایش داد و پیش درمانی با آنتاگونیست این گیرنده ها (WAY-100635) اثر مهاری آگونیست گیرنده ۵-HT1A را بر تشنجهای ناشی از پیلوکارپین مهار کرد(وادا و همکاران،۱۹۹۳).
از آنجا که مطالعات قبلی نشان داده بود که آنتاگونیست گیرنده ۵-HT1A شدت تشنجات را افزایش می دهد، در ابتدا اینگونه احتمال داده می شد که WAY-100635 باعث افزایش fEPSP و PS می شود اما WAY-100635نه تنها نتوانست باعث افزایش fEPSP و PS شود، بلکه fEPSP و PS بعد از تزریق آنتاگونیست و القای LTP به طور معناداری کاهش پیدا کرد.احتمال اول این است که چون در این آزمایش بلافاصله بعد جراحی و در حین بیهوشی حیوان ثبت گرفته می شد به همین دلیل بعد از تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) شدت تشنجات کاهش پیدا کرد. احتمال دوم بر این اساس مطرح می شود که آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)باعث تضعیف القای LTP می شود بنابراین در گروه ۳ تا ۵ که این آنتاگونیست را دریافت کرده بودند نسبت به گروه ۲(کنترل کیندل)، شیب پتانسیل های میدانی(fEPSP) و دامنه اسپایک های تجمعی(PS)کاهش معناداری پیدا کرده است.
در رابطه با تغییر فعالیت و تراکم گیرنده های سرتونینی در حیوانات کیندل شده گزارشات متفاوت و بعضاً متناقضی وجود دارد. به عنوان مثال سیندر و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که در موشهای کیندل شده تراکم گیرنده های سرتونینی (۵-HT1A) افزایش می یابد. همچنین مشاهده شده است در شکنج دندانه دار به دنبال کیندلینگ PTZ، تراکم گیرنده های سروتونینی افزایش می یابد. البته هنوز در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام نشده و در بیشتر موارد دلایل ایجاد صرع هنوز به درستی روشن نشده است.
مطالعات دیگری نشان داده است که سروتونونین به طور طبیعی کمک به القای LTP می کند. همچنین نشان داده شد که آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635) در شکنج دندانه دار باعث تضعیف القای LTP به صورت وابسته به دوز می شود، این تضعیف به وسیله مسدود کردن گیرنده ۵-HT1A توسط WAY-100635 انجام می شود اما همین آنتاگونیست در هسته رافه اثر عکس دارد. آگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (۸-OH-DPAT) نیز در هسته رافه باعث تضعیف LTP می شود اما در شکنج دندانه دار به القای LTP کمک می کند. علاوه بر این آگونیست گیرنده ۵-HT1A اثر مهاری نورون های گابائرژیک را کاهش میدهد. زیرا سیستم سروتونرژیک از هسته رافه میانی به شکنج دندانه دار باعث مهار اینترنورون ها می شود. این داده ها نشان می دهد که گیرنده ۵-HT1A از طریق مهار اینتر نورون های گابا به القای LTP کمک می کند(سانبرگ و همکاران^[۱۰۵]،۲۰۰۶).
همچنین در حیواناتی که به وسیله پنتوباربیتال بیهوش شده بودند؛ WAY-100635 القای LTP را مسدود کرد، علت این پدیده اثر مهاری نورون های گابائرژیک می باشد. در واقع پنتوباربیتال باعث افزایش اثر مهاری نورون های گابا می شود(سانبرگ و همکاران،۲۰۰۶).
بنابراین نتایج بدست آمده از این مطالعات تایید کننده آزمایش های ما می باشد که نشان دادند تزریق آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی (WAY-100635)، باعث تضعیف القای LTP به صورت وابسته به دوز می شود و در واقع از افزایش تقویت سیناپسی ناشی از تحریک تتانیک توسط القای LTP جلوگیری می کند.
همانطور که در مطالعات دیگر نشان داده شده است؛ ورزش مزمن اجباری موجب آسیب LTP القا شده با تحریک تتانیک ۴۰۰ هرتز گشته و با مهار fEPSP باعث کاهش دامنه fPS و شیب fEPSP می گردد(ببری و همکاران،۲۰۰۸). لذا استرس موجود در ورزش اجباری، القای LTP را در این ناحیه تحت تاثیر قرار می دهد(کر و همکاران^[۱۰۶]،۱۹۹۴؛ اون و ساپلسکی^[۱۰۷]،۱۹۹۵؛ پاولیداس و همکاران^[۱۰۸]، ۱۹۹۶).
این مطالعه به طور واضح نشان می دهد که ورزش اجباری موجب آسیب به عملکردهای شناختی درگیر کننده هیپوکمپ مانند حافظه و یادگیری می گردد(ببری و همکاران،۲۰۰۸). این نتیجه گیری به وسیله مشاهده کاهش دامنه fPS و شیب fEPSP در گروه ورزش نسبت به گروه کنترل حاصل شده و این یافته، با توجه به پذیرش LTP بعنوان مکانیسمی برای یادگیری و حافظه(ماتیز^[۱۰۹]،۱۹۸۸)هماهنگ با مطالعات قبلی می باشد(برازکو و همکاران^[۱۱۰]،۲۰۰۱؛ بارنس و همکاران^[۱۱۱]،۱۹۹۱؛ امرسی و گاتز^[۱۱۲]،۱۹۹۰؛ هیل و همکاران^[۱۱۳]،۱۹۹۳). این نتایج پیشنهاد کننده این موضوع است که ورزش اجباری می تواند با تاثیر بر انتقال سیناپسی باعث آسیب القای LTP در شکنج دندانه دار شود و یادگیری و حافظه را در موش کاهش دهد (ببری و همکاران،۲۰۰۸).
در همین راستا آزمایشات ما نیز نشان داد که تزریق WAY-100635 با تاثیر بر انتقال سیناپسی موجب آسیب القای LTP در شکنج دندانه دار شده و دامنه PS و شیب fEPSP کاهش پیدا می کند. در نتیجه یادگیری و حافظه موش نیز کاهش پیدا می کند.
همچنین گزارش هایی در مورد اثر محرومیت از بینایی بر روی LTP موجود می باشد(کیروود و همکاران^[۱۱۴]،۱۹۹۶؛ فتح اللهی و سلامی،۲۰۰۱؛ مافی^[۱۱۵]،۲۰۰۶؛ سرماسی و همکاران^[۱۱۶]،۱۹۹۹). به عنوان مثال Berry و همکارانش^[۱۱۷](۱۹۹۳) نشان داده اند که در موش های صحرایی جوان محروم از بینایی، بر خلاف موش های صحرایی طبیعی همسن خود، تمایل به LTP کاهش می یابد. گزارش های دیگری نیز مبنی بر اثرات مهاری ملاتونین بر القای LTP در هیپوکمپ وجود دارد (ماتیز،۱۹۹۸). این اثر مهاری وابسته به گیرنده های NMDA می باشد. نتایج تحقیق چاودهاری^[۱۱۸] و همکارانش(۲۰۰۵) نیز مبنی بر کاهش LTP القا شده در ناحیه CA1 هیپوکامپ موش در حضور ملاتونین است.
در مطالعاتی دیگر نقش گیرنده های NMDA در الگوهای مختلف یادگیری و القای LTP بالاخص در ناحیه هیپوکمپ به اثبات رسیده است(آزتلی و گوستفسون^[۱۱۹]،۱۹۹۶)و نشان داده است که آنتاگونیست های این گیرنده ها LTP را مهار می کنند(کلینچیت^[۱۲۰]، ۱۹۸۷). گیرنده های NMDA سهم بسزایی در بازیابی اطلاعات هیپوکمپ دارند لذا کاهش این گیرنده ها در هیپوکمپ موش های مبتلا به صرع توجیهی برای اختلالات حافظه و شناخت در افراد مبتلا می باشد.
در این راستا یافته های ما نیز نشان داد آنتاگونیست گیرنده ی ۵-HT1A سرتونینی مانند آنتاگونیست گیرنده های NMDA باعث مهار LTP در ناحیه هیپوکمپ می شود.بنابراین اینگونه احتمال داده می شود که این دو گیرنده اثرات ضد تشنجی مشابهی را در هیپوکمپ اعمال می کنند و آنتاگونیست هردو از تقویت حافظه و یادگیری در افراد صرعی جلوگیری می کند.
بر اساس نتایج به دست آمده می توان چنین بیان کرد که گیرنده های سرتونینی ۵-HT1A در القای LTP نقش دارند و در شکنج دندانه دار کیندل شده نه تنها القای LTP سخت تر می شود بلکه در حضور آنتاگونیست گیرنده سرتونینی ۵HT1A به سختی تقویت بلند مدت سیناپسی رخ می دهد. به بیان دیگر با توجه به این که مکانیسم فرضی حافظه LTP می باشد و مشاهده شد که القای آن در حیوانات صرعی در حضور آنتاگونیست سرتونینی ۵-HT1A تضعیف می شود به نظر می رسد که آگونیست سروتونینی القای LTP را تقویت و در نتیجه ممکن است در تقویت حافظه و یادگیری افراد صرعی مفید باشد. لذا در این زمینه هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری است.

جدول شماره ۲
بنا به نظر نویسندگان و نظریهپردازان اخیر،مشتریمداری مولفه سازنده زیرساخت فرهنگی سازمان است و به همین دلیل تاکید بر اطلاعات مربوط به نیازهای مشتریان باید در راستای مجموعهای از ارزشها و باورها باشد که می‌توانند موجب تقویت تمرکز و توجه به مشتری شوند.
توجه به مشتریان باید در قلب سایر فعالیتهای سازمانی قرار گیرد. بررسی تعاریفی که از مفهوم مشتریمداری ارائه شده؛ بیانگر این حقیقت است که مشتریمداری از دو بعد اساسی تشکیل می‌شود:
درک مشتری
جلب رضایت مشتری(گنجعلی، ۱۳۸۳، ص۵۴). برای درک و جلب رضایت مشتری باید شناخت کافی نسبت به نیازهای مشتری داشت که در بخش بعد با عنوان نیازشناسی به آن پرداخته خواهد شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲.۴. نیازشناسی
منشاء و رکن اساسی نظام بازاریابی، نیازها و خواسته های انسان است. بشر برای ادامه حیات خود به غذا، هوا، آب، لباس و پناهگاه نیاز دارد. علاوه بر اینها، او میل زیادی به آسایش آموزش و خدمات دیگر دارد. نیاز بیان کننده حالت محرومیت احساس شده در فرد است.این محرومیت آرامش آدمی را بر هم میزند و در او شوقی برای برطرف کردن آن به وجود میآورد. نیاز شخص را به حرکت وامیدارد و او را در یک حالت فعال قرار داده به او جهت میدهد (ابراهیمی و دیگران،۱۳۸۷).
نیاز در روانشناسی عبارت است از حالت محرومیت، کمبود و فقدان در ارگانیسم (شکیباپور، ۱۳۶۳، ص۱۱۳)، مانند کمبود غذا، آب و اکسیژن یا به طور کل کمبود هر حالتی که برای استمرار و ادامه حیات یک موجود زنده ضرورت دارد (براندن، ۱۳۸۰، ص۴۱) و برای بهزیستی فرد لازم است. کلیه موجودات زنده از ساده ترین تک یاخته تا انسان که پیچیدهترین و کاملترین آنهاست، دارای مجموعهای از نیازها است.
هنری الکساندر ماری نیاز را این گونه تعریف میکند: «نیاز عبارتست از نیرویی که از ذهنیات و ادراک آدمی سرچشمه میگیرد و اندیشه و عمل را چنان تنظیم میکند که فرد به انجام رفتاری میپردازد تا وضع نامطلوب را در جهتی معین تغییردهد و حالت نارضایتی را به رضایت و ارضای نیاز تبدیل کند (گروهی از اساتید، ۱۳۷۰، ص۵۶).
به نظر ماری آدمی احتیاجات و نیازهایی دارد که نظری هستند و ظهور هر نیاز ایجاد تنیدگی یا ناراحتی میکند، یعنی تعادل حیاتی را بر هم میزند. موجود زنده برای رفع این تنیدگی یعنی استقرار تعادل حیاتی به جنبوجوش میافتد و حرکات و اعمالی انجام میدهد (گروهی از اساتید،۱۳۷۰، ص۵۷).
نیاز انسان یکی از اساسیترین مفاهیمی است که در بازاریابی مورد توجه قرار میگیرد. نیاز انسانی یعنی چیزی که انسان احساس میکند از آن محروم مانده است (کاتلر، ۲۰۰۵، ص۸).
اهمیت نیازها در زندگی انسان
همه روانشناسان به نیازها به منزله انگیزههای مهم رفتار توجه کردهاند. موجودیت زندگی و بقای انسان مشروط به وجود نیازهاست؛ زیرا زندگی حرکت و پویایی و یک جریان خودابقاکننده است (شجاعی،۱۳۸۶، ص۸۹). آنچه انسان را به تلاش و تکاپو وامیدارد و برای رفتار انرژی تولید میکند، همین نیازهاست (ریو، ۲۰۰۱، ص۵۱). نیازها به صورت انگیزههایی برای انواع خاص رفتار در میآیند و رفتارها به منزله بازتابی از نیازها محسوب میشوند (کارور و شی یر، ۱۹۹۲، صص۹۹-۹۸).
نیازها همیشه به طبقه‌ای از اشیای هدف یا رویدادها مربوط میشود، بنابرین وقتی فرد به آب نیاز دارد، فقط نیازمند نیست، بلکه به چیزی نیازمند است. نیازها با مشخص کردن اینکه آیا باید به شیء هدف نزدیک شد یا از آن دوری جست، نقش بسیار مهم در هدایت رفتار ما ایفا نموده و در نتیجه از خطرات و آسیب های احتمالی ما را مصون می‌دارد. «شدت رفتار» نیز با میزان قدرت نیاز مربوط به آن، تعیین میشود. اینکه انسان چه رفتاری را ابتدا باید انجام دهد و چه کاری را به بعد موکول کند، به ماهیت و نوع نیاز بستگی دارد. شدیدترین نیاز، فوری ترین توجه را دریافت خواهد کرد.
وجود نیاز چنان در زندگی انسان مهم و حیاتی است که فقدان آن باعث رکود و مرگ تدریجی آن خواهد شد. خداوند انسان را نیازمند آفریده تا همیشه به تلاش و تکاپو در پی جبران کاستیها و ارضای نیاز خود بوده و مسیر تکامل را بپیماید.
از این منظر، نیازها یگانه عامل انگیزش رفتار محسوب میشود، اما برخی این تبیین را کافی ندانسته و معتقدند که: «خود نیاز به تنهایی نمی‌تواند عامل فعالیت انسان باشد؛ زیرا نیاز نوعی نداشتن و کمبود است. آنچه می تواند عامل فعالیت انسان بوده و نیروی انگیزشی داشته باشد احساس نیاز است. وقتی انسان چیزی را در خود احساس نیاز کرد و دانست که داشتن آن در بقای او نقش دارد یا نوعی ارزش محسوب میشود، در جهت نیل به آن تلاش میکند» (مصباح یزدی، ۱۳۷۶، ج۲،ص۱۳۱).
طبقه بندی و دسته بندی نیازها:
طبقه بندی و دسته بندی نیازها توسط روانشناسان و نظریهپردازان به ایدئولوژی و دید آنها نسبت به انسان بستگی دارد. کسانی که طبیعت انسان را کاملا مادی و دستاورد جریانات زیستی و تکامل حیات میدانند یا معتقدند که ماهیت انسان به حد زیاد و یا در کل نتیجه تجارب محیط اجتماعی است، نیازهایی که برای انسان برمیشمارند نیز در این محدوده خلاصه میشود.
روانشناسی نوعی از انسان را معرفی کرد که فیلیپ ریف^[۷] آن را «انسان روانشناسی»^[۸] نامید. پدرخوانده این انسان فروید است. این انسان جدید توانست در مدت کوتاهی در داخل و خارج حوزه روانشناسی علمی برای خود اقتدار کسب کند (دارندرف، ۱۳۷۷، ص ۲۹-۳۰).
انسان فرویدی موجودی است انباشته از غرایز و نیازهای زیستی؛ از این رو فروید انگیزش انسان را کلا مبتنی بر یک نوع انرژی تعریف میکرد که برخواسته از نیازهای بافت بدن است. او اعتقاد داشت مقدار کلی انرژی روانی که ناشی از نیازهای بافتی است، در آن دسته از فعالیتهای روانی به کار گرفته میشود که برای کاهش تنش حاصل از آن نیاز، ساخته شده است. در نظریه فرویدی، بازنماییهای روانی این تحرکات جسمانی به شکل خواهشهایی منعکس میگردد که غرایز نامیده میشود (شجاعی،۱۳۸۶،ص۹۰).
از نظر فروید، اگر چه ممکن است تعداد نامعینی از غرایز وجود داشته باشد، اما فروید وجود دو گروه اساسی از آنها را مشخص کرد: ۱. غرایز زندگی^[۹] و ۲. غرایز مرگ^[۱۰].
غرایز زندگی به وسیله جستجو برای ارضای نیازهای غذا، آب، هوا و مسائل جنسی به هدف بقای فرد و نوع خدمت میکنند. به علت اهمیتی که در سازمان روانی افراد به غرائز جنسی داده میشد، فروید این غرایز را بارزترین نوع غرائز برای رشد شخصیت برگزید و تصریح کرد که هدف انسان در زندگی ارضای نیازهای جنسی است.
فروید در مقابل غرایز زندگی، غرایز مرگ را فرض کرد. این نیروهای مکمل هم، غرایزی هستند که به رفتار انرژی و جهت می‌دهند )شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۰).
برخی دامنه نیازهای انسان را قدری توسعه داده و معتقدند که در انسان دو گونه نیاز دیده می شود:
۱.انسان دارای نیازهای زیستی^[۱۱] است و آنچه که مربوط به بعد فیزیولوژیک و جسمانی انسان می‌شود مانند نیاز به غذا، نیاز به آب و نیاز به جنس مخالف.
۲. نیازهای روانی^[۱۲] که بر اساس شرایط و مقتضیات روانی فرد بوده و جنبه کاملا روانشناختی دارد (شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۱).
اولین تلاش برای رسمی ساختن یک نظریه نسبتا جامع، تلاشی بود که از سوی موری به عمل آمد. موری و همکارانش فهرست جامعی از نیازهای انسان تهیه کردند. او این کار را با تمایز بین دو مجموعه از نیازها آغاز کرد. نیازهای اولیه که جنبه فیزیولوژیک دارند و نیازهای ثانویه که جنبه روانشناختی دارند (شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۱).
گرچه نیازهای اولیه مانند نیاز به چیزهایی از قبیل هوا،غذا، امور جنسی، آب و … اهمیت زیادی دارند، اما در واقع آنچه بیشتر توجه موری را به خود جلب کرد، نیازهای ثانویه بود. پژوهش موری او را واداشت تا فهرستی از ۲۰ نیاز تنظیم کند (شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۱)..
نیازهای انسان از نظر موری به شرح زیر است: ۱.خواری طلبی؛ ۲.پیشرفت؛ ۳.پیوند جویی؛ ۴.پرخاش گری؛ ۵.خودمختاری ۶.مقابله؛ ۷.خویشتنیابی؛۸.دنباله روی؛ ۹.سلطهگری؛ ۱۰.نمایش؛ ۱۱.آسیبگریزی؛ ۱۲.تحقیرگریزی؛ ۱۳.مهرورزی؛ ۱۴.نظم؛ ۱۵.بازی؛ ۱۶.طرد؛ ۱۷.شناختحسی؛ ۱۸.میلجنسی؛ ۱۹..مهرطلبی؛ ۲۰.فهم. فهرست او از نیازهای انسان مهم ترین خدمت وی به روانشناسی محسوب میشود (شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۱).
پس از موری، نظریه مزلو در تاریخ روانشناسی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مزلو نیازهای انسان را به صورت سلسله مراتبی^[۱۳] در پنج طبقه مشتمل بر نیازهای فیزیولوژیک، ایمنی^[۱۴]، عشق و محبت^[۱۵]، عزت نفس^[۱۶] و خودشکوفایی^[۱۷] جای داده است.
ایده محوری این نظریه این است که نیازهای انسانی، از لحاظ رشد و تسلط بر رفتار، ترتیب سلسله مراتبی دارند؛ یعنی هر چه نیاز در مرحله پایین تر سلسله مراتب قرار داشته باشد، زودتر در فرایند رشد آشکار میشود.نکته دیگر اینکه نیازهای پایین تر، قوی ترین انگیزه های حاکم هستند، در حالی که نیاز خودشکوفایی ضعیف ترین انگیزههاست (شجاعی، ۱۳۸۶، ص۹۲).
شکل شماره ۱
نوریاکی کانو^[۱۸]، مشاور ژاپنی یک نمودار ساده پیشنهاد داده است، که برای استفاده در درک نیازهای مشتری کسب و کار و به طور کلی شرایط روانی در نظر گرفته شده بود.
نمودار شماره ۲
نیازهای اساسی^[۱۹] : این نیازها شبیه به نیازهای بهداشتی هرزبرگ است، که رفع این نیازها منجر به رضایت میشود.
نیازهای عملکرد^[۲۰]: نیازهایی که آگاهانه به دنبال آنها میرویم. این نیازها بالاتر از نیازهای اساسی ما هستند.
نیازهای هیجانانگیز^[۲۱]: فراتر از نیازهای اساسی و عملکرد هستند. این نیازها از ما انتظار نمیروند. با این نیازها می‌توانیم دیگران را تحت تاثیر قرار دهیم(کانو،۱۹۸۴).
نظریه فروید، موری و مزلو در طیف نظریههای کل نگر قرار دارند که در صدد است قلمرو کامل نیازهای انسان را مشخص کند. در مقابل، نظریههای جزء نگرتوجه خود را به یک نیاز خاص و نحوه تاثیر آن بر انسان معطوف ساختهاست(مک کللند، به نقل از شولتز، ۱۳۷۵، ص ۵۱۴).
وجه جامع نظریههای روانشناسی در فهرست و طبقهبندی نیازها، تحلیل و فروکاهش آن به نیازهای زیستی- روانی است. مقصود از نیازهای زیستی- روانی نیازهایی است که از حدود خواستهای فیزیولوژیک نظیر خوردن و آشامیدن و ارضای غریزه جنسی و کمی در مرحله بالاتر، نیاز به ایمنی و عشق و محبت فراتر نمی‌رود. حتی نیاز به خودشکوفایی که مزلو از آن به نیاز عالی تعبیر نموده نیز خارج از حیطه زندگی مادی و امور مربوط به آن نیست؛ در حالی که یک بعد مهم انسان بعد معنوی اوست (شجاعی،۱۳۸۶،ص۹۳).
۲.۵. مبانی انسان شناسی
گاهی در بررسی انسان، بعدی خاص، جنبه مخصوص و یا انسانهای زمان و یا مکان ویژهای مد نظر قرار میگیرند و گاهی انسان بطور کلی و با صرف نظر از بعد، شرایط، زمان و مکان خاص، کانون توجه کاوشگران و پژوهشگران قرار می‌گیرد و در پییافتن رمز و راز آن بر میآیند.
در انسانشناسیاسلامی تمرکز ما بر موضوع فطرت خواهد بود که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد. این نگاه ارتباطی به انسان در شرایط خاص یا بعدی از ابعاد آن در زمان یا شرایطی خاص سخن به میان نخواهد آمد. منظور این است به اصل انسان اشاره خواهد شد.
۲.۶. فطرت
۲.۶.۱. فطرت از منظر آیت الله شاه آبادی
کتاب های رشحاتالبحار و شذراتالمعارف دو اثر مهم آیتالله شاهآبادی هستند که ذیل بحث «انسان و فطرت» و از رشحاتالبحار و شذره(بخش) ششم کتاب شذراتالمعارف در مورد فطرت، ویژگیها و احکام آن مطالب ارزشمندی آوردهاند.
بحث انسان و فطرت با آیه فطرت و تفسیر آن آغاز میشود. آیه «فأقم وجهک لدین حنیفا فطرت الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک دین القیم و اکثر الناس لا یعلمون» (سوره مبارکه روم، آیه ۳۰).
معنای لغوی و اصطلاحی فطرت
آیتالله شاهآبادی در کتاب شذراتالمعارف فطرت را چنین تعریف می‌کنند: لوازم وجود مدرک را«فطرت» گویند و لوازم وجود غیر مدرک را «طبیعت» خوانند. به عبارت دیگر صفتی را که مخصوص ذات مدرک باشد فطرت آن و گرنه طبیعت می‌نامند. لذا گفته نمی‌شود «فطرت آب» رطوبت است، بلکه گفته می‌شود که طبیعتش چنین است. پس نسبت دادن فطرت به خداوند نیز درست است همانطوری که در قرآن آمده است «فطرت الله»^[۲۲] (آیت‌الله شاه‌آبادی،۱۳۸۰: ص ۱۲۷).
همچنین آیت الله شاه آبادی ذیل تفسیر آیه مذکور فطرت را این گونه تعریف کرده اند: کلمه فطرت بر وزن فِعلَه است که در زبان عربی برای هیئت چگونگی فعل به کار می‌رود مثل جِلسه و زینه که بر چگونگی نشستن و چگونگی زینت کردن دلالت دارند. فطرت نیز مفهوم چگونگی ایجاد را میرساند. همچنین ایجاد و وجود دو روی یک سکه اند و کیفیت ایجاد مساوق با کیفیت وجود است. در واقع خداوند انسان را بر طبق وجود خود ایجاد نموده است(فطره الله التی فطر الناس علیها).
در این نوع خلقت هیچ تبدیل و تغییری انجام شدنی نیست (لا تبدیل لخلق الله…). پس قوه واهمه و خیال در فطرت نمی‌تواند تصرف کند. فطرت در احکام و مقتضیاتش معصوم از خطا است.^[۲۳] لذا ازاین جهت باید ملتزم و متعبد به احکام و مقتضیات فطرت که همان دین قیم و استوار است، شویم. و پروردگار کسانی را که عالم به احکام و مقتضیات فطرت نیستند، توبیخ و سرزنش نموده است.^[۲۴]
فطرت و طبیعت آدمی
آیت الله شاه آبادی خود انسان و حقیقت او را غیر از طبیعت او میدانند و برای اثبات این گزاره به فطرتهای عالمه، عاشقه، کاشفه، راحت طلبی وآزادی خواهی استناد میکنند و در این استدلال نشان میدهند که حقیقت آدمی با طبیعت و ماده فرق دارد؛ زیرا ماده نه علم به خویش دارد و نه عشق به خویش و نه خودخواه است، نه راحتی می خواهد و نه آزادی (میرانی،۱۳۹۰، ص۲۰).
حال که فهمیدیم طبیعت با فطرت تفاوت دارد این سوال مطرح میشود که چگونه باید به طبیعت نگاه کرد؟
آیتالله شاهآبادی در مورد چگونگی نگاه به طبیعت میگویند طبیعت با همه ارکان خود یکی از مظاهر معانی حقیقی(یا حقایق معانی) و ارواح و منشاء حصول روحانیت ما است. وصل آن معنی لحاظ رابطیت بین روحانیت ما و عوالم پیشین است یعنی طبیعت واسطه حصول کمال وجود ما نیز هست، اگر با نگاه آلی(ابزاری) به آن نگریسته شود. «حقیقت حنافت، رویگردانی از طبیعت از حیث مستقل بودن آن است و این همان اعراض از دنیایی است که انبیاء در نظر داشتند» (میرانی،۱۳۹۰، ص۲۰).
فطریات انسان
آیتالله شاهآبادی در جای جای کتاب انسان و فطرت و شذره ششم از کتاب شذراتالمعارف به انواع فطریاتی که انسان به لطف الهی از آنها برخوردار است و با تامل آنها را می‌یابد، اشاره کرده‌اند و با بهره گرفتن از این فطریات بسیاری از معارف از اصول دین (مبدا و معاد و نبوت و امامت و عدل) و فروع دین را تبیین نموده اند.

با توجه به اینکه نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ارزش افزوده اقتصادی در بازار سرمایه ایران جایگاهی ندارد به منظور متداول کردن این معیار، پیشنهادات زیر ارائه می‌گردد:
سازمان بورس در ارزیابی سهام شرکت‌ها، این معیار را در کنار سایر معیارها به کار گیرد تا سرمایه‌گذاران نیز با الگو گیری از سازمان بورس، این معیار را در انتخاب سهام مد نظر قرار دهند.
سازمان بورس شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را ملزم نماید که همانند EPS پیش بینی‌های دوره‌ای از EVAرا نیز به صورت اطلاعیه‌های EVA، اعلان نمایند.
دستگاه‌های زیربط نیط از شرکت‌ها بخواهند EVA فعالیت‌های خود را در کنار صورت‌های مالی اساسی منتشر کنند.
پیشنهاد می‌شود سازمان مدیریت صنعتی، در انتخاب ۱۰۰ شرکت برتر، این معیار را مد نظر قرار دهد.
۵-۴) محدودیت‌های تحقیق
با وجود صرف زمان زیاد برای محاسبه‌ی هزینه حقوق صاحبان سهام از طریق مدل CAMP، ریسک سیستماتیک برخی از شرکت‌ها منفی محاسبه گردید و نهایتا این روش کنار گذاشته شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کسب و جمع آوری اطلاعات با عدم همکاری مناسب سازمان بورس همراه گردید.
تفاوت در نحوه‌ی محاسبه‌ی صورت‌های مالی شرکت‌ها، در گزارش مالی منتشره سبب مشکلات متعددی گردید.
۵-۵) پیشنهاد برای تحقیقات آتی
با توجه به اینکه در این تحقیق فقط رابطه بین NOPAT با ارزش بازار شرکت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است لذا پیشنهاد می‌شود که پایان نامه‌ای تحت عنوان «بررسی ارتباط بین EVA و تمامی شاخص‌های مبتنی بر سود با ارزش بازار شرکت و رتبه بندی این معیارها براساس میزان ارتباطشان با ارزش بازار شرکت و رتبه بندی این معیارها براساس میزان ارتباطشان با ارزش بازار در شرکت‌های بورس» انجام شود.
با توجه به نتایج حاصل از استاندارد سازی که منجر به رتبه بندی شرکت‌ها براساس عملکردشان شد، پیشنهاد می‌شود تحقیق با عنوان: «ارزیابی رابطه بین رتبه شرکت‌ها بر اساس EVA، استاندارد شده، با میزان تغییرات قیمت سهام»، انجام گیرد.
با توجه به اینکه در این تحقیق تنها ارتباط یکی از شاخص‌های VBMیعنی EVA با معیارهای مبتنی بر سود حسابداری مورد بررسی قرار گرفت. لذا پیشنهاد می‌شود که ارتباط دیگر شاخص‌های VBM مانند: CFROI نیز با شاخص‌های حسابداری مورد بررسی قرار گیرد.
با توجه به عملکرد شرکت‌ها در EVA اکتسابی، پیشنهاد می‌شود تحقیقی تحت عنوان: « بررسی ویژگی‌های شرکت‌های موفق و ناموفق (پذیرفته شده در بورس) در افزایش EVA، به عنوان مثال آیا مخارج آموزشی رد شرکت‌های موفق بیشتر از شرکت‌های ناموفق بوده است؟ آیا میزان رضایت کارکنان در شرکت‌های موفق بیشتر از غیر موفق بوده است و فاکتورهایی از این قبیل.» صورت گیرد.
با توجه به مقایسه شرکت‌های خارجی موفق و ناموفق استفاده کننده از رویکرد VBM پیشنهاد می‌شود پایان نامه‌ای با عنوان: «بررسی و مطالعه عوامل مالی و غیرمالی موثر در موفقیت شرکت‌های خارجی مانند لویدز در استفاده از رویکرد EVA و ارائه مدلی برای پیاده سازی EVA در شرکت‌های ایرانی (مطالعه تطبیقی)»، صورت گیرد.
تحقیق دیگری می‌تواند با عنوان: «بررسی رابطه بین EVA و MVA در همین صنعت و یا در صنایع دیگر انجام گیرد.
منابع و مأخذ
منابع
الف) منابع فارسی
اولی، محمدرضا، قایمی اصل، مهدی، امین‌زادگان، سعیده، عظیمی، الناز، (۱۳۹۳)، تحلیل رابطه حاکمیت شرکتی و ارزش افزوده اقتصادی در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، ۷ (۲۱)، ۷۰-۵۹٫
آذر، عادل، مومنی، منصور، (۱۳۸۸)، آمار و کاربرد آن در مدیریت، انتشارات سمت، تهران، چاپ دهم
جنانی، محمد حسن، همت فر، محمود، رحیمی، باقر، (۱۳۹۲)، رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و سرمایه فکری با ارزش بازار، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، ۵ (۲۰)، ۲۰۲-۱۸۱
حجازی، رضوان، حسینی، عارفه، (۱۳۸۹)، مقایسه رابطه ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی با معیارهای حسابداری در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه اقتصادی، ۵ (۲۳)، ۲۶۲-۲۳۷
خاکی، غلامرضا، (۱۳۸۹)، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، چاپ ششم، انتشارات بازتاب.
خلعتبری لیماکی، عبدالصمد، (۱۳۹۱)، سنجش و مقایسه توان توضیحی ارزش افزوده، سود و جریانات نقدی حاصل از عملیات در پیش بینی بازده سهام و تعیین الگویی مناسب، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، ۱ (۲)، ۳۵-۱۵
رضایی، فرزین، همتی، حسن، زمانی عموقین، رامین، (۱۳۸۹)، ارزیابی تاثیر سرمایه فکری در ایجاد ارزش افزوده (اقتصادی و بازار)، پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، ۱ (۱)، ۷۱-۵۹
رهنمای رود پشتی، (۱۳۸۸)، بررسی و ارزیابی کارکرد ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار جهت ارزیابی عملکرد اقتصادی شرکت‌ها، پژوهشنامه اقتصادی، ۴ (۱۳)، ۱۷۵-۱۵۷
رهنمای رودپشتی، فریدون، محمودی، محمد، (۱۳۸۸)، بررسی و ارزیابی ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار در مدیریت ارزش افزوده سهامداران، ۱۶-۱، WWW.SID.ir
سعیدی، علی، اکبری، نوردین، (۱۳۸۷)، رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده تعدیل شده براساس تورم با بازده و قیمت سهام، ویژه نامه بازار سرمایه، ۷، ۱۷۲-۱۴۵
طالب نیا، قدرت اله، شجاع، اسماعیل، (۱۳۹۰)، رابطه بین نسبت ارزش افزوده بازار (MVA) به سود حسابداری و نسبت ارزش افزوده اقتصادی (EVA) به سود حسابداری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله حسابداری مدیریت، ۴ (۸)، ۶۰-۴۷
مهدوی، غلامحسین، رستگار، نجیمه، (۱۳۸۶)، محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی برای پیش بینی سود، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۲۶ (۱)، ۱۵۶-۱۳۷
مهدوی، غلامحسین، گوینده، کمال، (۱۳۸۸)، رابطه ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با بازده سهام، ۸۶-۶۱، WWW.SID.ir
نایب زاده، شهناز، معین‌الدین، محمود، قیصری، زهرا، (۱۳۹۰)، بررسی مقایسه‌ای رابطه بازارگرایی توسعه یافته (EMO) با ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده (REVA) و نرخ بازده دارایی‌ها (ROA) در شرکت‌های تولیدی، مجله مدیریت بازاریابی، ۱۲، ۱۳۳-۱۱۳
یحیی زاده فر، محمود، شمس، شهاب الدین، لاریمی، سیدجعفر، (۱۳۸۹)، رابزه ارزش افزوده اقتصادی و نسبت‌های سودآوری با ارزش افزوده بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، ۱۷ (۵۹)، ۱۲۸-۱۱۳
ب) منابع لاتین
Aminimehr, A, Fatrhee, (2013), Measuring economic value added and its comparison with other methods of evaluation of financial performance of management in state and private banks: A case study in Bank Saderat, Parsian Bank, European Online Journal of Natural and Social Sciences, 2 (3), 237-242
Bolek, M, Kacprzyk, M, Wolski, R, (2012), THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC VALUE ADDED AND CASH CONVERSION CYCLE IN COMPANIES LISTED ON THE WSE, Financial Internet Quarterly, 8 (2), 1-10
Chandra Shil, N, (2009), Performance Measures: An Application of Economic Value Added, International Journal of Business and Management, 4 (3), 169-177
Circiumaru, D. & Siminica, M. (2009), “Refined Economic Value Added –An Indicator For Measuring the Performance of the Companies”, Journal Theoretical and Applied Economic, 5, 204-21
Cumming, Douglas; Johan, Sofia; Li, Dan, (2011), «Exchange Trading Rules and Stock Market Liquidity», JournalofFinancialEconomics, ۹۹, ۶۵۱–۶۷۱
De Medeiros, O.R., (2005), Empirical Evidence on the Relationship between EVA and Stock Return in Brazilian Firms, Available at ssrn.com, id: 701421, 1-9
Guasti Lima, F, de Castro, S. C, Piment Junior, T, Eduardo Giao, L, (2014), Performance of the different RAROC models and their relation with the creation of economic value A study of the largest banks operating in Brazil, Contaduría y Administración, 59 (4), 87-104
Haddad, S. F. (2012). The Relationship between Economic Value Added and Stock Returns: Evidence from Jordanian Banks, International Research Journal of Finance and Economics, (۸۹), ۶–۱۴
Huang C, Wang M. C. “The Effect of Economic Value Added and Intellectual Capital on the Market Value of firms": An Empirical Study, International Journal of Management, 4, 722
Jui-Chi Wang,(2008)"Investigating Market Value and Intellectual Capital for S&P 500″ , Journal of Intellectual Capital, Vol. 9 No. 4, , The current Issue and Full Text Archive of This Journal is Available at ww.Emeraldinsight. Com, 1469-1930, htm
Lak Bhasin, M, (2013), Economic Value Added and Shareholders’ Wealth Creation: Evidence from a Developing Country, International Journal of Finance and Accounting, 2(4), 185-198
Lee, seaki &kim, woo Gon. (2009), EVA, refined EVA, MVA or traditional performance measures for the hospitality industry, International Journal of Hospitality Managemen, 28, 439-445
Niresh, A, Alfred, M, (2014), the Association between Economic Value Added, Market Value Added and Leverage, International Journal of Business and Management, 9 (10), 126-133

شکل ۷-۷- مقایسه پیش بینی حاصل از معادلات حالت PR و SRK 139
شکل ۷-۸- مقایسه پیش بینی حاصل از معادلات PR و ER 140
شکل ۷-۹- محاسبات میزان واکس رسوب کرده و فازهای موجود بر حسب دما ۱۴۲
برای حداکثر آب در نظر گرفته شده در کنار فاز آلی ۱۴۶

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در فاز آلی (این اختلاف دما، اختلاف دمای تشکیل واکس در شرایط معلوم و حداقل حضور فاز آبی است.) ۱۴۷
در فاز آلی ۱۴۸
شکل۷-۱۳-میزان نهایی آلفا(aspect ratio) برای کریستال های واکس در لایه ژل رسوب کرده به عنوان تابعی از شدت جریان و دمای دیواره ۱۴۹
شکل۷-۱۴-تأثیرات دما بر روی ضخامت لایه رسوب برای۵۴۰ Re=، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران ۱۵۰
شکل۷-۱۵-تأثیر نرخ جریان بر روی ضخامت لایه برای دمای دیواره ۳/۸ سانتی گراد، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران ۱۵۰
شکل۷-۱۶-تأثیر نرخ جریان بر روی ضخامت لایه برای دمای دیواره ۳/۸ سانتی گراد، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران ۱۵۱
شکل ۷-۱۷-مقادیر آلفا برای دماهای مختلف دیواره جهت بهینه سازی نتایج کار حاضر ۱۵۲
شکل۷-۱۸-نتایج مدلسازی پس از انجام بهینه سازی مقادیر آلفا و در نظر گرفتن انتقال حرارت با محیط ۱۵۳
فهرست نشانه های اختصاری

- افزایش تعداد شعب پرداخت کننده سرمایه و غرامت
- فروش تلفنی و اینترنتی بیمه نامه ها

۲-۱۲-۳) فرایند:

روش خاص عملیات یا مجموعه ای از فعالیت ها که در بر گیرنده مراحلی است که برای اینکه اتفاق بیفتد باید به صورت متوالی تعریف شود. زیر مؤلفه های آن عبارت اند از:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

- فراهم نمودن تسهیلات برای انجام معاینات پزشکی متقاضیان بیمه نامه ها
- کاهش تشریفات اداری و کاغذبازی و افزایش سطح اتوماسیون اداری شرکت
- فروش بیمه نامه ها در محل حضور مشتریان

۲-۱۲-۴) بهروری و کیفیت:

بهره وری یعنی چگونه به شکلی کارا، ورودی های خدمات به خروجی هایی که برای مشتری ارزش افزوده دارد تبدیل می شود. کیفیت نیز میزان رضایت مشتریان از برآورده شدن نیازها، خواسته ها و انتظاراتشان است ( لاولاک و رایت، ۱۳۸۲). زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
- انجام به موقع و سریع تعهدات و پاسخگویی مطلوب در ارائه خدمات
- قابل اعتماد بودن شرکت و پرسنل آن
- نحوه تعامل با مشتری و درک احساسات و عواطف او در حین ارائه خدمات و پس از آن

۲-۱۲-۵) نیروی انسانی:

کارکنان، کسانی که در تولید خدمات سهیم هستند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
- انتخاب و استخدام پرسنل مجرب
- وجود دوره های آموزشی ضمن خدمت برای پرسنل جهت افزایش سطح توانایی و مهارت هی آنها و آشنایی با علوم روز
- استخدام پرسنل خوش برخورد و با ظاهری آراسته

۲-۱۲-۶) ارتقا و آموزش مشتری:

فعالیت های ارتباطی و انگیزشی طراحی شده جهت ایجاد مزیت رقابتی برای مشتری، برای یک خدمت خاص یا تهیه کننده خدمت. زیر مؤلفه های آن عبارت اند از:
- آموزنده بودن تبلیغات برای مشتری و ارائه اطلاعات و توصیه های لازم در متن تبلیغ
- برگزاری سمینارها و برنامه های آموزشی جهت آشنایی سازمان ها و افراد با بیمه و مزایای آن
- اعطای جوایز و هدایا به مناسبت های مختلف (از جمله اعیاد ) در جهت تشویق بیمه گذار به مراجعه مجدد و اقدام در زمانی برای خرید بیمه نامه ها

۲-۱۲-۷) شواهد فیزیکی:

نشانه های بصری یا سایر نشانه های محسوس که گواهی کیفیت خدمات را مهیا می کند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
- شواهد فیزیکی قابل مشاهده داخلی شرکت ( مانند مبلمان اداری شرکت)
- شواهد فیزیکی قابل مشاهده بیرونی شرکت ( مناظر و نمای بیرونی ساختمان )

۲-۱۲-۸) قیمت و سایر هزینه های خدمات:

مصرف پول، زمان و تلاشی که مشتریان در خرید و مصرف خدمات متحمل می شوند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
- کاهش میزان حق بیمه پرداختی
- دادن تخفیف به مناسبت های مختلف
- تفاوت نرخ بهره اعطایی بانک ها به سپرده گذاران بلند مدت با بهره منظور شده در محاسبه حق بیمه توسط شرکت های بیمه (رضائیان و رضازاده برفوئی، ۱۳۸۶ ).

۲-۱۳) ریشه لغوی بیمه

در مورد واژه بیمه و ریشه لغوی آن تا حدودی اختلاف نظر وجود دارد. بعضی معتقدند که بیمه از کلمه «بیما» از زبان هندی گرفته شده است و برخی دیگر نظر داده اند که بیمه از کلمه بیم و ترس اخذ شده است و چنین استدلال می کنند که چون اولین بار روس ها از ایران امتیاز بیمه گرفتند و بعدها نیز دو شرکت روسی در ایران مشغول فعالیت بیمه ای شدند، کلمه بیمه از لغت استراخوانی که به معنی بیم و ترس است اخذ گردیده است و برخی از مؤلفین نیز کلمه بیمه را یک واژه پارسی قدیم می دانند و به استناد کتاب مسالک و ممالک تألیف ابواسحق اصطهری می گویند که بیمه نام شهری در دیار طبرستان و دیلم بوده است (محمود صالحی، ۱۳۷۲). واژه بیمه که در زبان فرانسه assurance و در زبان انگلیسی insurance نامیده می شود، ظاهراً به کلام فارسی شباهت دارد. لغت شناسان معتقدند که واژه های انگلیسی و فرانسه از ریشه لاتین secures که به معنای اطمینان است گرفته شده و علاوه بر عقد بیمه در معنای تضمین، تأمین، اعتماد یا اطمینان به کار رفته است. با این حال به نظر می رسد که ریشه اصلی واژه بیمه همان بیم است، زیرا عامل اساسی انعقاد بیمه، ترس و گریز از خطر است و به سبب همین ترس و به منظور حصول تأمین، عقد بیمه وقوع می یابد ( کریمی، ۱۳۷۶).

۲-۱۴) تعریف بیمه

در فرهنگ معین بیمه چنین تعریف شده است : «عملی است که اشخاص با پرداخت وجهی، قراردادی منعقد می کنند که در صورتیکه موضوع بیمه گذاشته به نحوی در مخاطره افتد شرکت بیمه از عهده خسارت برآید » و یا در فرهنگ عمید درباره این لغت می نویسد : «عملی است که شخص هرگونه خطر و زیان و خسارتی را که ممکن است به جان یا مال او وارد شود با پرداخت حق معینی به عهده شرکتها یا بنگاه های مخصوص اینکار بگذارد که هرگاه آن خطر یا خسارت به او رسیده بیمه کننده غرامت آن را بدهد » (سراج و شناسه، ۱۳۷۷).
بیمه عبارت است از قراردادی که طبق آن بیمه گر خود را مکلف می سازد در ازای حق بیمه ای که از بیمه گزار دریافت کرده، او را در مقابل خسارت احتمالی بیمه نماید (نخعی، ۱۳۴۶). طبق ماده اول قانون بیمه ایران مصوب اردیبهشت ۱۳۱۶ « بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند که در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آن چه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند ». در تعریف مشابه دیگر: « بیمه عملی است که به موجب آن یک طرف بنام بیمه گر با متشکل کردن گروهی از افراد بنام بیمه گزار دریک سازمان منظم بنام مؤسسه بیمه تعهد می کند در ازای وجه یا وجوهی بنام حق بیمه که هر یک از افراد این گروه به مؤسسه مذکور می پردازد، در صورت وقوع حادثه معینی برای هر یک از آنها خسارات وارده را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد (طالقانی و تقی زاده، ۱۳۸۹).

۲-۱۴-۱) بیمه گر

مؤسسه یا شخص حقوقی است که در مقابل دریافت حق بیمه از بیمه گذار، تعهد جبران خسارت را در صورت وقوع حادثه به عهده می گیرد. بیمه گر شخصی حقوقی است که جهت انجام حرفه بیمه گری باید شرایط خاصی را که قانون تعیین می کند دارا باشد. در این خصوص ماده ۳۱ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران مصوب خرداد ماه ۱۳۵۰ مقرر می دارد که: «عملیات بیمه در ایران به وسیله شرکتهای سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت این قانون و قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهند گرفت».

۲-۱۴-۲) بیمه گذار

بیمه گذار طرف تعهد بیمه گر است، شخصی که با پرداخت حق بیمه جان یا مال یا مسئولیت خود را نزد بیمه گر زیر پوشش قرار می دهد، ضمناً بر خلاف بیمه گرکه الزاماً باید شخص حقوقی باشد، بیمه گذار می تواند هم شخص حقیقی و هم شخص حقوقی باشد.

۲-۱۴-۳) موضوع بیمه

به موجب ماده ۴ قانون بیمه موضوع بیمه ممکن است مال باشد اعم از عین یا منفعت یا حق مالی یا هر نوع مسئولیت حقوقی، مشروط بر اینکه بیمه گذار نسبت به بقاء آنچه بیمه می دهد ذینفع باشد و همچنین ممکن است بیمه برای حادثه یا خطری باشد که از وقوع آن بیمه گذار متضرر می گردد (طباطبائی و صفری گیری،۱۳۷۹).

۲-۱۵) تاریخچه بیمه

۲-۱۵-۱) تاریخچه پیدایش بیمه در جهان

بشر از سپیده دم تاریخ همواره در معرض خطرات و حوادث گوناگون قرار داشته است. بیم از سوانح و بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان، مرگ و بی سرپرست ماندن اعضای خانواده وبه طور کلی بیم از حوادث غیرقابل پیش بینی، عواملی است که آرامش و آسایش را از انسان سلب می کند و زندگی او را قرین نگرانی و دلهره و تشویش می سازد.بنابراین باید وسیله مطمئن و همیشگی در اختیار باشد تا با آثار حوادث و سوانح مقابله کند و زیان دیدگان را مورد حمایت قرار دهد. نیاز به اطمینان خاطر و جبران خسارت را می توان علت پیدایش فکر بیمه در جهان دانست. در جوامع مختلف انجام چنین خدماتی بر عهده مؤسسات بیمه می باشد. بیمه به عنوان یک صنعت در رشد و توسعه اقتصادی پایدار کشور نقش مهم و تأثیرگذاری دارد. امروزه بیمه یکی از ابزارهای مهم اقتصادی و اجتماعی است که اتکاء به آن دربخش های مختلف تجاری، خدمات و اقتصادی اجتناب ناپذیر است. ضمن اینکه از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از تحلیل ها بیمه را معیاری برای رشد و توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی ذکر می نمایند (طالقانی و تقی زاده، ۱۳۸۹).