در لحظۀ تغییر فراجهش بالایی دارد که تا حدود ۱۵% خطا ایجاد می‌کند. اما سریع به صفر می‌رسد.

[۱۰۹] فازی عصبی

مراجع مقایسه

-

نوسان معکوس سیگنال کنترلی با دامنۀ از ۰٫۵ تا ۱٫۵ نیوتن.متر

در لحظۀ تغییر ورودی خطای بالای دارد اما در کمتر از ۰٫۱ ثانیه جبران شده است. این خطا در راستای q بیشتر است

خطای حالت ماندگار ۰٫۳%
فراجهش ۱۹٫۶۹%
زمان نشست ۴۲ میلی ثانیه

حدود ۰٫۸% که در لحظۀ تغییر هم فراجش زیادی دارد.

[۱۰۹] رؤیتگر فازی

در راستای q با نوسان با دامنۀ ۲۰ ولت حول صفر و در راستای d از ۲۰۰- تا ۲۰۰ ولت منطبق با نوسان ورودی

با نوسان نامنظم دامنۀ ۵۰- تا ۲۰۰ نیوتن.متر. با Overshoot زیاد حدود ۵۰ نیوتن.متر

در لحظۀ تغییر ورودی مولفۀ d خطای بالای دارد اما در زمان کوتاهی جبران شده است. این خطا در راستای q بیشتر و ماندگار است

در لحظۀ تغییر فراجهش بالایی دارد که تا حدود ۱۰% خطا ایجاد می‌کند. اما سریع به صفر می‌رسد.

-

[۱۱۰] تطبیقی

-

نوسان معکوس سیگنال کنترلی با دامنۀ از۵ تا ۲۵نیوتن.متر

-

خطای حالت ماندگار ۰٫۵۴%
فراجهش ۸٫۹%

-

[۱۱۱] فازی PID

فصل ششم
مدیریت و کنترل سیستم‌های تولید انرژی هوشمند

مدیریت و کنترل سیستم­های تولید انرژی هوشمند

مقدمه

امروزه به سیستم­های تولید انرژی تجدیدپذیر توجه ویژه­ای می­ شود و به عنوان راهی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی شناخته می­شوند. همچنین در سیستم­های مستقل به عنوان منبع مکمل تأمین انرژی مورد استفاده قرار می­گیرند. این سیستم­ها به طور کلی از یک منبع اصلی انرژی مانند ژنراتور دیزلی، دستگاه­های ذخیره­سازی مانند باطری­ها و یک شبکۀ ارتباطی تشکیل می­شوند. برای ارتبط بین قسمت­ های مذکور همان­طور که در شکل زیر نشان داده شده است از یک گذرگاه AC استفاده می­ شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ‏۶٫۱- سیستم تولید انرژی
ازجمله مزایای این سیستم کاهش هزینه و قابلیت اطمینان بالاست. با این حال، منبع انرژی که ژنراتور دیزلی است، به نگهداری مداوم و پرهزینه­ای احتیاج دارد، و علاوه بر این یک منبع آلوده کننده نیز محسوب می­ شود. بنابراین کارکرد کمتر این ژنراتور، که نتیجتاً موجب کاهش آلودگی و هزینه می­ شود، حالت مطلوبی است. از طرف دیگر سیستم­های ذخیره کنندۀ انرژی دارای ظرفیت محدودی هستند. با توجه به این نکات می­توان گفت مصرف بهینۀ انرژی با چالش­هایی مواجه است. موارد ذکر شده اهمیت طراحی یک سیستم کنترل دقیق را که سیستم را در بهینه­ترین حالت ممکن قرار داده و باعث کاهش هزینه و آلودگی شود، را نمایان می­ کند.
مبدل­های DC-DC به طور گسترده­ای در سیستم­های تغذیۀ الکترونیک قدرت به کار می‌روند، و این به دلیل مزایایی همچون بهره­وری بالا، وزن و اندازۀ مناسب و قیمت ارزان می­باشد. در بسیاری از کاربردهای صنعتی که اغلب با اندوکتانس بالا مواجه هستیم برای دستیابی به جریان صاف و برای جلوگیری از ایجاد تضاریس^[۶۴]، از سلف استفاده می­ شود که باعث افزایش هزینه و وزن مبدل می­گردد. استفاده از کنترل کنندۀ مقاوم تا حدودی باعث کاهش اندازه، وزن و هزینه می­ شود. اما در کنترل سیستم همواره چالش­هایی بوده که توجه طراحان را به خود معطوف کرده است از جمله عدم قطعیت­های پارامتری و بار. این مساله اهمیت بهبود یا تجدید طراحی دیگری، که در مقابل مواردی حتی شدیدتر از آنچه که ذکر شد مقاوم باشد، را نمایان می­سازد.
از سوی دیگر در بحت مصرف انرژی و مدیریت استفاده از توان ذخیره شده در باطری­ها، باید گفت که استفادۀ بهینه نه تنها باعث صرفه­جویی در مصرف می­ شود بلکه موجبات افزایش طول عمر کل سیستم و کاهش اثرات تخریبی و آلودگی هوا را فراهم می ­آورد. در اینجا عملکرد بهینۀ باطری بر اساس الگوریتم حالت شارژ^[۶۵] (SOC) برنامه­ ریزی می­ شود. اما باید دقت نمود که اگر الگوریتم SOC به خوبی طرح­ریزی نشود ممکن است اثرات تخریبی بر روی باطری و نهایتاً کاهش عمر آن داشته باشد.
در تکنولوژی طراحی وساخت وسایل نقلیه، سیستم­های الکترونیکی و الکتریکی در حال سبقت از سیستم­های مکانیکی، هیدرولیکی، پنوماتیکی و … هستند. این سیستم­ها، همان­طور که در شکل (۶٫۲) نشان داده شده است، از منابع متعدد انرژی استفاده می­ کنند، مانند باطری‌ها، سلول­های سوختی^[۶۶] و ابرخازن­ها^[۶۷] که برای دستیابی به کارایی بالای آنان می­توان کارهای متعددی انجام داد و راه برای توسعه در این زمینه فراهم است. به علاوه در قسمت نگه‌داری، تعمیرات، مدیریت بهره ­برداری و استفادۀ بهینه از انرژی، می­ شود راه ­هایی را برای کاهش هزینه­ها و عملکرد مناسب­تر آزمود [۸۰].
شکل ‏۶٫۲- سیستم الکتریکی یک وسیلۀ نقلیه
در این پایان نامه قصد داریم استراتژی کنترل تطبیقی پیشرفته برای سیستم تولید انرژی و برای مبدل­های افزایشی به کار ببریم. از الگوریتم بهینۀ SOC نیز برای سیستم باطری­ها و باس ولتاژ DC استفاده خواهیم کرد.

مدل­سازی سیستم

مبدل DC-DC دوطرفه

در شکل زیر یک سیستم تغذیۀ DC-AC که از یک مبدل DC-DC دوطرفه^[۶۸] استفاده می‌کند، نشان داده شده است. ترانزیستورهای IBGT به وسیلۀ مودلاتور عرض پالس PWM کنترل می­شوند. به این صورت که این دو ترانزیستور به صورت برعکس روشن و خاموش می‌شوند [۸۲].
شکل ‏۶٫۳- سیستم تغذیۀ DC-AC با مبدل دوطرفۀ DC-DC
مدار در حقیقت از دو قسمت تشکیل شده است و عملکرد آن­ها به این صورت است: هنگامی که Q₁ روشن و Q₂ خاموش است، انرژی ذخیره شده در سلف کاهش یافته و ولتاژ آن به ولتاژ ورودی اضافه، و باعث شارژ شدن خازن خروجی می­ شود. بنابراین تکرار این روند ولتاژ خروجی را نسبت به ورودی افزایش می­دهد. در حالت معکوس نیز روند مشابهی تکرار می­ شود. در شکل زیر می­توان این دوقسمت و چگونگی عملکرد آن­ها را مشاهده نمود.
شکل ‏۶٫۴- حالات عملکرد مبدل DC-DC

جدول ‏۴‑۲۹- آزمون مقایسه بکارگیری عناصر آمیخته بازاریابی بین شرکتهای نوظهور و رشد یافته ۱۲۱
جدول ‏۴‑۳۰- رابطه بین اجزای آمیخته بازاریابی کارآفرینانه با یکدیگر ۱۲۲
جدول ‏۴‑۳۱- رابطه بین اجزای آمیخته بازاریابی کارآفرینانه با ابعاد کارآفرینی سازمانی ۱۲۳
فهرست شکل­ها
عنوان صفحه
شکل ‏۲‑۱- تقسیم بندی کارآفرینی سازمانی بر اساس سطح تحلیل ۲۶
شکل ‏۲‑۲– مدل کارآفرینی سازمانی کوراتکو و همکارنش ۳۳
شکل ‏۲‑۳- مدل کارآفرینی سازمانی کوین و سلوین ۳۴
شکل ‏۲‑۴- مدل کارآفرینی سازمانی وینکر و همکاران ۳۵
شکل ‏۲‑۵- مدل کارآفرینی سازمانی زهرا ۳۶
شکل ‏۲‑۶- تفاوت در حوزه توسعه کسب و کار و تجدید استراتژیک ۴۳
شکل ‏۲‑۷- مدل مفهومی تحقیق ۷۵
شکل ‏۴‑۱- درصد فراوانی مشارکت کنندگان بر اساس سن صاحبان کسب و کار ۹۵
شکل ‏۴‑۲- میانگین توجه صاحبان کسب و کار به کارآفرینی سازمانی و هر یک از ابعادش به تفکیک سن ۹۶
شکل ‏۴‑۳- میانگین توجه صاحبان کسب و کار به آمیخته بازاریابی کارآفرینانه و هر یک از عناصرش به تفکیک سن ۹۷
شکل ‏۴‑۴- درصد فراوانی بر اساس سابقه فعالیت شرکت­ها ۹۸
شکل ‏۴‑۵- میانگین توجه صاحبان کسب و کار به کارآفرینی سازمانی و هر یک از ابعادش به تفکیک سابقه فعالیت ۹۹
شکل ‏۴‑۶- میانگین توجه شرکت­ها به آمیخته بازاریابی و هر یک از عناصرش به تفکیک سابقه فعالیت ۱۰۰
شکل ‏۴‑۷- درصد فراوانی بر اساس فراوانی حیطه فعالیت شرکتهای کوچک و متوسط ۱۰۱
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
با توجه به منابع محدود در شرکت­های کوچک و متوسط، بازاریابی در این شرکت­ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. به­ طوری­که بسیاری از محققان، ضعف بازاریابی این شرکت­ها را دلیل اصلی شکست­های این شرکت­ها معرفی می­ کنند؛ لذا در گام اول، تدوین برنامه بازاریابی متناسب با این شرکت­ها حیاتی به نظر می­رسد و در گام بعدی، لزوم توجه به خلاقیت و کارآفرینی در این برنامه ضروری به نظر می­رسد. بنابراین تحقیق حاضر با این اهداف، در شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه انجام شد. از طرفی هر تحقیق، برای رسیدن به نتایج قابل اعتماد، ملزم به رعایت اصول و چارچوب­های از پیش تعریف شده­ای می­باشد. در این پژوهش نیز، محقق سعی کرده تا با رعایت این اصول، یافته­هایی تحقیق خود را در ۵ فصل تدوین و ارائه دهد. بر این اساس، در فصل اول، به اهداف و کلیاتی از موضوع مورد بررسی، اشاره و در فصل بعد، مبانی نظری موجود و پیشینه مرتبط به آن شرح داده شده است. در ادامه و در فصل سوم، روش تحقیق و شیوه تهیه پرسشنامه بیان و در فصل بعد، به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده است. در خاتمه نیز به نتایج تحقیق اشاره و بر اساس آن، پیشنهاداتی به صاحبان شرکت­های کوچک و متوسط، مدیران شهرک صنعتی استان کرماشاه و محققان آتی ارائه گردیده است.

بیان مسئله
با توجه به ویژگی­های خاص جهان امروز، از جمله تغییر و تحولات سریع، پیچیدگی­های فزاینده و رقابت روزافزون(هادیزاده مقدم، رحیمی فیل آبادی، ۱۳۸۴) و همچنین ضعف شیوه ­های سنتی از قبیل برنامه­ ریزی استراتژیک، تحقیقات و پیش ­بینی­های بازار(بارت^[۱]، ۱۹۹۶؛ سیگلکو، ریوکین^[۲]، ۲۰۰۵)، توجه به شیوه ­های جدید - جهت فائق آمدن بر این تغییرات- ضروری گشته است(ماسون^[۳]، ۲۰۰۷). در همین راستا، کارآفرینی سازمانی^[۴] یکی از شیوه­ هایی است که سازمان­های امروزی به خصوص شرکت­های کوچک و متوسط^[۵] به آن توجه می­­کنند. مفهومی که در سال ۱۹۷۰ برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت(هادیزاده مقدم، رحیمی فیل آبادی، ۱۳۸۴) و تا به حال، توسط محققان زیادی به طرق متفاوتی تعریف شده است. در ابتدا این مفهوم بیشتر برای سنجش کارآفرینی سازمانی در شرکت­های از پیش تاسیس شده^[۶] بکارگرفته می­شد ولی به مرور محققین مدعی شدند که استفاده از این مفهوم برای همه شرکت­ها از جمله شرکت­های کوچک و متوسط مهم و حیاتی است و مزایای زیادی از جمله ایجاد ارزش و توان اقتصادی(دس^[۷] و همکاران، ۲۰۰۳)، بهبود عملکرد(دس و همکاران، ۲۰۰۳؛ زهرا^[۸]، ۱۹۹۱؛ زهرا، ۱۹۹۶) و حفظ مزیت رقابتی(کوراتکو^[۹]، ۲۰۰۷؛ هایتون^[۱۰]، ۲۰۰۵) را به همراه دارد.
برای سنجش میزان کارآفرینی سازمانی شرکت­ها، مدل­های مختلفی وجود دارد که در این تحقیق، از مدلی که زهرا در سال ۱۹۹۵ ارائه داد و شامل نوآوری^[۱۱]، تجدید استراتژیک^[۱۲] و توسعه کسب و کار^[۱۳] می­باشد، استفاده شده است(زهرا، ۱۹۹۵؛ شارما، کریسمن^[۱۴]، ۱۹۹۹).
به طور کلی توجه به اجزای این مدل به سازمان­های از پیش تاسیس شده برای توسعه و ورود به بازارهای جدید، ایجاد و معرفی محصول جدید و به کارگرفتن مدل­های نوآورانه کسب و کار کمک می کند. در کنار نگرش کارآفرینانه به این شرکت­ها، وجود محدودیت­هایی از قبیل مشکلات مالی، کمبود نیروی انسانی متخصص و کوچک بودن(حسنقلی پور، آقازاده، ۱۳۸۴) و همچنین ویژگی­های منحصر به فرد آن­ها از جمله انعطاف­پذیری، نیاز به منابع کم، متکی بودن به منابع داخلی(احمدی، صفری کهره و اعظمی، ۱۳۸۷) سبب شده تا وظایف و برنامه ­های بازاریابی این شرکت­ها از جمله آمیخته بازاریابی^[۱۵]­شان در مقایسه با شرکت­های بزرگ و غیرکارآفرین متفاوت باشد(مارتین^[۱۶]، ۲۰۰۹). اما هرچقدر این تفاوت­ها در ارتباط با وجود نگرش کارآفرینانه ایجاد شود، احتمال تطبیق­پذیری این شرکت­ها با چالش­های ناشی از محیط پیچیده امروزی بیشتر می­ شود. به­ طوری­که آمیخته بازاریابی شرکت­های کوچک و متوسط به عنوان آمیخته بازاریابی کارآفرینانه^[۱۷](محصول^[۱۸]، قیمت^[۱۹]، توزیع^[۲۰]، ترفیع^[۲۱] و شخص^[۲۲]) یاد شده و باید مجموعه ابزارهایی باشد که یک بنگاه کارآفرین با بکارگیری آن­ها به شیوه­ای نوآورانه، توان کسب سود بیشتر و ارائه ارزشی بالاتر را برای مشتریان اولیه - نسبت به سایر رقبا- فراهم آورد(رضوانی، گلابی، ۱۳۹۰). این تعریف متفاوت، نیازمند نگاهی نو، به عناصر تشکیل دهنده آمیخته بازاریابی و همچنین تمامی اجزایی که هر کدام از عناصر آمیخته بازاریابی را تشکیل می­ دهند، است.
بنابراین این تحقیق، با دو مساله کلی روبرو است؛ اولا با توجه به تفاوت­های شرکت­های کوچک و متوسط با شرکت­های بزرگ و همچنین ویژگی­ها و محدودیت­های خاص این شرکت­ها، اجزای هر یک از عناصر آمیخته بازاریابی کارآفرینانه شرکت­های کوچک و متوسط را مشخص کند و ثانیا به دلیل اهمیت نگرش کارآفرینانه به تمامی وظایف و برنامه ­های بازاریابی این شرکت­ها در محیط پویای امروزی، این تحقیق در پی پاسخ به این سوال می­باشد که آیا رابطه معناداری بین میزان کارآفرینی سازمانی این شرکت­ها با هر کدام یک از عناصر آمیخته بازاریابی کارآفرینانه وجود دارد یا خیر؟
اهمیت و ضرورت تحقیق
اگرچه عموما پذیرفته شده که اصول بازاریابی، قابلیت کاربرد عمومی برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ را دارند(رینولد^[۲۳]، ۲۰۰۲؛ شیتال، سانگتا و کومار^[۲۴]، ۲۰۱۲)، اما امروزه شیوه بازاریابی شرکت­های کوچک و متوسط با شرکت­های بزرگ متفاوت می­باشد. در واقع محققان معتقدند که بسیاری از مدل­ها و تئوری­هایی که برای یک نوع سازمان مفید بوده، ممکن است برای انواع دیگر شرکت­ها مفید نباشد(موریش، دیاکن^[۲۵]، ۲۰۰۹؛ موریش، دیاکن، ۲۰۱۱). لذا از آن جا که از یک طرف بسیاری از اصول و تئوری­های بازاریابی از بررسی و مطالعه تجربه ­های شرکت­های بزرگ بوجود آمده است(گلابی، خداداد حسینی، مهرابی، سالم زاده، ۲۰۱۱) و از طرف دیگر، SMEها دارای ویژگی­های خاص و منحصر به فرد می­باشند(کارسون^[۲۶]، ۲۰۰۵)؛ بنابراین فرایند بازاریابی کسب و کارهای کوچک و متوسط باید به صورت جداگانه ای بررسی شود. مساله ای که در بسیاری از تحقیقات از آن غافل شده و به سنجش عناصر و اجزای مختص شرکت­های بزرگ در این شرکت­ها اهتمام ورزیده­اند. لذا برای روایی سوالات مربوط به آمیخته بازاریابی، باید ابتدا اجزای بازاریابی مختص این شرکت­ها را به کمک مصاحبه یا تحقیقات کمی مجزایی (در یک نمونه آزمایشی اولیه^[۲۷]) بدست آورد.
همچنین با توجه به محیط پویای امروزی، اهمیت آماده سازی شرکت­ها - در هر اندازه و شکل - برای تقابل با چنین محیطی، ضروری و حیاتی می­­باشد. در این بین شرکت­های کوچک و متوسط نسبت به شرکت­های بزرگ­تر به دلیل محدودیت منابع، آسیب پذیرتر می­باشند. به­ طوری­که تصمیمات اشتباه به سرعت آن­ها را در معرض شکست و انحلال قرار می­دهد(بارت، ۱۹۹۶؛ فاربر^[۲۸]، ۱۹۹۹).
یکی از ابزار کارآمدی که امروزه شرکت­ها برای تقابل و پاسخگویی به محیط، خود را با آن مجهز می­ کنند، کارآفرینی سازمانی است(زهرا، ۱۹۹۱) که شرکت­های کوچک­تر به دلیل داشتن ویژگی­هایی چون انعطاف­پذیری بالاتر، بوروکراسی کم­تر به آسانی می­توانند از آن بهره گرفته و سبب بهبود عملکردشان را فراهم کنند(فاربر، ۱۹۹۹). لذا در اولویت قرار دادن تحقیقات کاربردی در زمینه کارآفرینی برای این شرکت­ها سبب می­ شود تا این شرکت­ها قابلیت بکارگیری این ابزار را در عمل یادگرفته و ارتباط آن را با بخش­های مختلف از جمله بازاریابی خود دریابند(اسد سعدی، افتخار^[۲۹]، ۲۰۱۱). زیرا این شرکت­ها در صورت عدم نگرش کارآفرینانه نسبت به وظایف و برنامه ­های خود(از جمله وظایف بازاریابی خود) در محیط پویای امروزی، به طور حتم با شکست مواجه می­شوند(ماسون، ۲۰۰۷).
متاسفانه تاکنون اکثر تحقیقات بین کارآفرینی و بازاریابی در این حوزه، به بررسی بازاریابی کارآفرینانه معطوف شده و با این که دو مفهوم کارآفرینی سازمانی و آمیخته بازاریابی از مفاهیم قدیمی مدیریت بازاریابی به حساب می­آیند ولی به­ جز تحقیق بارت(۱۹۹۶)، به طور مستقیم تاکنون در هیچ تحقیق دیگری به آن پرداخته نشده است. لذا به طور محسوسی این خلا پژوهشی چه در داخل و چه در خارج دیده می­ شود. بنابراین این تحقیق با بررسی رابطه بین این دو مفهوم، هم به درک رابطه بین آن­ها کمک کرده و هم بخشی از خلا پژوهشی موجود را برطرف می­ کند؛ همچنین می­توان میزان کارآفرینانه بودن عناصر بازاریابی این شرکت­ها را مشاهده و راه­کارهایی را برای عملکرد نوآورانه­تر بازایابی این شرکت­ها ارائه داد.
اهداف تحقیق
اهداف کلی:
۱- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و آمیخته بازاریابی کارآفرینانه و در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
اهداف جزئی :
۱- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته قیمت در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۲- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته محصول در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۳- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته ترفیع در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۴- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته توزیع در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۵- بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته فرد در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۶- بررسی میزان و جایگاه کارآفرینی سازمانی در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه.
۷- بررسی میزان و جایگاه اجزای عناصر آمیخته بازاریابی کارآفرینانه شرکت­های کوچک و متوسط شهرک­های صنعتی استان کرمانشاه.
فرضیه های تحقیق:
فرضیه اصلی :
۱- بین کارآفرینی سازمانی و آمیخته بازاریابی کارآفرینانه در شرکت های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی
۱- بین کارآفرینی سازمانی و جایگاه آمیخته قیمت و در شرکت­های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فرامان استان کرمانشاه رابطه معناداری وجود دارد.

کجا آن خردمند گندآوران کجا آن سرافراز جنگی سران
نشان بس بود شهریار اردشیر چو از من سخن بشنوی یادگیر
ج۷ب۳۲۲۰ -۳۲۲۲
چو گفتار دهقان بیاراستم بدین خویشتن را نشان خواستم
که ماند ز من یادگاری چنین برآن آفرین کو کند آفرین
پس از مرگ برمن که گوینده ام بدین ، نام جاوید جوینده ام !
ج۸ب۱۵۲۰-۱۵۱۸
چو این نامور نامه آید به بن زمن ، روی کشور شود پر سخن
از آن پس نمیرم که من زنده ام که تخم سخن را پراکنده ام
هر آن کس که دارد هش و رای و دین پس از مرگ بر من کند آفرین
کنون از مداین سخن نو کنم سخنها ز ایوان خسرو کنم
ج۹ب۳۷۲۴-۳۷۲۱
بناهای آباد گردد خراب ز باران و از تابش آفتاب
پی افکندم از نظم کاخی بلند که از باد و باران نیابد گزند
بر این نامه بر ، عمرها بگذرد همی خواند آن کس که دارد خرد
ج ۵ ص ۳۸۵۹-۳۸۶۱
بدین داستان در بارم همی به سنگ اندرون لاله کارم همی
کنون خامه ای یافتم بیش از آن که مغز سخن بافتم پیش از آن
ج ۵ ص ۳۸۶۹-۳۸۷۰
در نکوهش آز
آزمندی و حرص یکی از گناهانی است که زردشت از آن بر درگاه خدا توبه می کند . « آز در اوستا آزی ( azi ) دیو حرص و طمع است.در بندهشن فصل بیست وهشت فقره ی بیست و هفت تعریف شده است که آز دیوی است که همه چیز را فرو می برد ، اگر چیزی نصیبش نشود خود را بخورد . او خبیثی است که اگر تمام اموال جهان به او داده شود ، او را پر نکرده و قانع نسازد . گفته شده است چشم آزمند دامی است که جهان در آن فانی است . از دیو آز که غالباً با صفت « دئوداتَ » ( daevo-data ) یعنی دیو داد یا دیو آفریده آمده است، بر می آید که دیو آز دشمن می باشد .
آزت هر روز به فردا دهد وعده ی چیزی که نباشد چنان » ( پورداوود،۱۳۷۷: ۲۰۴)
« اهوره مزدا گفت به سپنتمان زردشت : من بیافریدم فر ایرانی از ستور برخوردار ، پر رمه ، پر ثروت فر را که ( خرد و علو معرفت ) خوب فراهم شده و دارایی خوب فراهم شده(بخشد). درهم شکننده ی آز ، درهم شکننده ی دشمن است . » ( همان، ۲۰۴ )
زردشت می گوید ثروت و توانگری بی تناسب موجب فساد می شود و نیز ثروتمندان برای حفظ مقام و خواسته و اموال خود ، به سوی بدان که قدرتمند هستند ، متمایل می شوند و به همین علّت ثروت وبال می شود و سبب دوری از راستی می گردد .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

البتّه قضاوت زردشت در موقعیت ویژه ای از زندگی بوده است که امری است همیشگی. « این داوری را زردشت در آن هنگامی از تاریخ کشور ما می نماید که در کار اشاعه ی دین بود و می خواست نظام راستین اشایی را حاکم بر نظام دروغ و هرج و مرج قبلی نماید . در نظام گسترده ی اشایی در آن هنگام که قانون ، راستی ، نظم ، اخلاق ، دانش و خرد ، اسکان و شهر نشینی و … حاکم می شود . به موجب اوستا می نگریم که ثروت و دارای متعادل بسیار ستوده شده چون راه های استفاده نامشروع بسته شده است و به موجب اخلاق و فرهنگ دیگر کسی آن را دست آویز ظلم و شر و قدرت نامشروع قرار نمی دهد . » ( رضی،۱۳۶۳ : ۴۸ )
دیو آز در تفکر مزدیسنا مهمترین هم دست اهریمن در نبرد با اهورا مزدا شناخته شده است در موعود زردشتی برای آن که رستگاری بشر تحقق یابد ، باید او نخست همه ی قدرتش را از دست بدهد ، آز به مثابه ی درختی است که رذایل دیگر مانند خشم و رشک شاخه های آنند . آز سیاهچالی مکنده و سیری ناپذیر است که همه چیز را می بلعد ، وظیفه آدمیان پارسا آن است که هیزمی به تنور افروخته ی او نسپارند و کام گشوده اش را خوراکی ندهند .
حکیم و سخنور بزرگ توس در مذمت آزمندی ، متاثر از قرآن کریم و روایات اسلامی است. چرا که آزمندی به معنی فزون خواهی ، زیاده طلبی در دین اسلام مورد تنفر است و مایه ی فساد در زمین ، دوری از رحمت الهی و موجب هلاک و عذاب آخرت است .
در حدیثی از حضرت رسول آمده است : رستاخیز نزدیک شده است و آز مردم به دنیا دائماً بیشتر و دنیا از آن ها دورتر می شود . (پاینده،۱۳۶۳: ۸۱)
چو دانی که ایدر نمانی دراز به تارک چرا بر نهی تاج آز !
ج۳ب۲۹۹۹
امام علی ( ع ) می فرماید : آزمند بودن جاودان بندگی نمودن است . (سیدرضی،۱۳۷۱: ۸۱)
چو بستی کمر بر در راه آز شود کار گیتیت یکسر دراز
پرستنده ی آز و جویای کین ز گیتی ز کس نشنود آفرین
ج۵ب۱۲۸۶-۱۲۸۵
و در حدیثی دیگر می فرماید : قربانگاه خردها را بیشتر آن جا توان یافت که برق طمعها بر آن تافت. ( همان، ۳۹۸ )
فردوسی نیز متأثر از این کلام دور شدن خرد رستم را از آز می داند :
جهانا شگفتا که کردار توست هم از تو شکسته هم از تو درست
از آن دو یکی را نجبید مهر خرد دور بد مهر ننمود چهر
همی بچه را باز داند ستور چه ماهی به دریا چه در دشت گور
نداند همی مردم از رنج آز یکی دشمنی را ز فرزند باز
ج۲ب۲۹۹۸-۲۹۹۵
ناصر خسرو قبادیانی :
آز تو نهنگ است همانا که نپرسد از گرسنگی خود ز حرامی و حلالی
(ناصرخسرو،۱۳۷۵: ۹۴)
نیک خو گشتی چو کوته کردی از هرکس طمع
پیش رو گشتی چو کردی عاقلان را پس روی
(ناصرخسرو،۱۳۷۵: ۱۰۸)
شاهنامه یکپارچه کمر به مذمّت آزمندی بسته است که نظیر آن را در آثار دیگر کمتر میتوان یافت . در شاهنامه پادشاهان از آغاز جلوس به تخت سلطنت بدون اینکه خود فردوسی به دین خاص آنان اشاره کند ، به ستایش خدا و نکوهش آزمندی و عاریتی بودن دنیا اشاره می کند . فردوسی بارها و بارها زشتی آز و حرص و توصیه به قناعت و بخشش را از زبان خویش به طور مستقیم بیان می کند . و آن ها را به بی اعتباری دنیا و فانی بودن و در نتیجه پرهیز از آزمندی و فزون خواهی هشدار می دهد .
در شاهنامه سلم و تور (فرزندان فریدون) نماد آزمندی و فزون خواهی هستند . آغاز نبرد طولانی بین نیکی و بد از حسد و آزمندی این دو برادر نسبت به برادر کوچکتر خویش ایرج نشأت می گیرد . در شخصیت های مشهور شاهنامه چون کاووس ، تور ، افراسیاب و گشتاسب و اسفندیار رگه های پیدا و نهانی از آزمندی مشخص است .
آزمندی دو پادشاه خود کامه و جاه طلب شاهنامه یعنی کاوس و افراسیاب با به مقابله با یزدان می راند . کاوس عمر ابدی و سلطنت و سالاری بر آسمان و زمین را فقط برای خود میخواست . عصیان او علیه حق اهریمنی است و چون ناتوان است سرنوشتی جز شکست ندارد. به خاطر جاه طلبی و ضعف نفس در برابر خوبرویان فرزند خود و شاهزاده ی معصوم ایرانی سیاوش را به کشتن می دهد . در توران زمین حسادت ناشی از آزمندی گریسوز با وجود نیک منشی و تدبیرهای مردانه ی وزیر روشن ضمیر تورانی ، پیران ویسه کار خود را می کند و این شاهزاده ی بزرگ را به سوی پرتگاه هلاکت و نابودی می کشاند .
افراسیاب به سبب آزمندی در همه جای شاهنامه وجودی اهریمنی است . این پادشاه آزمند مصلحت بین فقط در دایره ی مصلحت خود همه چیز را می بیند و می سنجد و نیک و بد از دیدگاه او تا آن جاست که به مصلحت حکومت او مربوط می شود . آزمندی و حرص او برای نگهداری حکومت توران تا آن جاست که حاضرست فرزند خود فرنگیس و نوزادی را که در شکم دارد به کام مرگ بفرستد تا شاید چند صباحی بیشتر بر تخت سلطنت بنشیند .
همانطور که قبلاً اشاره شد آز در تفکر مزدیسنا مهمترین همدست اهریمن در نبرد با اهورا مزدا شناخته می شود . در روایات ملّی یعنی شاهنامه هم سهمگینی آز کمتر از رویات دینی نیست . ضحّاک و افراسیاب به خاطر آز به سوی تبهکاری رانده می شوند .
همه رنج بشر از آز است . در آغاز داستان رستم و سهراب فردوسی به صورت براعت استهلال این تراژدی را ناشی از حس فزون خواهی و افزون طلبی انسان می داند . با اینکه رستم همواره با بدی ها می جنگد و در شاهنامه بزرگترین پهلوان و انسان کامل است اما خود در داستان سهراب اسیر آزمندی می شود و فرزند برومند خود را به کام مرگ می فرستد . علّتی که باعث می شود کیخسرو از بیم آن از پادشاهی کناره بگیرد همین آزمندی است . از ترس این که چون کاوس و افراسیاب به دام آز گرفتار شود خیلی زودتر از موقع از سلطنت کناره گرفته و حکومت را به لهراسب واگذشت . در اواخر دوره ی پهلوانی شاهنامه بار دیگر خصلت آزمندی و فزون خواهی دو پهلوان نام آور و سپهسالار جنگ آور را مقابل هم قرار می دهد .
سخنان فردوسی در نکوهش آزمندی :
جهان چون بر او بر نماند ای پسر تو نیز آز مپرست و انده مخور
نماند چنین – دان – جهان بر کسی در او شادکامی نبینی بسی
ج۱ب۱۰۷۶-۱۰۷۵

(همان: ۴۶۷)
کاربرد حروف
حروف اضافه مضاعف
یارب چها به سینه این خاکدان در است کس نیست واقف اینهمه راز نهفته را
(همان: ۹۰)
تو به آزادگی اندر همه عالم ثمری سرو من چیست به عالم ثمری بهترازاین
(همان:۳۶۴ )
توچشمه ای چو برون آمدی به هرز مرو به رودخانه درت اتصال با دریاست
(همان: ۱۱۲)
یک جهان تاب ملال و یک جهان نور امید آن به موی اندرنهان واین به روی اندرمیان
(همان: ۱۵۵۹)
به زندان اندرون آزادگی هاست به ظلماتست آب زندگانی
(همان:۴۱۷)
«را» به معنی «برای»

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به عبث حمل مکن رقص و سماع حافظ عشقبازیست خدا را و نه کار بازیست
(همان: ۱۲۵)
«رای» فکّ اضافه
هرکه سر داد درین مرحله سر خواهد داد شمع را سر، دم تیغ از قبل غمازیست
(شهریار، ۱۳۸۶: ۱۲۶)
موسقی را چاشنی از جاز باید والسلام دستگاه شور ما با شوریش بی چاشنی است
(همان: ۱۲۶)
عشق را آب بقا خورده است، تیغ کشتگانش عمر جاویدان کنند
(همان: ۲۲۲)
پروانه را زبان سخن نیست آتشین از شمع پرس قصه سوز و گداز من
(همان: ۲۵۶)
دوشم که راه خواب زد افسون چشم تو مرغان باغرا به لب افسانه تو بود
(همان: ۲۳۰)
روزه داران را به رخ آبی زدند خواب را بر چهره مهتابی زدند
(همان: ۷۶۸
«با»به معنای «در مقابل»
با رنگ و بویت ای گل، گل رنگ و بو ندارد با لعلت آب حیوان آبی به جو ندارد
(همان: ۱۵۹)
«نه» به معنای «نیست»
گرچه شهر و همه یاران بستانند از من شهریار آن نه که از یاد برد یاران را
(همان: ۸۶)
شیری نه که از بیشه برون تازد و گیتی پر کشمکش جیفه و غوغای کلاب است
(همان: ۱۰۲)
چه عالمی که دلی هست و دلنواز نه چه زندگی که غمم است و غمگسارم نیست
(همان: ۱۲۹)
برو به کنج خراباتت ای ندیم گدایان تو بختت آن نه که راهی بود به خلوت شاهت
(همان: ۱۴۹)
ناکسا نند و کس نه با من یار ای کس بی کسان به دادم رس
(همان: ۲۶۹)
کاربرد «ک» برای تقلیل و تدریج در قید
پیش پای پیک جانان گر بجنبی کم کمک هر قدم از همت پاکان به جان یابی کمک
(همان: ۲۸۱)
رودم و از دوری دریا بنالم زیر لب ابرم و در حسرت گلزار بارم نم نمک
(همان: ۲۸۲)
هر که سترش بود و بر سر می کشید کمترک زقّوم دوزخ می چشید
(همان: ۷۶۸)
بنده هم گر میلتان شد کم کمک می توانم با شما کردن کمک
(همان: ۷۶۹)
می شد آهسته به روزن نزدیک کم کمک شد دم روزن تاریک
(همان: ۹۳۱)
ک تحبیب
ماه را می نگرم مادرکی نورانی است که به دور و برخود دخترکانی دارد

۴-۲۶-۲ بافت هسته مرکزی شهر دوگنبدان
بافت قدیمی این شهر محله های رادک ، سادات و لبنان است . واحدهای تجاری شهر در این منطقه قرار دارند ، این قسمت از شهر دارای تراکم جمعیتی و ساختمانی زیاد بوده و شهر به دلایل اقتصادی تا برروی ارتفاعات غربی گسترش یافته است . جنس مصالح بکار رفته در واحد های مسکونی این قسمت از نوع آهن ، آجر ، گچ ، سنگ و بعضا بلوک می باشد . تراکم جمعیت ناخالص دراین بخش به طور متوسط ۸/۲۰۹و حداقل آن ۵/۹۳و حداکثر ۲۸۲نفر در هکتار می باشد . (همان ص۲۹) شبکه دسترسی داخل این محلات به صورت ارگانیک و غیرمنظم است ، در حالیکه معابر اصلی این قسمت دارای فرم شطرنجی است. بازار اصلی این شهر در کنار خیابان های اصلی (بلادیان و بشارت) با پیاده روهای سرپوشیده قرار گرفته ، که ازویژگی های خاص بافت فیزیکی و مراکز قدیمی شهرهای مناطق گرم است . این منطقه از نظر خدمات شهری ، فضای سبز و تسهیلات شهری دچارکمبود شدیدی است . درداخل شبکه اصلی بافت داخلی مناطق مسکونی را کوچه های باریک دربرگرفته است ، کوچه های بسیاری دراین مناطق بن بست می باشند و از میان آن ها مسیرهای آبرویی عبور می کند که فاضلاب منازل به داخل آن می ریزد، تملک اراضی مسطح شمالی توسط شرکت نفت ، دردسترس نبودن زمین کافی وارزان دربخش های مسطح مرکزی و آزمندی زمینداران موجب تفکیک اراضی به قطعات کوچک و توسعه شهر در دامنه ارتفاعات جنوب غربی گردید. خیابان های کیامرثی و سعدی دوخیابان اصلی این بخش هستند که از عرض کافی برخوردار نیستند (به ترتیب ۸و۱۰متر) عبور و مرور وسایل نقلیه درآن ها به کندی صورت می پذیرد و معابر فرعی تر به صورت عمود بر این خیابان ها با شیب نسبتا تندی ایجاد شده است. انتهای معابر جنوبی گاه به صورت پلکانی درآمده است بدین لحاظ امکان خدمات رسانی از طریق این معابر وکوچه های منشعب ازآن را غیرممکن ساخته است. بافت محله رادک دراین منطقه تاحدودی از بقیه بافت قدیمی متفاوت است . شبکه معابر دسترسی این محله متأثر از توپوگرافی زمین است .
۴-۲۶-۳ بافت کوی کارکنان شرکت نفت
در قسمت شمال شهر دوگنبدان واقع شده است ، کوی کارگری و کارمندی شرکت نفت شامل فضاهای خدماتی، تأسیسات اداری و مناطق مسکونی کارکنان شرکت نفت است . این منطقه توسط کارشناسان انگلیسی یک جا طراحی و اجرا شده است . بافت فیزیکی آن متفاوت با شهرهای ایران است ، ایده و مقیاس طرح متأثر از ارزش ها و معیارهای اروپایی است .بدین لحاظ بافت فیزیکی این منطقه فاقد اصالت بافت شهری ایران است شبکه معابر این بخش به نحوی است که درآن سلسله مراتب معابر اصلی وفرعی و دسترسی ماشین روبه واحدهای مسکونی تأمین شده است . تمرکز فعالیت های خدماتی از قبیل خدمات آموزشی ، بهداشتی و تجاری به صورت یکجا سبب گردید این بخش از شهر به صورت مجموعه مسکونی خودکفا از نظر خدمات شهری درآید . فضای سبزاین منطقه به صورت پارک ، فضای سبزحاشیه خیابان ، وفضای سبز خصوصی منازل مسکونی سبب تفاوت چشمگیر این بخش درقیاس با بخش مرکزی شده است.واحدهای مسکونی اکثرا به صورت ویلایی وجهت واحدهای مسکونی جنوبی-شمالی است.
۴-۲۶-۴ بافت محله های جدیدالحداث
این محلات شامل کوی پانصددستگاه ، مجموعه مسکونی ۱۰۸دستگاه ، مجموعه مسکونی مسکن و شهرسازی رزمندگان ، سه راهی وکوی کارکنان دولت می باشد.این محلات درطی دهه های اخیر احداث گردیده اند. طراحی این محلات برپایه مطالعات آماده سازی زمین درطرح های متداول مسکن وشهرسازی انجام نگرفته است ،درطراحی این محلات فضاهای خدماتی موردنیاز پیش بینی نشده است.بدین لحاظ این مناطق ازنظربرخورداری از فضا های خدمات محله ای درمضیقه هستند .بافت این محلات شطرنجی وشبکه ارتباطی آن ها جهت استفاده ازوسایل حمل ونقل موتوری طراحی شده است جهت معابر اصلی در درمجموعه مسکونی مسکن وشهرسازی وکوی کارکنان دولت شمال به جنوب ودرجهت شیب عمومی زمین است.امادرمحله پانصد دستگاه جهت معابراصلی مختلف است وطراحی معابراین منطقه باشیب زمین هماهنگی ندارد درنتیجه درایام بارندگی آب درسطح معابر شرقی وغربی جمع می شودومشکلاتی راازنظر تردد برای اهالی به وجود می آورد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۲۷ مراحل رشدشهردوگنبدان
۴-۲۷-۱ مرحله اول قبل ازسال ۱۳۳۵
قبل ازکشف واستخراج نفت دوکانون جمعیتی عمده درمحدوده فعلی شهر دوگنبدان وجود داشته ، یکی روستای زریون درمحل باند قبلی فرودگاه شرکت نفت(شمال غرب فرودگاه فعلی)و دیگری آبادی پروبالی. همزمان با شروع فعالیت های شرکت نفت روستای زریون درسال ۱۳۱۹به منظور ایجاد فرودگاه تخریب واهالی آن به ده پروبالی نقل مکان می کنندکه منطقه مسکونی کوچکی نیز تحت عنوان رادک که با فاصله کمی ازپروبالی وجودداشته است به غیرازمناطق یادشده ،مکانی در۲۰کیلومتری جنوب شرقی دوگنبدان فعلی وجودداشته است که امروزه بانام گچساران قدیم مشهور می باشد ومتروکه می باشد.اما درقدیم محل استقرار کارگران صنعت نفت واتباع بیگانه ای بوده که درکنسرسیوم نفت مشغول به کاربوده اند ، همچنین تعدادزیادی ازبومیان منطقه که بعضا به عنوان کارگرشرکت نفت وکمتربه عنوان پیمانکارمشغول به کاربوده انددر آن مکان زندگی می کرده اند.گروه های یادشده هرکدام جداگانه درمحلات مخصوص به خود سکنی گزیده بودند.البته عده دیگری نیز تحت عنوان بازاری پدیدآمدند که مایحتاج اهالی شهرک وهمچنین سایر روستاهای پیرامونی راتاشعاع۵۰کیلومتری تأمین می کردند.(مهندسین مشاوربعدتکنیک۱۳۷۵ص۲۵)درسال ۱۳۳۴رسما سازمان شهری دوگنبدان اعلام گردید.(مجیدی۱۳۷۱ص۱۱۹)وجمعیت شهرکه عمدتا درمنطقه پروبالی می زیسته انددرسال ۱۳۳۵جمعیتی معادل ۱۲۵۶نفر بوده اند.دراین دوره ساخت شهر دوگنبدان به صورت ارگانیک وخودرو بدون طرح ونقشه قبلی بوده است.
۴-۲۷-۲ مرحله دوم ازسال ۱۳۳۵تا۱۳۵۵
دراین دوره شرکت نفت به ایجادوتوسعه مناطق مسکونی جهت اسکان کارکنان خود پرداخته است ،این ساخت وساز درسال ۱۳۳۵درجهت شمال منطقه پروبالی وآنسوی جاده ارتباطی خوزستان به فارس شروع شد.الگو وطرح این ساخت وساز که امروزه بخشی از شهردوگنبدان به نام منطقه شرکتی راتشکیل می دهدازلحاظ وجود فضای سبز کاملا برگرفته از طرح شهرک های انگلیسی وخصوصا طرح ابنزرهاوارد یعنی شهرهای باغ مانندبادرنظر گرفتن فضای بازکافی ، منطقه بندی براساس طرح واحدهای خودیار وخانه باغهایی که دورتادور آن هاراباغ وفضای سبز احاطه کرده می باشد.(شیعه ۱۳۷۸ص ۳۴) عاملی که دراین دوره به رشد شهردوگنبدان کمک کرده است ، تخریب وتخلیه گچساران قدیم ومهاجرت اهالی به دوگنبدان فعلی درسال ۱۳۳۸ می باشد. مهم ترین دلیل تخریب این شهرک ، نفت خیز بودن منطقه وجستجو وانفجارات پیاپی برای کشف منابع نفتی توسط شرکت نفت می باشد .(مهندسین مشاور بعدتکنیک ۱۳۷۵ص۶۱) البته تپه ماهوری بودن منطقه نیز درمهاجرت موثر بوده است. عوامل دیگری نیزدراین دوره برافزایش جمعیت شهردوگنبدان موثربوده اندکه بیشترجنبه سیاسی ، نظامی داشته اند. سیاست های کلی دولت پس ازسال ۱۳۳۵یعنی اسکان عشایر واصلاحات ارضی منجربه درگیری هایی بین عشایرمنطقه ودولت وقت درارتفاعات شمالی استان به ویژه درشهرستان های بویراحمد وکهگیلویه شد که اصطلاحا غائله فارس (جنوب)نامیده شد . پس ازشکست نیروهای بومی درشهریور۱۳۴۲ خیل عظیمی ازجمعیت عشایری استان به دلیل اینکه درآن دوران شهردوگنبدان مهم ترین مرکزشهری استان بوده و بیش از ۹۰درصدجمعیت شهری استان رادرخود جای داده بودوعلاوه برآن به دلیل فعالیت های شرکت نفت شرایط کارفراهم بوده ،در این شهرسکنی گزیدند.(مرکزآمارایران۱۳۴۵ص۲۱) به طورکلی درطول یک دهه یعنی ازسال ۱۳۳۵تا۱۳۴۵جمعیت این شهربیش از۱۰ برابرشده وبانرخ ۲۶/۷درصداز۱۲۵۶نفردرسال ۱۳۳۵به ۱۳۴۳۰درسال ۱۳۴۵ رسیده است.
۴-۲۷-۳ مرحله سوم ازسال ۱۳۵۵ تا۱۳۷۵
دراین دوره کشورایران باافزایش درآمدهای ارزی ناشی ازفزونی قیمت نفت مواجه بوده که خود دربالا رفتن نرخ رشد شهرنشینی تأثیر به سزایی داشته است.شهردوگنبدان نیز به دودلیل ازاین جریان تأثیر پذیرفته است.اول این که به تبع سیاست کلی دولت مبنی بر عدم توجه به روستاها و بخش کشاورزی ، درعوض ایجاد شهرهای پرزرق وبرق ووجود شرایط اشتغال نسبی درنتیجه اختصاص بودجه بیشتربه شهرها سیل جمعیت روستایی همانند سایرشهرهای ایران به شهردوگنبدان نیزهجوم آوردند.دوم اینکه به دلیل افزایش فعالیت های صنعت نفت درمنطقه این مهاجرت تشدید شده است.دراین دوره شاهد گسترش شهربه ویژه درمناطق نفت می باشیم.دربخش غیرشرکت نفتی نیزخیابان بلادیان (بازاراصلی شهر) باپیاده روهای مسقف به سیاق بازارهای مناطق گرمسیری، همچنین خیابان شهیدبشارت تکمیل شده وشهر تاخیابان شیراز(بزرگراه مرکزی شهر)گسترش یافته است.(مهندسین مشاوربعدتکنیک۱۳۷۵ص۳۶) تااین دوره شهردوگنبدان ازنظرکالبدی دوقسمت بوده است،یکی درشمال بزرگراه اصلی که مناطق شرکتی ودارای ساخت وسازبراساس طرح والگو است،اما دومی که درجنوب بزرگراه بوده بیشترحالت ارگانیک وخودجوش داشته وبخش اعظم آن فاقد هرگونه طرح ونقشه ای بوده است.
۴-۲۷-۴ مرحله چهارم بعدازسال۱۳۷۵
دراین دوره باتوجه به اقدامات سازمان نوپای اراضی شهری استان ، واگذاری زمین توسط تعاونی های کارمندی ومحدودیت ساخت وسازضلع شرقی وجنوبی شهر به دلایل وجوداراضی شرکت نفت وناهمواری ها شاهد گسترش شهر به مناطق غربی(سه راهی وکارکنان)وشرقی (پانصددستگاه) می باشیم.(همان ص۵۶)ادامه ساخت وسازهای شهری دراین دوره عمدتادرامتدادجاده ارتباطی خوزستان به فارس بوده وباعث کشیدگی شهر به جهات غربی وشرقی شده است وشهردوگنبدان به حالت شهر خطی درآمده است ، ساخت وسازدراین دوره بیشترحالت شطرنجی بادرنظرگرفتن معابرماشین رو داشته است.
۴-۲۸ ریخت شناسی وبافت شهر
به طورکلی شناخت پیکر ، ساخت و بافت شهر یکی از ارکان مطالعات شهری است که اصطلاحا مورفولولوژی نامیده می شود.به اعتقاد دکتر شکویی مطالعه سیستماتیک فرم، شکل وطرح حوزه های شهری مورفولوژی شهری نامیده می شود ، که گاهی رشدوکارکرد نیز به این مواردافزوده می شود.به نظر وی هرچشم اندازشهری از سه عامل اصلی یعنی طرح خیابان ها ،کاربری زمین وسبک معماری تأثیر می پذیرد که جغرافی دانان ازاین سه عامل تشکیل دهنده مورفولوژی شهری به کاربری اهمیت خاصی می دهند.(شکویی ۱۳۷۵ص ۲۵۷-۲۵۶) مورفولوژی شهری مطالعه نظام یافته (سیستماتیک) ازتکوین، رشد ، طرح ، فرم، ساخت ، کارکرد وتوسعه شهر باتوجه به ساخت های اجتماعی ، اقتصادی است(همان ص۲۶۶) بدیهی است مورفولوژی هرسکونتگاه باتوجه به درجه اهمیت درزمینه های اقتصادی ،اجتماعی وسیاسی ازحوزه های دورونزدیک تأثیر می پذیرد.دراین بین شهر دوگنبدان با مورفولوژی خاص نه تنها متأثرازوضعیت اجتماعی ، طبیعی مکان استقرار وکنش وواکنش های مناطق پیرامونی خود می باشد و دوگنبدان از کشورهای غربی هم به علت ارزش نفت تأثیر پذیرفته است.محلات شهر دوگنبدان رابه چهار بافت شامل بافت قدیمی،بافت شرکت نفت ،بافت جدید شرقی،بافت جدید غربی تقسیم می کنیم. زیرا ساخت امروزی شهرنتیجه کارکرد نیروهای سیاسی،اجتماعی،اقتصادی،دردوره های گذشته است.(شکویی ۱۳۷۵ص ۳۱) کاربری تأسیسات شهری درسطح شهر دوگنبدان ازنظر سرانه ودسترسی وضعیت مناسبی ندارد . سرانه کاربری تجاری دراین شهر ۳۳/۳ مترمربع وسرانه کاربری بهداشتی ودرمانی ۱/۱ مترمربع می باشدکه بالاتر ازازاستانداردهای پیشنهادی یعنی۲۵/۲و۹۴/۰مترمربع می باشد. امافاصله مناسب دسترسی به این کاربری ها درنواحی مختلف شهر دوگنبدان لحاظ نشده است.کاربری های تجاری وپارک علاوه براینکه از نظر دسترسی وضعیت مناسبی ندارد با کمبود سرانه موجود نسبت به استاندارد مواجه می باشند،چنانکه سرانه تجاری وپارک درشهردوگنبدان به ترتیب ۱۱/۱و۹۵/۰مترمربع می باشند. که کمتر ازاستانداردآنها یعنی ۸/۲و۵مترمربع می باشد.
۴-۲۸-۱ بافت قدیمی شهر(محله سادات،لبنان،رادک)
جمعیت این بافت درسال ۱۳۸۰معادل ۲۶۳۷۴نفربوده که هسته اولیه شهردوگنبدان رادرخود جای داده است وهمانند هسته اولیه بسیاری از شهرها ازنظرتناسب کاربری اراضی بانیازمندی های ساکنان وضعیت مناسبی ندارد. شبکه معابر دراین بافت نسبت به سایر بافت ها بسیار تنگ ودربسیاری از محلات پرپیچ وخم است، همچنین درجنوبی ترین قسمت این بافت که به ارتفاعات جنوبی شهر دوگنبدان ختم می شود(لبنان)مساکن تا بالای ارتفاعات گسترده شده اند وبه دلیل شیب وکم عرض بودن معابر تردد اهالی به ویژه افراد مسن وخردسال مشکل است ودسترسی سواره دربسیاری ازقسمتها غیرممکن می باشد سرانه مسکونی این بافت ۳۶/۳۱نترمربع است که پایین ترین سرانه مسکونی در دوگنبدان بوده و۸۴/۸مترمربع کمترازمتوسط سرانه مسکونی شهر می باشد . سرانه آموزشی این بافت۷۷/۱مترمربع است که کمتر ازاستانداردآن یعنی ۲۵/۲مترمربع می باشد درمقطع متوسطه این بافت باسرانه ۱۶/۰مترمربع با۱۸/.مترمربع کمبودنسبت به استانداردمسکن وشهرسازی مواجه می باشد . سرانه آموزشی دبستان این بافت نیز۸/.مترمربع می باشد که کمتر از استانداردیعنی ۰۷/۱متر مربع است.سرانه های بهداشتی درمانی، تجاری وپارک به ترتیب معادل۲۴/۱،۵/۱،۱۲/۱مترمربع است که به ترتیب۳/.،۳۹/.و۱۷/.مترمربع بیشترازسرانه متوسط می باشد .فزونی سرانه بهداشتی ودرمانی نسبت به استانداردموجود معادل۳۵/ .مترمربع وناشی ازقرارگیری بیمارستان ومراکزاصلی بهداشتی ودرمانی دراین بافت می باشد.که کارکردی فرامحله ای وشهری دارند.اماسرانه پارک وتجاری به ترتیب باکمبود ۳۸/۳و۳/۱مترمربع نسبت به استانداردموجودباتوجه به کاکرد فرامحله ای وشهری این بافت نشانگر وضعیت نامطلوب کاربری های یادشده می باشد.
۴-۲۸-۲ بافت شرکت نفت
این بافت ازشهردوگنبدان که پس ازشروع فعالیت صنعت نفت ایجاد گردید درشمال جاده اصلی شهرقرار دارد جمعیت ساکن این بافت درسال ۱۳۸۰،۱۵۹۰۸ نفربوده که باسرانه مسکونی ۸/۵۱ مترمربع بالاترین سرانه رابه خوداختصاص داده اند و۶/۱۱مترمربع افزون ترازسرانه مسکونی کل شهراست.(مرکزآمارایران۱۳۸۰ص۴۵) ازلحاظ بافت شهری باسایرمناطق شهردوگنبدان متفاوت وفاقداصالت بافت شهرهای ایرانی می باشد.شبکه معابراین بخش به خوبی طراحی شده است ودر آن سلسله معابر اصلی وفرعی ودسترسی به واحدهای مسکونی لحاظ شده است.فضای سبز منازل مسکونی وحاشیه خیابانها به ویژه دربخش کارمندی این بافت تداعی گر طرح باغ شهر ابنزرهاوارد شهر کهای انگلیسی می باشد،چنانکه واحدهای مسکونی این بافت هرکدام در محوطه ای از باغ وبه صورت شمالی جنوبی طراحی شده اند و دیوارحیاط خانه ها از نوعی گیاه به نام مورد ساخته شده است. سرانه انواع کاربری در این بافت بالاترین سرانه رانسبت به بافتهای شهر به خود اختصاص داده است. سرانه کاربری های آموزشی، بهداشتی ودرمانی وفضای سبز به ترتیب ۶۵/۷،۱۷/۲و۶/۱۳مترمربع است که۳۲/۴،۲۳/۱و۶۲/۷مترمربع بالاترازسرانه شهردوگنبدان و۴/۵،۲۸/۱و۶/۴مترمربع بیشترازاستانداردموجودمیباشد.هرچندسرانه پارک ۲۷/۲مترکمترازاستانداردموجود می باشدامابالاترین سرانه پارک رانسبت به سایر بافت ها داردکه۳۲/۱متر مربع بالاترازسرانه پارک شهر می باشد.سرانه تجاری این بافت ۱۲/۱مترمربع بوده که ۶۸/۱مترمربع کمترازاستانداردموجود اما۰۱/۰مترمربع بالاترازکل سرانه شهر می باشد وبادر نظر گرفتن این موضوع که بخش زیادی ازاین کاربری دردوبافت قدیمی شهر وجدید غربی که سرانه بیشتری دارد،کارکردی فراتر ازمحلات مربوطه داشته وبه کل شهراختصاص دارند،متوجه وضعیت نسبی مناسب این کاربری دربافت شرکت نفت خواهیم بود.
جدول شماره( ۴- ۶)کاربری اراضی در۴بافت شهر دوگنبدان