۲-۳-۲-۳-۲ بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تأمین مالی
هیئت استانداردهای حسابداری مالی، سرمایه گذاران و اعتباردهندگان را کسانی معرفی میکند که وجوهی را در شرکت سرمایه گذاری کردهاند و چشم انتظار دریافت سود به عنوان جبران سرمایه گذاری خود هستند. معمولاً وجوهی که به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان بابت عواید حاصل از سرمایه گذاری و یا اعتباردهی پرداخت می شود به صورت سود سهام و بهره میباشد که این اطلاعات مرتبط با ساختار سرمایه است و در صورت جریان وجوه نقد در قسمت بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تأمین مالی گزارش می شود (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری،۱۳۸۵ ). یکی از مهمترین اجزای این جریان نقدی سود نقدی سهام است. توزیع سود نقدی سهام دارای بار و محتوای اطلاعاتی بر بازار بوده به نحوی که تغییر در میزان توزیع سود نقدی سهام باعث تغییر در قیمت و نهایتاًً بازده سهام می شود و سرمایه گذاران از سود سهام به عنوان معیاری برای کسب بازده بیشتر و در نتیجه حداکثر نمودن ثروت خود استفاده میکنند (یحیایی و همکاران، ۲۰۱۰ ). علاوه بر این، مدیران زمانی که چشم اندازهای مالی آتی واحد تجاری را مطلوب
پیشبینی کنند به توزیع سود سهام اقدام میکنند، لذا اعتباردهندگان میتوانند از سود سهام به عنوان معیاری از توانایی واحد تجاری در ایفای تعهدات خود در آینده استفاده و در مورد اعطاء اعتبار به آن واحد تجاری تصمیم گیری نمایند (تائووانگ و همکاران، ۲۰۱۰ ). همچنین، استفاده کنندگان اطلاعات مالی از اطلاعات مربوط به هزینه بهره و بازپرداخت آن به منظور ارزیابی توان واحد تجاری در ایفای تعهدات خود در آینده نیز استفاده میکنند. ارزیابی توان واحد تجاری از نظر سرمایه گذاران به این دلیل با اهمیت است که ممکن است شرکت با تهدید ناشی از ناتوانی در بازپرداخت تعهدات در آینده روبرو شود و این ناتوانی باعث
می شود هزینه بهره اخذ وام های جدید و در نتیجه ریسک افزایش یابد که این افزایش ریسک باعث خواهد شد بازار از لحاظ قیمت و بازده سهام از خود واکنش نشان دهد (هندریکسن و و نبردا، ۱۳۸۵ ).
۲-۳-۲-۳-۳ وجوه پرداختی بابت مالیات بر درآمد
وجوه پرداختی بابت مالیات بر درآمد تنها مربوط به پرداختها، علی الحسابها و استرداد مبالغ پرداختی از بابت مالیات بر عملکرد میباشد و شامل مالیاتهای تکلیفی نیست. با توجه به اینکه مالیات زمانی پرداختنی است که سود مشمول مالیات توسط واحد تجاری تحصیل شده باشد و چون مالیات بر اساس درصدی از سود مشمول مالیات محاسبه می شود میتوان آن را نوعی توزیع سود محسوب و دولت را به عنوان شریک در واحد تجاری قلمداد کرد (شباهنگ، ۱۳۸۱ ) و از آنجایی که توزیع سود سهام برای بازار دارای محتوای اطلاعاتی و تأثیرگذار بر قیمت و بازده سهام میباشد میتوان از وجوه پرداختی بابت مالیات بردرآمد و تطبیق آن با سود مشمول مالیات به عنوان معیاری برای ارزیابی واحد تجاری در جهت کسب سود و بازده بیشتر استفاده نمود.
۲-۳-۲-۳-۴ جریان های نقدی حاصل از فعالیتهای سرمایه گذاری
عملکرد موفق شرکتها میتواند در ایجاد انگیزه اقتصادی سرمایه گذاران و در نتیجه رشد اقتصادی کشور مؤثر باشد. این مهم که به کسب بازده بیشتر برای شرکتها و سرمایه گذاران منجر می شود در گرو افزایش فعالیتهای سرمایه گذاری برای تولید در مقیاس وسیع است. فعالیتهای سرمایه گذاریها بیشتر مرتبط با تحصیل و فروش سرمایه گذاریهای کوتاه مدت و بلندمدت، داراییهای ثابت مشهود و نامشهود و نیز پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری بجز کارکنان میباشد (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۵ ) که سرمایه گذاران علاوه بر توجه به اهداف و سیاستهای قبلی شرکت در جهت کسب سود و جریانهای نقدی دیدگاه های آتی واحد تجاری را در مورد مکانیزه کردن، توسعه و جایگزینی
ماشین آلات و همچنین سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلندمدت که مولد سودآوری و نقدینگی در واحد تجاری هستند را در تصمیم گیریهای خود به منظور پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی، قیمت و نهایتاًً بازده غیرعادی سهام مدنظر قرار میدهند (گارود و هادی، ۱۹۹۸).
۲-۳-۲-۳-۵ جریان های نقدی حاصل از فعالیتهای تأمین مالی
از آنجایی که شرکتها در شکوفایی اقتصاد نقش بسزایی دارند، توجه نمودن به عواملی که باعث رشد و توسعه این شرکتها می شود حائز اهمیت است. دستیابی به این مهم که منجر به کسب بازده بیشتر برای شرکتها و سرمایه گذاران می شود در گرو سرمایه گذاری بیشتر میباشد که برای تحقق بخشیدن به این امر نیاز به تأمین مالی به وسیله شرکتها است. منابع مالی شرکتها معمولاً از طریق وجه نقد حاصل از عملیات (سود)، وجه نقد حاصل از سرمایه گذاری (سهام) و اخذ وام از بانکها و سایر مؤسسات اعتباری (بدهی) تأمین می شود. روش های تأمین مالی نیز یکی از اصلی ترین حوزه های تصمیم گیری مدیران شرکتها در راستای افزایش ثروت سهامداران به شمار می رود که تأمین مالی از طریق استقراض نسبت به انتشار سهام باعث افزایش بازده سهام می شود (مرادزاده فرد و نادعلی پورمنفرد، ۱۳۸۸ ). بنابرین، با توجه به اینکه تأمین مالی باعث افزایش ریسک و افزایش ریسک باعث تغییر در قیمت و نهایتاًً بازده غیرعادی سهام می شود، لذا سرمایه گذاران در هنگام سرمایه گذاری به ساختار سرمایه، توانایی شرکت برای ایجاد وجه نقد لازم در زمینه تأمین مالی برای اجرای برنامه های رشد و توسعه و پرداخت سود سهام و تأثیرات آن بر قیمت و نهایتاًً بازده غیرعادی سهام توجه میکنند.
۲-۳-۳ جریان های نقدی هر سهم
سرمایه گذاران و اعتباردهندگان از سود و جریانهای نقدی به منظور ارزیابی تواناییهای واحد تجاری در کسب سود و ایفای تعهدات خود در آینده استفاده میکنند. این اطلاعات زمانی گویای عملکرد مطلوب برای واحد تجاری است که بر اساس هر سهم نیز گزارش شود و هر چقدر نتیجه اطلاعات مربوط به هر سهم بیشتر باشد نشان دهنده بازدهی و عملکرد مطلوب واحد تجاری است. با توجه به الزامات مقرر شده توسط تدوینکنندگان استانداردهای حسابداری، شرکتها تنها ملزم به افشای سود خالص هر سهم در صورتهای مالی خود هستند و از آنجایی که سود هر سهم بر اساس سود خالص حسابداری محاسبه می شود دارای مشکلات مربوط به سود حسابداری است و چون جریانهای نقدی هر سهم همانند جریان نقدی از عینیت کافی برخوردار بوده و مشکلات مربوط به سود را ندارد سرمایه گذاران میتوانند از جریانهای نقدی هر سهم به منظور ارزیابی قیمت و بازده سهام در حداکثر نمودن ثروت خود استفاده کنند. علاوه بر این، افشای اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی هر سهم و تطبیق آن با سود هرسهم رابطه سود و جریانهای نقدی را بهتر نمایان میکند و اگر این تطبیق به صورت تجزیه وتحلیل افقی برای چندین سال استفاده شود یک دورنمایی از عملکرد آتی واحد تجاری ارائه میدهد (استون و نیمایر، ۲۰۰۵).