۱-۸- محدوده زمانی
دوره ‌زمانی مورد بررسی در این پژوهش ، یازده سال (۱۳۸۰ الی ۱۳۹۰) می‌باشد.
با توجه به مجموعه شرایط فوق و به روش حذفی، تعداد ۱۱۰ شرکت در دوره زمانی تحقیق به عنوان نمونه انتخاب شدند.
۱-۹- روش گردآوری داده‌ها
اطلاعات مبانی نظری و تئوری تحقیق به روش کتابخانه ای و با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی و لاتین جمع آوری شده و براساس روش بررسی میدانی اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سایر بانک‌های اطلاعاتی همچون نرم افزارهای مربوط به سازمان بورس مانند تدبیر پرداز جمع آوری خواهد شد .
۱-۱۰- روش های آماری مورد استفاده در پژوهش
برای اندازه گیری نسبت های مالی مطرح در این پژوهش از روش ها و مدل های مطرح در کتب مدیریت مالی استفاده می کنیم و نهایتاً با بهره گرفتن از چهار مدل الگوریتم درخت تصمیم (CHAID, C5.0 , C&RT , QUEST) و با توجه به تحلیل حساسیت و استفاده از آماره های صحت کلی، AUC (محدوده زیر منحنی ROC)، فراخوانی و دقت و معیارF اعتبار و دقت مدل ها و همچنین نسبت های موثر بر عملکرد را شناسایی می کنیم. برای این منظور از نرم افزار ۱۴٫۲Clementine و spss21 استفاده می کنیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۱۱- واژه‌های کلیدی
نسبت سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام، نشان می دهد که در قبال حقوق صاحبان موسسه چند درصد سود، نصیب آنان شده است از نقطه نظر صاحبان سهام این نسبت اهمیت بسیاری دارد.
حاشیه سود خالص، نشان می دهد که چه مقدار از هر ریال فروش بعد از تمام هزینه ها باقی می ماند. به طور قطع هر چه نسبت حاشیه سود بزرگتر باشد مطلوب تر است.
سود هر سهم: نشان دهنده میزان سود هر سهم عادی از سود خالص کسب شده شرکت می باشد.
بازده دارایی ها، یکی از آزمون‌های مهم توانایی مدیریت در کسب بازده مربوط به منابع در اختیار وی، نرخ بازده کل دارایی‌ها است. رقم سود قابل استفاده در محاسبه این نسبت سود عملیاتی است، زیرا هزینه بهره و مالیات به وسیله عواملی غیر از کاربرد موثر منابع تعیین می‌شوند. سود عملیاتی در طی سال کسب می‌شود. بنابراین، باید با متوسط سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها در طی سال مربوط باشد.
بازده حقوق صاحبان سهام، عبارتست از سود خالص متعلق به سهام عادی تقسیم بر حقوق صاحبان سهام عادی. این نسبت بیانگر کارآیی عملیاتی، کارآیی استفاده از دارایی ها و درجه اهرم مالی است.
۱-۱۲- ساختار پژوهش
در این فصل کلیاتی درباره پژوهش شامل مقدمه‌، مسأله پژوهش، ضرورت پژوهش، هدف پژوهش، فرضیه‌های پژوهش و روش پژوهش بیان شد. در بخش مربوط به روش پژوهش به تشریح جامعه آماری، نمونه آماری، دوره ی پژوهش، روش جمع‌ آوری داده‌ها و تعریف متغیرها پرداخته شد. در قسمت روش تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها، روش‌های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان گردید. در ادامه به تعریف واژه‌های کلیدی مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شد.
موضوع فصل دوم بیان مبانی نظری پژوهش و بررسی پژوهش‌های گذشته است.در ابتدا کلیاتی در باره دیدگاه های عملکرد واحد تجاری و تکنیک های داده کاوی مطرح می شود. در بخش آخر فصل، به مرور خلاصه‌ای از برخی پژوهش‌های انجام شده در این زمینه پرداخته می‌شود.
در فصل سوم روش پژوهش شامل فرضیه‌های پژوهش، تعریف متغیرهای مستقل و وابسته و نحوه محاسبه آن ها، جامعه آماری، روش جمع‌ آوری اطلاعات و روش آماری مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان می‌شود.
موضوع فصل چهارم، تجزیه و تحلیل فرضیه‌های پژوهش و تفسیر نتایج حاصل با بهره گرفتن از نرم‌افزار ۱۴٫۲Clementine و spss21است.
در فصل پنجم بحث و نتایج، محدودیت‌ها و پیشنهادهای پژوهش بیان می‌شود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱- مقدمه
در فصل قبل مطالبی پیرامون پژوهش از قبیل تشریح و بیان موضوع پژوهش، اهمیت و اهداف پژوهش، ضرورت انجام پژوهش و روش پژوهش بیان شد.
بسیاری از اشخاص و گروه ها از جمله مدیران، مالکان، سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل، اعتبار دهندگان و وام دهندگان (با توجه به محدود بودن منابع و ضرورت تخصیص بهینه آن) می کوشند تا نوعی از سرمایه گذاری را شناسایی، ارزیابی و انتخاب کنند که بهترین بازده اقتصادی را به همراه داشته باشد. از این رو، ارزیابی عملکرد واحدهای اقتصادی جهت تصمیمات آگاهانه و تعیین میزان دستیابی به اهداف تعیین شده از اهمیت بسیاری برخوردار است. ارزیابی مستمر عملکرد مدیران ارشد در جهت اتخاذ تصمیم های درست درارتباط با تخصیص های آینده کمک می کند. همچنین ارزیابی و سنجش عملکرد یک مکانیزم نظارتی است که توسط مالکین شرکت ها به جهت جدایی مالکیت از مدیریت به کار گرفته می شود.
به این ترتیب با توجه به موضوع پژوهش، مباحث زیر در این فصل به تفکیک طرح می شوند:
۲-۲- دیدگا های ارزیابی عملکرد شرکت
۲-۳- نسبت های مالی (شاخص های شرکتی)
۲-۴- داده کاوی و تکنیک های مرتبط به آن
۲-۵- بررسی سوابق تاریخی مرتبط با پژوهش حاضر.
۲-۲- دیدگاه های مختلف ارزیابی عملکرد واحد تجاری
سهامداران به عنوان مالکان واحد تجاری در پی افزایش ثروت خود هستند و با توجه به این که افزایش ثروت، نتیجه عملکرد مطلوب واحد تجاری است ارزشیابی واحد تجاری برای مالکان دارای اهمیت فراوان است(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸). دیدگاه های مختلف ارزیابی عملکرد در گروه های زیر بررسی می شوند.
۲-۲-۱- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری استفاده می شود.
یکی از پیامدهای سیر تحول حسابداری استفاده از نسبت های مالی جهت ارزیابی عملکرد و تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی است که پیدایش آن ها به اواخر قرن نوزدهم میلادی بر می گردد. اطلاعات حسابداری مهمترین بخش اطلاعاتی در یک ارزیابی عملکرد به حساب می آید و در تمامی معیارها و مبانی یک اصل اساسی و انکار‌ناپذیر است. یکی از انواع تجزیه و تحلیل ها، تجزیه و تحلیل نسبت های مالی است که خود نوعی معیار ارزیابی عملکرد می‌باشد و بنیان آن به صورت های مالی شامل، ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت گردش وجه نقد بستگی دارد(عبدالهی نژاد،۱۳۷۶).
۲-۲-۱-۱- ROA^[3] (نرخ بازده دارایی ها)
این معیار ،کارایی مدیریت در استفاده از دارا یی های شرکت به منظور ایجاد سود ویژه را نشان می دهد(سعیدی و ابوجعفری،۱۳۸۸). این نسبت نشان می دهد که به ازای هر ریال دارایی چند ریال سود ایجاد شده است.
فرمول محاسباتی به شرح زیر است: (کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸)
۲-۲-۱-۲- ^[۴]ROE (بازده حقوق صاحبان سهام)
بازده حقوق صاحبان سهام یا نرخ بازده ارزش ویژه میزان سود خالص ایجاد شده در مقابل هر یک ریال حقوق صاحبان سهام (منابعی که سهامداران در اختیار شرکت قرار داده اند) است که افزایش یا کاهش در این نسبت سبب ایجاد تغییرات در میزان سودآوری سهامداران شرکت می شود. از آنجایی که معمولاً هدف مدیریت تحصیل حداکثر بازده برای سرمایه گذاران در واحد تجاری است، این نسبت یکی از معیارهای سنجش موفقیت واحد تجاری در دستیابی به هدف مزبور محسوب می شود و معمولاً کاربران در تصمیم گیری های خود توجه خاصی به آن دارند. درواقع این نسبت ارتباط سود شرکت و حقوق صاحبان سهام را منعکس می کند(رضا تهرانی،۱۳۸۴).
ROE نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، یکی از نسبت های سود آوری است که از طریق تقسیم سود بعد از مالیات بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید. از ROE برای به دست آوردن سود حسابداری استفاده می شود و از جهتی به سود حسابداری ایراداتی وارد است؛ ازجمله این که سود حسابداری تحت تاثیر احتساب جریان های خروجی وجه نقد به عنوان هزینه جاری یا دارائی است و همچنین سود حسابداری با انتخاب روش های حسابداری توسط مدیریت تغییر می کند یا به عبارت دیگر مدیریت از توانایی همگون سازی سود برخوردار است(نظریه ۱۳۷۹). بازده دارایی ها نشانه ای مفید از موفقیت مالی است زیرا نشان می دهد که آیا شرکت بدون تزریق سرمایه در حال افزایش سود خود است یا نه. رشد مداوم بازده دارایی نشانه ای است از این که مدیریت پول بیشتری به سهام‌دار‌ها می‌دهد. به زبان ساده، ROE نشان می دهد مدیریت چطور پول سرمایه گذاران را در امور تجاری و تولیدی به کار‌انداخته است. اما واضح است که یک شرکت بدون افزایش نقدینگی خود نمی تواند بازده خود را سریع تر از ROE کنونی اش افزایش دهد. این به آن معناست که شرکتی با ROE 15درصد، بدون استقراض با فروش سهام بیشتر نمی‌تواند بازده خود را سریع تر از ۱۵ درصد در سال افزایش دهد. اما استقراض یا فروش سهام بیشتر، هزینه هایی دربردارد. پرداخت سود برای وجه استقراض شده، درآمد را کاهش می دهد و فروش تعداد بیشتری سهم به سبب بالا‌بردن تعداد کل سهم ها در دست سهام داران، سود هر سهم (EPS) را کاهش می دهد. بنابراین ROE حد سرعت نرخ رشد شرکت است به همین دلیل مدیران مالی از آن به عنوان معیاری برای تعیین پتانسیل رشد یک شرکت استفاده می کنند. در واقع بسیاری از کارشناسان هنگام ارزیابی گزینه های مختلف سرمایه گذاری، ۱۵ درصد ROE را حداقل مقدار قابل قبول برای این شاخص شرکت معرفی می کنند.
۲-۲-۲- روش هایی که در آن از اطلاعات حسابداری و بازار استفاده می شود.
کلیه نسبت هایی که به نسبت های ارزشیابی مشهور هستند در این دسته قرار می گیرند. این نسبت ها با ترکیب معقول ریسک و بازده از طریق اطلاعات بازار و نیز ترکیب آن با اطلاعات حسابداری مبنای ارزشیابی مناسبی جهت ارزیابی عملکرد شرکت ها را فراهم می کند(کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸).
۲-۲-۲-۱- نسبتQ توبین
این نسبت توسط اقتصاددانی به نام جیمز توبین^[۵] در سال ۱۹۶۹ ارائه شد. این نسبت حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر ارزش دفتری آن است. هر چه این نسبت از یک بیشتر باشد، وضعیت شرکت مطلوبتر است(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸). با گذشت زمان به این مدل انتقاداتی وارد شد، از جمله استفاده از ارزش دفتری در مخرج کسر و در نظر نگرفتن ارزش دارایی های نا مشهود. بنابراین در سال ۱۹۷۸، جیمز توبین مدل قبلی خود را اصلاح کرد. در مدل جدید، ارزش بازار شرکت بر ارزش جایگزینی دارایی ها تقسیم می شود(حیدرپور، مستوفی،۱۳۸۸).
از جمله مزایای نسبت Q توبین می توان به سادگی در فهم برای استفاده کنندگان و تحلیل گران مالی، سادگی محاسبه و سهولت دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه اشاره نمود(صالحی،۱۳۸۰).
یکی از فرمول محاسباتی پر کاربرد آن به شرح زیر است: (کاشانی پور و رسائیان،۱۳۸۸)
که در آن MV ارزش بازار شرکت،BV ارزش دفتری دارایی ها و Debt بدهی شرکت می باشد. برای این نسبت، فرمول ها و روش های دیگری هم وجود دارد که برخی از آن ها به شرح زیر است: (مرادی و پور حسن،۱۳۸۹)
VOSI : ارزش سهام عادی در پایان سال EMVOPSI: برآورد ارزش بازار سهام ممتاز در پایان سال : BVLTI: ارزش دفتری بدهی های بلند مدت در پایان سال BVCLI: ارزش دفتری بدهی های جاری در پایان سال BVTAL: ارزش دفتری کل دارایی ها در پایان سال
ویژگی: این مدل، Qتوبین ساده است، سهولت محاسبه و در دسترس بودن اطلاعات، مزیت آن است و استفاده از ارزش های تاریخی، بعنوان ایراد آن مطرح است.

مجموعه معلومات و اطلاعاتی است که با حجم‌های مختلف در یک و یا چند جلد خطی و یا چاپی، در یک نسخه یا بیشتر انتشار می‌یابد.(قاسمی، ۱۳۸۲)
طبق تعریف یونسکو، کتاب معمولاً‌ از ۴۸ صفحه بیشتر و به طور مستقل صحافی شده است. به کمتر از این مقدار جزوه یا رساله می‌گویند.(سلطانی،۱۳۷۹) این تعریف بیشتر مناسب کتاب‌های چاپی و دستنویس است و بر اساس شکل فیزیکی کتاب‌های سنتی ارائه شده است که وابسته به فن‌آوری‌های مورد استفاده در گذشته می‌باشد، از این‌رو جامعیت و مانعیت لازم را ندارد.(محسنی،۱۳۸۶) تعریف دیگری توسط ابرامی ارائه شده است: کتاب، یک رسانه گروهی است که در آن، مطالبی ضبط شده و قابل انتقال باشد و بازیابی مطالب آن از نظر زمان و مکان محدود نباشد.(ابرامی،۱۳۵۷) این تعریف از پاره‌ای جهات کامل‌تر از تعریف قبلی است. زیرا در آن محدودیت فیزیکی مانند چاپی یا دست‌نویس، الکترونیکی یا غیرالکترونیکی برای کتاب وجود ندارد و وابسته به فن‌آوری خاصی نیست و شامل بسیاری از کتاب‌های الکترونیکی نیز می‌شود.(محسنی،۱۳۸۶)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل دوم:
مبانی نظری و
پیشینه پژوهش
۲-۱ مبانی نظری
از گذشته های دور، کتاب به عنوان یکی از ابزارهای آموزشی مورد توجه بوده است. مطالعه و بهره گیری از تازه های علمی، در روح آدمی موثر است و سبب پیشرفت و تعالی خواهد شد. تجربه جهانی نشان میدهد که رشد و توسعه تمدنها، در رشد فکری و فرهنگی هر جامعه ریشه دارد و بدون رشد فرهنگ کتابخوانی در جوامع نمیتوان به تعالی هیچ تمدنی دل خوش کرد. بدون شک، ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی موجب رشد فرهنگی و علمی هر کشوری خواهد شد(چهره و همکاران،۱۳۸۷).
“مطالعه” که فرهنگ لغت “عمید” آن را “اطلاع یافتن از چیزی با ادامه نظر در آن” معنی کرده است، نه تنها زیر بنای “پژوهش” و نخستین گام برای تحقیق است بلکه به عقیده کارشناسان جزء نیازهای روحی و معنوی انسان نیز محسوب می‌شود.
کتاب میراثی ماندگار، پدیده ای باشکوه و با ارزش و عنصری رشد آفرین و روشنگر در پهنه زندگی بشر است. افتخار ما نیز در این است که فرهنگ باورهای دینی ما – یعنی آیین مقدس اسلام – مبتنی بر ارزش بینش و دانش و ارجمندی کتاب و نگارش است و خداوند منان معجزه ابدی آخرین و محبوب ترین فرستاده اش را یک کتاب قرار داده است، قرآن کریم سرامد همه کتابهای عظیم است. همچنین پیشینه فرهنگی ما و شمار کتابها و کتابخانه ها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی و اهتمام دانشمندان اسلامی و ایرانی در پدید آوردن آثار ارزشمند جهانی، همه و همه ناظر بر اهمیت کتاب و کتابخوانی است.
در فرهنگ کهنسال و گهربار ایران اسلامی، کتاب همواره عزیزترین مونس و همراه آدمی بوده و اهل کتاب همواره از منزلتی ارجمند در یاد، خاطره و منظر عمومی جامعه برخوردار بوده اند.
با این وصف اگر در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی همتی مداوم و سنجیده به کار بسته نشود، سایه سستی و غفلت بر این رسانه نوشتاری مستولی خواهد شد و جای حضور و انس دلنشین و تعالی بخش کتاب را سرگرمیها و دل مشغولیهای کم ارج خواهد گرفت. در این میان، رسانه می تواند در پی نقش رسانای خویش همچون مدرسه ای بزرگ بر تمامی حیات انسانی پرتو اندازد و در ترویج فرهنگ والای کتابخوانی گام های موثری بردارد.
در عصر حاضر که آن را “عصر اطلاعات” میخوانند، به بهرگیری از منابع گوناگون اطلاعاتی به عنوان منابع مختلف تغذیه بشر توجه شده است. جوامع اطلاعاتی برای آنکه شهروندانی فرهیخته و با سواد داشته باشند، باید از راه های مختلف، اطلاعات مناسب و لازم را در اختیار آنان قرار دهند. با این روش، افراد در زمینه های گوناگون رشد رشد می کنند و علاوه بر داشتن تخصصهای مورد نیاز جامعه، از بینش و دانشی برخوردار میشوند که برای هر شهروند و برای گذراندن یک زندگی متفکرانه لازم است (رضوی، جعفری زاده و نوروزی، ۱۳۸۵).
اصل کلام این که فرهنگ کتاب خوانی بسیار ارزشمند است و باید کودک را از همان زمان طفولیت، با مطالعه و کتاب آشنا کرد. از همان زمان که مادر برای کودک لالایی می خواند، باید ذهن او را از طریق کتابهای مصور با تصویرخوانی آشنا ساخت و خاطره ای از کتاب در ذهنش به وجود آورد. نبودن کتاب در سبد مصرفی خانواده ها به هر دلیلی که باشد، نشانه ای از نبود فرهنگ کتابخوانی در جامعه است و باید با شناخت موانع کتابخوانی و رفع آنها کاری کرد که کتاب در فهرست نیازهای ضروری خانواده ها قرار گیرد. از سوی دیگر، همان گونه که کتابها، مجله ها و فرم های چاپی، افراد را در معرض اطلاعات متنوع قرار می دهند، رسانه های دیگری چون رادیو،تلویزیون، رادیو و اینترنت به ما کمک میکنند دانش خود را در زمینه های گوناگون افزایش دهیم. (شهرآرای، ۱۳۷۳). رادیو، یکی از وسایل ارتباطی جذاب و نیرومندی است که معمولاً سرگرمی جالب توجهی برای گروه های سنی کودک، نوجوان و بزرگسال است. آنها به دلایلی چون تفریح و سرگرمی، کسب آگاهی و مهارت یافتن در برقراری ارتباط اجتماعی، به گوش دادن برنامههای رادیویی میپردازند. وسایل ارتباط جمعی به ویژه رادیو در تغییر ارزشها، سنت ها، باورها، اعتقادات و نگرش افراد جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان نقش بسزایی دارند. اگر بتوان از طریق وسایل ارتباط جمعی، تغییر و تحول فرهنگی مناسبی به وجود آورد و جامعه را به سوی ارزشها و اعتقادات و باورهای صحیح هدایت کرد، می توان گفت زیربنای توسعه و پیشرفت فرهنگی و اجتماعی فراهم آمده است. بر این اساس، رسانه های یاد شده در زندگی کودکان و نوجوانان نقش مهمی ایفا میکنند. از این رو، مطالعه و تحقیق درباره اثر رسانه ها بر ابعاد گوناگون شخصیت این قشر، اهمیتی شایان توجه دارد. رسانه های ارتباط جمعی به سبب داشتن ویژگیهای خاص میتوانند پیام مورد نظر فرستنده را در محیطی وسیع منتشر کنند. بدین ترتیب، تعداد مخاطبان بیشتری برای این رسانه ها وجود دارد.
رسانه های ارتباط جمعی میتوانند در ترویج فرهنگهای سازنده موثر واقع شوند و کتاب را به عنوان ماندگارترین عنصر فرهنگی به جامعه بشناساند. رسانه میتواند تاثیر شگرفی در ترویج کتاب و کتابخوانی گذارده مردم را در جهت استفاده از منابع مکتوب فرهنگی و علمی تشویق نموده و در این راستا موجبات توسعه علمی- فرهنگی جامعه را موجب گردد.
امید است با بکارگیری روش های تبلیغات رسانه ای نوین شاهد برانگیخته شدن ذوق و شور مطالعه در بین تمام اقشار جامعه باشیم(دهقانی،۱۳۸۹).
۲-۲ کتاب و کتابخوانی از منظر قرآن
دین مبین اسلام و کلام الله مجید برای مطالعه و کتابخوانی و کسب علم ارزش و اعتبار خاصی قائل شده است. اهمیت کتابخوانی در اسلام به قدری است که معجزه پیامبر اکرم(ص) از نوع کتاب است و در این مقدس هم اولین آیاتی که بر پیامبر(ص) نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توأم شده است.
۲-۲-۱ معانی اصطلاحی کتاب از دیدگاه قرآن
امروزه، آنچه در وهله نخست از لفظ کتاب به ذهن انسان متبادر میشود آن است که از چندین برگ نوشته دستنویس یا چاپی و مجلد پدید آمده باشد. اما این واژه در معنای اصطلاحی آن به هر چیزی که معانی و مفاهیم و دانش را ثبت و ضبط نماید و آن را منتقل کند با اینکه حتی صفحه و لوحی نداشته باشد و با قلم نیز نگاشته نشده باشد، اطلاق می شود. در قرآن کریم از سه دیدگاه معانی اصطلاحی کتاب مد نظر قرار گرفته است:

1. 1. اطلاقی که قرآن در لفظ «کتاب» کرده، کتابهایی هستند که مشتمل بر شرایع دین بوده و بر انبیاء علیهم السلام نازل شده است. «کتاب انزلناه الیک مبارک»^[۱]. «این قرآن بزرگ کتابی مبارک و عظیم الشأن است که بر تو نازل کردیم». «تلک آیات الکتاب و قرآن مبین»^[۲]. «این است آیات کتاب خدا و قرآنی که راه حق و باطل را روشن و آشکار می کند».

1. 1. اطلاقی که قرآن در لفظ «کتاب» کرده، کتابهایی هستند که اعمال بندگان را اعم از نیکی و بدی ضبط میکنند. «یوم تجد کل نفس ما عملت من خیرٍ محضراً و ما عملت من سوء»^[۳]. «روزی که هر کس کار نیکو کرده همه را پیش روی خود حاضر بیند و آنچه بد کرده…». «هذا کتابنا ینطق علیکم بالحق انا کنا نستنسخ ما کنتم تعلمون»^[۴]. «این کتاب ماست که به حق با شما سخن می گوید ما آنچه را که انجام می دادید می نوشتیم».

1. 1. اطلاقی که قرآن در لفظ «کتاب» کرده، کتابهایی است که جزئیات نظام عالم و حوادث واقعه در آن را ضبط می کند که یکی از آن این است که مطالب نوشته شده در آن به هیچ وجه تغییر نمی پذیرد. مانند «و ما یعزب عن ربک من مثقال ذره فی الأرض و لا فی السماء و لا اصغر من ذلک و لا اکبر الا فی کتاب مبین»^[۵]. «در همه زمین و آسمان از خدای تو پنهان نیست و کوچکترین ذره و بزرگترین از آن هر جه هست همه در کتاب مبین حق و (لوح علم الهی) مسطور است». همچنین در آیاتی چند مثل آیه ذیل منظور از کتاب همان نوشته ای است که با قلم نوشته شده است: «و کتبنا له فی الألواح من کل شی موعظه و تفصیلاً لکل شیء»^[۶]. «و در الواح (تورات آسمانی) از هر موضوع برای نصایح و اندرز و هم تحقیق هر چیزی (برای علم و معرفت) به موسی نوشتیم» (امانی، ۱۳۷۵، ص ۵۷).

۲-۲-۲ اهمیت کتاب و کتابخوانی از دیدگاه قرآن
قرآن آنقدر برای کتاب، مطالعه و دانش اهمیت قائل است که از کتاب به عنوان معیاری برای تقسیم جوامع یادمیکند. واژه کتاب جزء مفاهیم اساسی قرآن است. اصطلاحات اساسی در میان خود الگوی تمام واژگانی را میسازند که خود افراد نماینده آن هستند. قرآن تصویر تازه ای از کتاب و مفهوم اصطلاحی آن به دست می دهد. اصطلاح اهل کتاب، اصطلاحی است که بخشی از مفهوم جدید را مینماید. قرآن همه افراد بشر را به دو گروه بر پایه کتاب تقسیم می کند: ۱) اهل کتاب و ۲) غیرکتابی و یا امی، یعنی کسانی که برایشان کتاب فرو فرستاده نشده است و بدون کتاب و امی هستند و این دو گروه به شدت مخالف یکدیگرند. از این مخالفت آشکار در چند آیه قرآن سخن رفته است: مثلاً «قل للذین اوتوا الکتاب و الامیین…»^[۷]. «به آنان که کتاب به ایشان داده شده است و به امی ها بگو…» (وب سایت سماموس، [بی تا]).
از بیانات فوق به خوبی اهمیت کتابت و ثبت دانش مشخص می شود به طوری که اگر انسان ها کتاب نداشتند و خواندن و نوشتن نمیدانستند، حجت بر آنها تمام نمی شد و قادر به حفظ میراث فرهنگی و تاریخ گذشتگان خود نمیشدند. همچنین، بدون علم و دانش و مطالعه و تحقیق و تفحص در آثار گذشتگان و رشد و توسعه و پیشرفت در حال حاضر امکان پذیر نبوده و چراغ راهی برای آینده در مسیر تعالی و تکامل همه جانبه انسان برافروخته نمیشد. اهمیت کتاب در ثبت و ضبط اطلاعات و انتقال آن به نسل های آینده تا حدی است که معجزه پیامبر اسلام(ص) از نوع کتاب است و قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی مقدس وسیله هدایت و رستگاری انسان ها در طی سالیان طولانی تا زمان ظهور منجی عالم بشریت است.
کتاب و کتابخوانی اگر در جوامع بشری به طور جدی و اصولی مورد توجه قرار گیرد، موجبات تعالی فکری و روحی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آنان را به همراه خواهد داشت. همانطور که در گذشته تمدنهای تاریخ ساز و مهم در سایه توجه و برنامه ریزی در خصوص تعلیم و تعلم و دانش اندوزی موجبات توسعه و پیشرفتهای همه جانبه خود را فراهم کرده بودند. در حال حاضر هم کشورهایی که به کتاب و کتابخانه و مراکز تحقیقی و آموزشی خود توجه بسیار دارند، جزء کشورهای پیشرفته و توسعه یافته هستند. قرآن ما را به مطالعه و اندیشه در احوال گذشتگان و عبرت گرفتن از سرگذشت آنان فرا میخواند.
بیشتر کتاب هایی که توسط اندیشمندان به اشکال مختلف و بر محمل های اطلاعاتی مختلف از کاغذ گرفته تا منابع الکترونیکی عصر حاضر نگاشته می شوند همگی مبیّن واقعیات و جریاناتی از عالم طبیعت و ماورای طبیعی است که انسان ها باید آنها را به دست آورد تا از این طریق رفاه و آسایش جسمی و روحی و اجتماعی خود را فراهم آورده و آسمان ها و زمین را به تحت سلطه دانش خود درآورد و از این طریق به کشف قدرت لایزال الهی و عجز و ناتوانی خود در قبال علم و قدرت الهی نایل آید و به عظمت پروردگار خویش پیببرد و موجبات رستگاری نهایی و جاودان خود را فراهم آورد.
۲-۳ اهمیت کتاب و کتابخوانی دررشد جوامع
کتاب از دیرباز، حافظ و احیا کننده تفکر و اندیشه های والا و منبع عظیمی بوده است که طالبان علم، اندیشه و حقیقت را سیراب نموده، ارزیابی شرایط و امکانات موجود فرهنگی مبین این نکته است که امروزه کتاب میتواند به عنوان یک وسیله مطمئن و کار آمد در بهینه سازی فضای فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
تجربه جهانی نشان میدهد که رشد و توسعه تمدنها، ریشه در رشد فکری و فرهنگی هر جامعه دارد و بدون رشد فرهنگ کتابخوانی در جوامع، نمیتوان به رشد هیچ تمدنی دل خوش کرد. باید تأکید کرد که علیرغم رشد رسانه های گوناگون جمعی تاکنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را که کتاب در رشد تمدنها داشته است، ایفا نماید.
نقش کتابخانه در انتقال علوم به افراد، بسیار سازنده است. از این رو، کتابخانه را می‏توان به عنوان کانون همایش صاحب نظران و موزه پرطراوت اندیشمندان درنظر گرفت. این نهاد کانونی، می‏تواند بالندگی و شکوفایی استعدادهای دانش‏آموزان و دانشجویان را به ارمغان آورده و در فرجام، به تولید اندیشه، دانش و رشد فرهنگ مطالعاتی جامعه منجر شود. در واقع، کسی که در کتابخانه قدم می‏نهد، به گلگشت دل‏انگیز در مجمع دانشمندان و دانایان قدم نهاده است.
خوشبختانه برخورداری فرهنگ ارزشمند ما از ریشه‌های قوی و متقن، نگرشها و پویشهای فرهنگی ما را قدرت و استحکام  فزاینده‌ای می‌بخشد؛ زیرا ما با فرهنگی رشد کرده‌ایم که تمامی جلوه‌های افتخارآفرین‍َش، نمودهای راستین فرهنگی‌اند. نخستین جلوۀ باشکوه چنین ارزشی را می‌توان در ابتدای برنامه‌های پیامبر عظیم‌الشأن اسلام یافت، که رسالتش را با فرمان‌ِ «خواندن» از سوی خداوند آغاز می‌کند و پی می‌گیرد. در همین فرهنگ مقدس است که خداوند یگانه، به قلم و حرمت آن سوگند یاد می‌کند و معجزۀ جاودانۀ آخرین سفیر الهی را یک کتاب آسمانی تشکیل می‌دهد(عبداله زاده،۱۳۸۷).
۲-۴ تعریف رسانه
رسانه عبارتست از محملی که پیامها را منتقل می کند . رسانه ها ارتباطات را به شکلی سریعتر ،‌موثرتر و کارآمدتر به گیرنده انتقال می دهند . در قرون و اعصار گذشته برقراری ارتباط به شیوه سنتی و عامه پسند صورت می گرفت بعدها با تولید و گسترش علم و رشد جمعیت ضرورت نیاز به وسایل ارتباطی پیچیده تر آشکار گردید .
از آنجا که مردم همواره از رسانه ها تاثیر می پذیرند ،‌رسانه ها چه برای آموزش راحی شده باشند و چه نشده باشند ، برنامه¬هایشان چه با هدف آموزشی باشد و چه نباشد، ‌همواره آموزش دهنده هستند و. زیرا دانشمندان بر این عقیده اند که : ((‌در رسانه ها فراهم آورنده دانش و شکل دهنده ارزشهایند )) (اکرامی، محمود،۱۳۸۲).
رسانه ها با دنیای ذهنی انسان و به طور کلی دگرگونی در جهان بینی انسانها سروکار دارند امروزه رسانه ها نقش مهمی را در معرفی و گسترش و ترویج فرهنگ کتب و کتابخوانی به عهده دارند.
۲-۵ ویژگی رسانه ها
“سادنی هید" معتقد است وسایل ارتباط جمعی حاوی پنج ویژگی است:
۱ – تعداد گیرندگان وسایل ارتباط جمعی نسبتا زیاد است.
۲ – تعداد گیرندگان بسیار متنوع است.
۳ – با ارسال پیام از طریق وسایل ارتباط جمعی نوعی تکثیر پیام بوجود می آید.
۴ – توزیع پیام سریع است.
۵ – هزینه برای مصرف کننده کم است.
در وسایل ارتباط جمعی،‌ آگاهی ها، اندیشه ها، افکار، خواسته ها و تمایلات گروهی برای عام فرستاده می شود و مورد رد و بدل قرار میگیرد. بطور کلی در یک زمان، انتقال ارتباط در حیطه گسترده و وسیعی از مردم انجام می شود و‌ پیام منتقل می شود( افشین رزاقی، ۱۳۸۱).
۲-۶ نقش رسانه ها در آموزش
یکی از ویژگیهای مهم رسانه ها آگاه سازی انسانها از ضروریات زندگی است که با مقوله ی آموزش مرتبط است. اگر چه همه رسانه ها دارای توان آموزشی هستند و از آنها می توان در تبادل اندیشه و اطلاعات، ایجاد انگیزه، راهنمایی و سرگرمی استفاده نمود، اما باید گفت توانایی همهی آنها به یک اندازه نیست ،‌هر اندازه رسانه ای بتواند حس های بیشتری از مخاطب را در اختیار بگیرد در انتقال پیام موفق تر است. مثلا رادیو تنها حس شنوایی مخاطب را در اختیار می گیرد،‌ ولی تلویزیون هم حس شنوایی و هم حس بینایی او را، بنابراین با توجه به این که به خاطر سپردن چیزهایی که دیده می شوند سه برابر بیشتر از اطلاعات شفاهی و شنیداری است، پس توان آموزشی رسانه ی دیداری از قبیل تلویزیون، سه برابر رادیو است اما این نکته را نباید فراموش کرد که شرایط استفاده از رادیو به مراتب آسانتر از شرایط استفاده از تلویزیون است از این رو در بسیاری از موارد رادیو کار برد بیشتری دارد.
نکته قابل توجه در امر استفاده از رسانه و آموزش این است که برخی از رسانه ها برای انتشار اطلاعات مناسبتر و بعضی برای آموزش و تشویق مردم مؤثرتر هستند، در نتیجه در مواردی که رسانه ای خاص برای آموزش و اطلاع رسانی ضعیف است، لازم است آن رسانه را با سایر رسانه ها تلفیق کرد (اکرامی ، محمود ، ۱۳۸۲).
۲-۷ انواع تبلیغات رسانه ای
تبلیغات رسانه ای به سه دسته تقسیم می شوند :‌
۱ – تبلیغات مطبوعاتی یا کتبی ( دیداری )
۲ – تبلیغات دیداری – شنیداری ( تلویزیون )
۳ – تبلیغات شنیداری ( رادیو ) (اکرامی، ۱۳۸۲)

نکته: بایستی دقت شود که غلظت TAE بافر تانک با غلظت مورد استفاده آن برای ساخت ژل یکسان باشد و اینکه نباید غلظت بافر بیشتر از ۱X باشد زیرا در آن صورت طبق قانون اهم (V=q X R) مقاومت افزایش یافته و تولید حرارت بیشتر می‌شود که سبب اشکال در روند الکتروفورز و حرکت باند‌ها شده و باعث انتشار^[۵۶] باندها وکج شدن آنها می‌شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

میزان ۵ میکرولیتر از محصول PCR، با ۱ میکرولیتر بافر بار کننده ۶X(نسبت ۱ به ۵ ) مخلوط کرده و به آرامی به درون چاهک ژل منتقل­ شد.
جهت محاسبه اندازه قطعات DNA، در چاهک اول از مارکر صد زوج بازی (GeneRuler DNA ladder plus, 100bp) استفاده­ شد. الکتروفورز ژل آگارز با شدت جریان حدود ۹۵ ولت به مدت۵۰ دقیقه صورت پذیرفت. در این مدت زمان، DNA به علت داشتن بار الکتریکی منفی به سمت قطب مثبت حرکت می­ کند. میزان حرکت DNA در بستر ژل بر اساس حرکت رنگ موجود در بافر بار کننده (که مربوط به رنگ برمو فنل بلو می­باشد) ارزیابی­شده بطوریکه در مدت زمان الکتروفورز (حدود۵۰ دقیقه)، حداقل دو سوم طول ژل را طی ­کند. در پایان کار تحت تابش نور ماورا بنفش دستگاه ترانس ایلومیناتور در طول موج۳۲۰ نانومتر، الگوی باندهای DNA نمونه­ها نشاندار و قابل رویت می_­گردد.

۱۳-۲-۳- شناسایی کاست ژنی اینتگرون

پس از انجام واکنش PCR برای ژنهای اینتگراز ۱ و ۲ بر روی نمونه‌های DNA استخراج شده که مقاومت دارویی چندگانه داشتند (MDR) و بررسی وجود یا عدم وجود آن ژنها در محصولات واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با بهره گرفتن از تفکیک محصولات بر روی ژل آگارز، نمونه‌هایی که دارای ژن اینتگراز ۱ بودند، برای بررسی وجود کاست ژنی کلاس ۱ اینتگرون‌ها و تعیین الگوی باندهای آنها، مجددا با روش PCR با پرایمر های سنتز شده برای کاست ژنی کلاس ۱، مورد آزمایش قرار گرفتند.
نمونه‌هایی که دارای اینتگراز کلاس دو بودند به ۲ علت مورد بررسی وجود کاست ژنی کلاس ۲ قرار نگرفتند:
ترکیب نسبتا ثابت کاست ژنی کلاس ۲ اینتگرون‌ها که در اکثر مواقع حاوی همان ۳ ژن مقاومت کلاسیک خود (مقاومت به استرپتوتریسین، مقاومت به استرپتومایسین/اسپکتینومایسین، مقاومت به تری‌متوپریم) است
دیگر اینکه واکنش PCR با پرایمرهایی که در این پایان نامه و بر اساس منابع و کارهای قبلی برای کاست ژنی کلاس ۲، طراحی شده بود، با غلظت های متفاوت Mgcl2، و تحت شرایط مختلف دمایی، Set up نشد.
جدول۱۴-۳: ساخت محلول کار آماده جهت انجام PCR برای شناسایی کاست ژنی کلاس۱ اینتگرون

* DNA استخراج شده با مقادیر ۴ میکرولیتر به هرتیوب واکنش اضافه گردید.

۱۴-۲-۳- انجام واکنش PCR برای شناسایی کاست‌های ژنی اینتگرون کلاس ۱

۳-۷-۲- مدل مضربی CCR ورودی محور

به طور کلی مدل های تحلیل پوششی داده ها به دو گروه ، ورودی محور و خروجی محور تقسیم می شود . قبلأ مدل نسبت CCR در ادبیات مربوط به فصل دوم به تفضیل بحث شده است . جهت تبدیل این مدل به یک مدل برنامه ریزی خطی به روشی که توسط چارنز و کوپر به کار گرفته می شود توجه کنید . در این روش استدلال بر آن است که برای حداکثر کردن مقدار یک عبارت کسری کافی است که مخرج کسر معادل یک عدد ثابت در نظر گرفته شده و صورت کسر حداکثر گردد . بر این اساس ، مخرج کسر را معادل یک قرار داده و مدل جدیدی به صورت زیر به دست می آید . این مدل را فرم مضزبی می نامند .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدل های ورودی محور مدل هایی هستند که با ثابت نگه داشتن خروجی ها ، ورودی ها را کاهش می دهد .
آن چنان که گفته شد در این رویکرد هر مدل دارای چهار متغیر ورودی ، و چهار متغیر خروجی و هفت محدودیت می باشد که برای رسیدن به جواب باید به ازای هر پالایشگاه گاز یک مدل حل شود . ( مجموعأ ۶ مدل )

۳-۷-۳- روش اندرسون – پیترسون بر ای رتبه بندی واحدهای کارا

همانطور که در ادبیات مربوط به فصل دوم بحث شد ، جهت رتبه بندی واحدهای کارا می توان از تکنیک اندرسون – پیترسون استفاده کرد . لذا با توجه به مراحل گفته شده در این روش مدل CCR ورودی محور مربوط به پالایشگاه B در اردیبهشت ماه ۹۳ را که از واحد های کارا است در زیر آورده شده است .
Max Z₁ =۹۳٫۳۳*u1+90.50*u2+100*u3+28.57*u4
۱۰٫۹۷*v1+100*v2+4.91*v3+83.53*v4=1
۹۳٫۳۳*u1+90.5*u2+100*u3+28.57*u4-10.91*v1-100*v2-4.91*v3-83.53*v4<=0
۱۰۰*u1+100*u2+84.54*u3+85.71*u4-64.6*v1-25.39*v2-64.76*v3-100*v4<=0
(۴); ۱۰۰*u1+1.54*u2+25.86*u3+100*u4-21.19*v1-62.60*v2-14.97*v3-85.14*v4<=0
۹۵*u1+19.55*u2+14.34*u3+100*u4-68.41*v1-100*v2-61.09*v3-100*v4<=0
۸۱*u1+10.18*u2+2.91*u3+71.42*u4-30.58*v1-23.82*v2-53.43*v3-95.83*v4<=0
u1 ,u2 , u3 , u4 , v1 , v2 , v3 , v4 > 0
که همه ی مدل ها و کارا یا ناکارا بودن آن ها به تفضیل در فصل چهار شرح داده می شود .

۳-۸- دلایل استفاده از مدل مضربی CCR ورودی محور در مقایسه با مدل BCC

همانطور که در ادبیات تحقیق مربوط به فصل دو بحث شده یک رابطه تجربی در ارتباط با تعداد واحد های مورد ارزیابی و تعداد ورودی ها و خروجی ها به صورت زیر برقرار است :
( تعداد خروجی ها + تعداد ورودی ها ) ۳ < تعداد واحدهای مورد ارزیابی
عدم بکارگیری رابطه فوق در عمل موجب می شود که تعداد زیادی از واحد ها بر روی مرز کارا قرار گرفته و به عبارت دیگر دارای امتیاز کارایی یک گردند . لذا قدرت تفکیک مدل به این ترتیب کاهش می یابد . بنابراین :
استفاده از مدل BCC در این پژوهش نه تنها مشکل کمی تعداد DMU ها را حل نمی کند ، بلکه در واقع مدل BCC تعداد واحدهای کارای بیشتری در مقایسه با مدل CCR معرفی می کند . بنابراین مشکل موجود شدیدتر نیز می شود .
بازده به مقیاس بیانگر ارتباط بین تغییرات ورودی ها و خروجی های یک سیستم تولیدی ، خدماتی یا یک بنگاه است . اگر بازگشت نسبت به مقیاس ثابت CRS باشد ، یعنی با افزایش یک واحد ورودی ، یک واحد خروجی افزایش می یابد و کارایی با تغییر حجم تولید تغییر نمی کند . اگر یک تکنولوژی تولید دارای بازگشت نسبت به مقیاس متغیر VRS باشد ، بر امکان تأثیر حجم تولید بر کارایی دلالت می کند و می توان نتیجه گرفت که برخی ناکارایی های موجود ، ناشی از بهینه نبودن حجم تولید است . در حالت بازگشت به مقیاس ثابت از مدل CCR و در بازگشت به مقیاس متغیر از مدل BCC استفاده می کنیم . ]۷[
در پژوهش حاضر با مطالعه بر روی میزان ورودی ها و خروجی های پالایشگاه ها ، این نتیجه حاصل شد که نسبت تغییر خروجی ها به ورودی ها تقریبأ از مقدار ثابتی پیروی می کند . بنابراین از مدل BCC استفاده نشده است . برای استدلال تبعیت نسبت تغییرات خروجی ها به ورودی ها از مقدار تقریباٌ ثابت پیروی می کند . می توان گفت که با توجه به این که مجموع داده های نرمال مربوط به تمامی شاخص های ورودی در سال ۹۲ برابر با ۷۸/۱۳۷۴ و در سال ۹۳ برابر با ۵۷/۱۴۷۶ بوده و همچنین مجموع داده های نرمال تمامی شاخص های خروجی در سال ۹۲ برابر با ۶/۱۸۳۴ و در سال ۹۳ برابر با ۸۳/۱۸۸۱ می باشد ، لذا داریم :
= درصد تغییرات ورودی ها در سال۹۳ به ۹۲
= درصد تغییرات خروجی ها در سال۹۳ به ۹۲
همانگونه که از استدلال فوق مشخص می شود تغییرات در نسبت مجموع ورودی ها به خروجی ها در اردیبهشت ماه سال های ۹۲ و ۹۳ ، تقریباٌ از مقدار ثابتی تبعیت می کند .

۳-۹- روش تحقیق مورد استفاده در تحلیل کارایی با مدل های ترکیبی Neuro/DEA

۳-۹-۱- مدل مورد استفاده در تحقیق

در این تحقیق از ترکیب شبکه های عصبی و تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی عملکرد پالایشگاه های گاز استفاده می شود . توان بالقوه شبکه های عصبی در شناسایی الگو ، تخمین تابع ، پیش بینی و خوشه بندی این امکان را می دهد تا با ترکیب DEA برای ارزیابی کارایی واحد ها از آن استفاده نمود . مدل های ترکیبی شبکه های عصبی و DEA مورد استفاده در این تحقیق شامل دو رویکرد می باشد که در ادامه هر یک از رویکرد ها به تفضیل بحث خواهد شد .
همانطور که بیان شد هر یک از پالایشگاه های گاز در هر سال به عنوان یک واحد تصمیم گیرنده مد نظر قرار می گیرد . با توجه به موجود بودن اطلاعات مربوط به اردیبهشت ماه سال های ۹۲ و ۹۳ ، واحد های تصمیم گیرنده را به صورت زیر تعریف می کنیم :
DMU _{ij =} واحد تصمیم گیرنده _i ام در سال j ام
i= 1,2,..,6 j= 92 , 93
شبکه های مورد استفاده در این پژوهش ، شبکه های پیش خور چند لایه و شبکه های خود سازمان ده هستند که در ادبیات موضوع مربوطه در فصل دوم به تفضیل راجع به آن ها بحث شده است .
در رویکرد اول از مدل های ترکیبی ۱Neuro/DEA از یک شبکه پرسپترون چند لایه برای پیش بینی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده استفاده شده و به عنوان یک شبیه ساز می تواند عملکرد واحد ها را در سال های آتی شبیه سازی کند و با کمک آن به تحلیل حساسیت واحد ها پرداخت . در این مرحله اطلاعات واحد های تصمیم گیرنده در اردیبهشت ماه سال ۹۲ به همراه کارایی محاسبه شده با DEA ( مدل مضربی CCR ورودی محور ) به شبکه آموزش داده می شود . شبکه الگوی کارایی واحد ها را براساس توپولوژی شبکه و الگوریتم های یادگیری SCG و LM یاد گرفته و یک نگاشت غیر خطی بین ورودی ها و خروجی ها برقرار می کند . خروجی محاسبه شده در واقع همان کارایی داده ها در سال جدید یعنی اردیبهشت ماه سال ۹۳ است . بنابراین شبکه اول را شبکه پیش بینی کننده عملکرد می نامیم .
در رویکرد دوم از مدل های ترکیبی ۲Neuro/DEA نیز از یک شبکه پرسپترون چند لایه استفاده می شود . در این مرحله شبکه عصبی مذکور به عنوان محاسبه کننده کارایی واحدها عمل می کند . بدین ترتیب که داده های موجود واحدها در سال ۹۲ و ۹۳ به دو بخش داده های یادگیری و داده های تست تقسیم می شود . به طوری که داده های تست از میان داده های واحد ها به طور تصادفی انتخاب شده و به همراه کارایی آن ها که به وسیله DEA ( مدل CCR ورودی محور ) محاسبه شده به شبکه داده می شود . شبکه الگوی کارایی بین ورودی ها و خروجی ها را فرا میگیرد و سپس کارایی داده های جدید را به عنوان داده های آزمایش نگه داشته شده اند محاسبه می کند . این شبکه را شبکه محاسبه کننده کارایی می نامیم .

۳-۹-۲- روش به کار گرفته شده در مدل های ترکیبی Neuro/DEA1 و Neuro/DEA2 جهت ارزیابی واحد ها

در این تحقیق برای نشان دادن نحوه ی محاسبه کارایی با ANNs از یک مطالعه ی موردی استفاده شده است . در این پژوهش برای ارزیابی عملکرد پالایشگاه های گاز استانی (DMUs ) ورودی ها و خروجی هایی را مشخص کرده و کارایی را با بهره گرفتن از DEA ( مدل CCR ورودی محور ) اندازه می گیریم . برای اندازه گیری کارایی از داده های مربوط به ورودی ها و خروجی های پالایشگاه های گاز کشور در اردیبهشت ماه سال های ۹۲ و ۹۳ استفاده شده است . تعداد پالایشگاه ها ۶ واحد ، و ورودی و خروجی ها به شکل زیر است :
خروجی ها
( درصد رضایتمندی مشتری ، تولید محصولات جانبی ، برداشت واقعی گاز ، تعداد سیستم های مدیریتی اخذ شده )
پالایشگاه گاز
j
ورودی ها
( نیروی انسانی ، آموزش کارکنان ، سوخت مصرفی ، ساعت کارکرد )
شکل ۳-۱- ورودی و خروجی های پالایشگاه ها
در اندازه گیری کارایی فنی هر پالایشگاه گاز ، از چهار ورودی شامل تعداد نیروی انسانی ، آموزش نیروی انسانی ، سوخت مصرفی ، ساعت کارکرد و از چهار خروجی شامل درصد رضایتمندی مشتری ، آمار تولید محصولات جانبی ، برداشت واقعی گاز و تعداد سیستم های مدیریتی اخذ شده می باشد . در عین حال متغیرهای متعددی هستند که در ارزیابی کارایی فنی هر پالایشگاه گاز مورد ملاحظه قرار می گیرند و می توان اظهار داشت که کارایی هر پالایشگاه گاز تابعی از متغیرهای فوق است که تغییرات هر کدام بر عملکرد شرکت تأثیر می گذارد . در این حالت می توان فرض خطی بودن رابطه بین متغیرها را نادیده گرفت و هم چنین براساس قانون بازده نزولی و با در نظر گرفتن اثرات متقابل بین متغیرها ، تابع کارایی واحد i ام یعنی f_i=(x_1,x₂,x₃,x₄,y₁,y₂,y₃,y₄) می تواند یک تابع غیر خطی باشد .
هدف مدل Neuro/DEA ، حداقل کردن ورودی ها نسبت به دستیابی به سطح خروجی مطلوب است . برای اندازه گیری کارایی شرکت ها با Neuro/DEA ابتدا یک مدل شبکه ی عصبی مناسب را شبیه سازی می کنیم ، سپس با بهره گرفتن از داده هایی برای پردازش اولیه ، داده های پیش پردازشی ، شبکه را با بهره گرفتن از خروجی مطلوب ، که با DEA محاسبه شده است ، آموزش می دهیم تا جایی که شبکه بتواند الگوی مرجع را یاد بگیرد و بر مبنای آن کارایی واحد ها را محاسبه کند . سپس نتایج مشاهده شده با مدل DEA/CCR و Neuro/DEA را مورد بررسی قرار می دهیم . ]۳[

فصل چهارم

انفجار پر سرو صدای الحاق ها و فعالیت ها

واتسون(۲۰۰۲) در کتاب خود در سه مرحله مشخص در تمدن بشری و چهارمین مرحله ای که اخیراً مطرح شده است اشاره میکند که عبارتند از عصر کشاورزی، عصر صنعت و عصر اطلاعات که در اواخر قرن بیستم آغاز شد. وی پیش بینی مینماید که قرن بیست و یکم شاهد توسعه جوامع بر مبنای ایده ها و خلاقیت باشد.
نخستین بار در سال ۱۹۸۶ کارل ویگ در کتاب خود از مدیریت دانش نام برد اما قبل از وی پیتر دراکر، تافلر و سایرین نیز به طور ضمنی ظهور این پدیده را بشارت داده بودند (ویگ، ۱۹۹۷) به طور خلاصه چهار عامل عمده در بوجود آمدن این پدیده عبارتند از:
دگرگونی مدل کسب و کار صنعتی که سرمایه های یک سازمان اساساً سرمایه های قابل لمس و ملی بودند (امکانات تولید، ماشین، زمین و حتی نیروی کار ارزان) به سمت سازمان هایی که دارایی اصلی آنها غیر قابل لمس بوده و با دانش، خبرگی و توانایی برای خلاق سازی کارکنان آنها گره خورده است. از زمانی که حرفه ها به این نتیجه رسیدند که باید به طریقی دارایی خود را ارزش گذاری و هزینه ها را کنترل نمایند، دوره ای آغاز شد که امتیاز رقابتی بر خلق دانش و استفاده موثر از آن استوار گشت (سی نت، ۲۰۰۴).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

افزایش فوق العاده حجم اطلاعات، ذخیره الکترونیکی آن و افزایش دسترسی به اطلاعات، به طور کلی ارزش دانش را افزوده است، زیرا فقط از طریق دانش است که این اطلاعات ارزش پیدا میکند، دانش همچنین ارزش بالایی پیدا میکند. زیرا به اقدام نزدیک تر است اطلاعات به خودی خود تصمیم ایجاد نمیکند، بلکه تبدیل اطلاعات به دانش مبتنی بر تصمیم انسانهاست و در نهایت به اقدام می انجامد (ویگ، ۱۹۹۷).
تغییر هرم سنی جمعیت و ویژگی های جمعیت شناختی که فقط در منابع کمی به آن اشاره شده است بسیاری از سازمانها دریافتهاند که حجم زیادی از دانش مهم آنها در آستانه بازنشستگی است. این آگاهی فزاینده وجود دارد که اگر اندازه گیری و اقدام مناسب انجام نشود، قسمت عمده این دانش و خبرگی حیاتی به سادگی از سازمان خارج میشود (سی نت، ۲۰۰۴).
تخصصی شدن فعالیت ها نیز ممکن است خطر از دست رفتن دانش سازمانی و خبرگی به واسطه انتقال یا اخراج کارکنان را به همراه داشته باشد (همان منبع، ۲۰۰۴).
زمانی که سازمان ها به سرعت به فناوری روی آورند، تصور کردند که قدرت فوق العاده رایانه، سیستم ها و بانک های اطلاعاتی پیشرفته می تواند بر کلیه مشکلات سازمان فائق آید، بنابراین بخش های فناوری اطلاعات مرکز فعالیت های مدیریت دانش بودند. اما وقتی خبرگی و دانش نهفته انسان ها مرکز توجه واقع شد، سایر رشته ها و بخش ها نیز به تدریج درگیر شدند. در بدو امر به مدیریت دانش فقط از بعد فراوری نگاه می شد و آن را یک فناوری می پنداشتند اما بتدریج سازمان ها دریافتند که برای استفاده واقعی از مهارت کارکنان، چیزی ماورای مدیریت اطلاعات مورد نیاز است. انسان ها در مقابل ابزارهای چاپی یا الکترونیکی، در مرکز توسعه، اجرا و موفقیت مدیریت دانش قرار می گیرند و همین عامل انسانی وجه تمایز مدیریت دانش از مفاهیم مشابهی چون مدیریت اطلاعات است ( بلر و دیگران، ۲۰۰۲).
با توجه به مطالب فوق، در عمل اهداف مدیریت دانش را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
ایجاد انباره دانش، ارتقای دارایی های دانشی، بهینه سازی فضای دانشی و مدیریت دانش به عنوان یک دارایی (دانپورت و دیگران، ۱۹۹۸).
۲-۱-۲-۲) مفهوم مدیریت دانش
تاکنون تعاریف مختلفی از مدیریت دانش ارائه شده است. مدیریت دانش ناظر بر مجموعهای از فرایندهاست که در طی آن جریان دانش در یک جامعه به صورت مستمر و فزاینده هدایت می شود. (سانتوس و دیگران، ۲۰۰۴).
مدیریت دانش فرایند شناسایی دارایی هوشمند و ایجاد فرهنگ و زیر ساختهای اطلاعاتی است که مشارکت و فراگیری را ترغیب می نماید. این فرایند به دنبال سرمایه هوشمند به وسیله بدست آوردن، پرورش و استفاده از تمامی آن چیزی است که کارکنان می دانند. این سرمایه در سازمان های جمعی را به وجود می آورد که با انتقال آن به محصولات و خدمات جدید، ارزش افزوده ایجاد می کند.
در حقیقت نکته اساسی در مدیریت دانش تعیین و استخراج گوهر دانش از دریای ژرف اطلاعات است. با توجه به این ارزش که می تواند هم مادی و هم غیرمادی باشد مدیریت دانش را هنر ایجاد ارزش از دارایی های هوشمند دانستهاند (بلینگر،۲۰۰۴). این مدیریت سرمایه های هوشمند را از تخریب حفظ نموده، فرصت هایی را برای افزایش کیفیت تصمیمات، خدمات و فرآورده ها ازطریق افزودن آگاهی و ارزش و فراهم آوردن انعطاف پذیری جسجو نموده و با ممیزی از سرمایه های هوشمند، عملیات بحرانی و تنگناهای بالقوه ای که جریان دانش را از مسیر استفاده منحرف می سازند، مشخص می نماید. به این ترتیب نیروی انسانی سازمان را قادر به مواجهه با موقعیت های مطرح شده و پیش بینی موثر و ساختن آینده می نماید (سویبی،۲۰۰۱).
واژه مدیریت دانش تعارف مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از بخشی از مجموعه سلسله مراتب متشکل از داده، اطلاعات، دانش و معرفت است.
موقعیتی است که به اطلاعات داخل سازمان ارزش می بخشند
مسیری است که در آن دانش خلق و کسب شده برای نیل به اهداف استفاده می شود
روند آگاهانه ایجاد، اعتبار بخشی، ارائه و توزیع دانش و کاربرد آن است
فرایند نظام مند نمودن، انتخاب، سازماندهی و ارائه دادن، اطلاعات و دانش به گونه ای است که درک فرد را در زمینه خاص و مورد نظر بهبود دهد.
به سازمان کمک می نماید تا از مجموعه تجربیات حاصله درک مدون و شفاهی بدست آوده و انعطاف پذیری را افزایش دهد.
مجموعه ای از اعمال منظم و نظام مند است که برای بدست آوردن با ارزش ترین نتیجه از دانش در دسترس انجام می شود (کوریا و همکاران، ۲۰۰۳).
اجرای مدیریت دانش در سازمان منجر می شود دانش تولید شده توسط افراد برای همیشه در سازمان باقی بماند و در نتیجهی خروج کارکنان از سازمان، دانش تولید شده با توجه به هزینه ای که سازمان صرف تولید آن کرده است از سازمان خارج نمی شود. هدف مدیریت دانش شناسایی، جمع آوری، دسته بندی و سازماندهی، ذخیره، اشتراک، اشاعه و در دسترس قرار دادن دانش در سطح سازمان می باشد.
در سازمان هایی که به شکل سنتی اداره می شوند دانش از بالا به پایین در طول خطوط سازمانی در جریان است. در این صورت دانش به ندرت در زمان درست و در جایی که بیشترین نیاز به آن وجود دارد، قابل دسترس است اما در سازمان های دانش محور که به اجرا و پیاده سازی مدیریت دانش پرداختهاند، دانش در کل سازمان جاریست و هر کس به فراخور نیاز خود در زمان مناسب می تواند از آن در جهت انجام وظایف خود استفاده کند. برای تفهیم این مساله می توان چرخه مدیریت دانش را به شکل ۲-۴ در نظر گرفت.

شکل ۲-۴: نمودار چرخه مدیریت دانش (ماخذ: کریمی،۱۳۸۵)
عناصر اصلی چرخه مدیریت دانش مطابق شکل، تولید، سازماندهی، ذخیره، اشتراک و استفاده می باشد. دانش از طرق مختلفی به دست میآید، یا از طریق افرادی که دانش را دارا می باشند و یا از طریق انتشارات مختلف، کنفرانسیها، نشست ها به دست میآید. دانش به دست آمده در داخل یا خارج سازمان، که مفید بوده و سازمان را در ادامه حیات خود یاری میرساند، شناسایی شده و کلیه آنها جمع آوری می شود سپس دسته بندی شده و بر اساس نظم خاصی سازماندهی می شود. دانش سازماندهی شده ذخیره و نگهداری می شود، این دانش می تواند به اشکال مختلفی ذخیره و نگهداری شود مثلاً در پرونده ها، پایگاه داده ها، کتابخانهها و سپس دانش ذخیره شده به اشتراک گذاشته می شود و در نتیجه اشاعه آن، در سطح وسیعی در دسترس همگان قرار می گیرد. سرانجام این دانش باید مورد استفاده و بهره برداری کسانی که به آن نیاز دارند قرار بگیرد. دانش می تواند در سطح گسترده ای به کمک اینترنت در دسترس و مورد استفاده بسیاری از افراد قرار گیرد (همان منبع، ۱۳۸۵).
۲-۱-۲-۳) تعاریف مدیریت دانش از دیدگاه صاحبنظران:
از مدیریت دانش تعاریف مختلفی به عمل آمده است اما دقت در تعاریف روشن می سازد که بیشتر تفاوت تعاریف در ظاهر و بیان تعریف است و در اصل همه صاحبنظران بر یک مفهوم واحد از مدیریت دانش تاکید دارند:
تعریف اسوان(۱۹۹۹) از مدیریت دانش یکی از بهترین تعاریف قلمداد می شود، چرا که این تعریف اهداف را تشریح و مدیریت دانش را در جایگاه سازمانی مناسب قرار می دهد. مدیریت دانش هر گونه فرایند یا عمل تولید، کسب، تسخیر، ترویج و جامعه پذیری و کاربرد آن است (واعظی، ۱۳۸۶).
- مدیریت دانش مثل ارتباطات، در بهترین وجه به عنوان روش یا شیوهی عمل سازمانی تلقی می شود. مدیریت دانش شیوه شناسایی، در اختیار گرفتن، سازماندهی ، پردازش اطلاعات جهت خلق دانش می باشد ، که پس از آن توزیع می شود و به عبارت دیگر در دسترس دیگران قرار می گیرد تا برای خلق دانش بیشتر بکار گرفته شود (رادینگ، ۱۳۸۳).
- راستوگی (۲۰۰۰) تعریفی ارائه کرد که به نظر می رسد منشور مدیریت دانش را در بر می گیرد او بیان کرد که مدیریت دانش ممکن است به عنوان فرایندی سیستماتیک و یکپارچه کننده از هماهنگ کردن فعالیت های گستردهی سازمان در مورد کسب، خلق، ذخیره سازی، تسهیم، منتشرکردن، توسعه و گسترش دادن دانش بوسیله افراد گروه ها در جهت اهداف عمده ی سازمانی تعریف شود.
- مکنتاش: مدیریت دانش با تجزیه و تحلیل و شناسایی دانش لازم و سودمند درگیر بوده و در پی برنامه
ریزی چند بعدی و کنترل مناسب در توسعه سرمایه های دانش، در جهت اهداف سازمانی است.
- ادل: مدیریت دانش، خط مشی های اصولی را برای یافتن، درک کردن و استفاده از ارزش و ایجاد ارزش معین می نماید.
- بکمن: مدیریت دانش، رسمی سازی و دسترسی به تجربه، دانش و دیدگاه های استادانه را که قابلیت های جدید، قدرت کارایی بالاتر، تشویق نوآوری و افزایش ارزش مشتری را در پی داشته باشند، هدف قرار داده است.
- مالهوترا(۲۰۰۴): مدیریت دانش انجام دادن کارهای درست به جای درست انجام دادن کارهاست تاکید روی اثربخشی است نه کارایی وجود کارایی بدون اثربخشی به شکست سازمان منجر می شود.
- هنری و هدیپت (۲۰۰۳): مدیریت دانش سیستمی است که دارایی دانش جمعی سازمان را (دانش صریح و ضمنی) اداره می کند و یک فرایند مارپیچی است که شامل شناسایی، اعتبار سنجی، ذخیره و پالایش دانش برای دسترسی کاربران به آن است، ونتایج زیر را در پی دارد:
۱- استفاده مجدد دانش توسط دیگران برای نیازهای مشابه
۲- حذف دانش به دلیل فقدان اعتبار
۳- تغییر شکل دانش به دلیل فقدان اعتبار
به طور خلاصه مدیریت دانش در سازمانها به دنبال آن است تا نحوه و چگونگی تبدیل اطلاعات و دانسته های فردی سازمانی را به مهارت های فردی و گروهی تبیین و روشن نماید با بررسی و تحلیل اهمیت و ویژگی های دانش در حیطه عملکرد سازمانها می توان دریافت که برخورداری از دانش و اطلاعات روزآمد برای ادامه حیات سازمانها به یک ضرورت انکاناپذیر تبدیل شده است در جدول ۲-۲ به بیان برخی از تعاریف از دیدگاه های گوناگون پرداخته ایم. همان طور که دیده می شود اغلب تعاریف، مدیریت دانش را به مثابه یک جریان و فرایند در نظر گرفته اند که این نشات گرفته از ماهیت سیال دانش می باشد.
در واقع حتی اگر آگاهانه به اداره نمودن دانش اقدام ننمائیم، اما دانش وجود دارد، خلق می شود و به اشتراک گذارده میشود. بوسیله مدیریت بر آن، به این رویه یک ساخت عملیاتی داده می شود تا فرآیندهای دانش تحت کنترل و اداره ما قرار گیرد.
دقت در تعارف مدیریت دانش مشخص می کند که :
الف) مدیریت دانش یک فرایند مستمر بوده و همیشه بودن آن در سازمان یک ضرورت است
ب) افراد به عنوان سرمایه های اصلی سازمان مورد توجه می باشند
ج) فرصت طلبی و تیزهوشی برای کسب و کشف ایده های جدید حائز اهمیت می باشد
د) ارتباط مداوم و چند سویه با محیط نقش مهمی در فرایند مدیریت دانش دارد.