نمودار۳-۱- شیوه و دستورالعمل محاسبه سبک یادگیری . (تقوایی،۱۳۸۲)
۳-۵-۳- پرسشنامه خود تنظیمی بوفارد
این پرسشنامه از نوع مداد و کاغذی است و ۱۴ سوال دارد که توسط بوفارد و همکاران (۱۹۹۵) طراحی شده و توسط کدیور، (۱۳۸۰) هنجاریابی شده است.
ضریب پایایی کلی پرسشنامه بر اساس آلفای کرانباخ ۷۰% بدست آمده است پایایی خرده مقیاس راهبردهای شناختی ۷۰% و خرده مقیاس فراشنــــاختی ۶۸% گزارش شده است. پایایی آزمون فوق در پژوهشی که در سال (۱۳۸۲)توسط غلامی انجام گرفته ۶۳% گزارش شده است. همچنین پایایی آزمون فوق در پژوهشی که توسط نیکدل (۱۳۸۵) انجام گرفته است ۶۷% گزارش شده است.
برای تعیین روایی سازه آن، نتایج تحلیل عاملی نشان داد که ضریب همبستگی تفکیکی بین سوالها مناسب بوده و ابزار سنجش از دو عامل تشکیل شده است. بار ارزشی مربوط به عامل ها در حد قابل قبول بوده است. (نیکدل، ۱۳۸۵)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دراین آزمون برای هر سوال ۵ گزینه در نظر گرفته شد که شامل : کاملاً موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملاً مخالفم می باشد و به ترتیب دارای امتیاز ۱ تا ۵ هستند. نمره گذاری سوالات ۵ ، ۱۳ و ۱۴ بر عکس بقیه سؤالات است.
۳-۵-۴- پرسشنامه ی دست برتری چاپمن و چاپمن
برای سنجش دست برتری از مقیاس دست برتری چاپمن و چاپمن^[۹۲] (۱۹۸۷) استفاده می شود . این ابزار، پرسشنامه ای ۱۳ ماده ای از افراد خواسته می شود تا مشخص کنند که فعالیت های نوشتن، رسم کردن (نقاشی)، پرتاب کردن، چکش زدن، مسواک زدن، پاک کردن با پاک کن، استفاده از قیچی، کبریت زدن (گرفتن چوب کبریت)، تکان دادن شیشه جوهر، استفاده از قاشق، استفاده از پیچ گوشتی، باز و بسته کردن درب بطری و استفاده از چاقو را با کدام دست انجام می دهند. آزمودنی ها پاسخ خود به هر سؤال را با سه گزینه دست راست (نمره ۱)، هر دو دست (نمره ۲) و دست چپ (نمره ۳) مشخص می کنند. بنابراین نمرات آنها بین ۱۳ (کاملاً راست دست) تا ۳۹ (کاملاً چپ دست) در نوسان بود که آزمودنی های دارای نمره ۱۳ تا ۱۷ به عنوان راست دست و آزمودنی های دارای نمره ۱۸ تا ۳۹ به عنوان غیرراست دست طبقه بندی شدند. چاپمن و چاپمن (۱۹۸۷) همسانی درونی این پرسشنامه را ۹۶% و اعتبار بازآزمایی آن را ۹۷% و همبستگی آن با ارزیابی رفتاری دست برتری را ۸۳% گزارش کرده اند.
۳-۶- شیوه ی اجرا و گردآوری داده ها:
برای اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز ، پس از انتخاب تصادفی گروه نمونه با هماهنگی معاونت محترم دانشگاه، در موقعیت مناسب آموزشی و بعد از اتمام کلاس درس در دانشگاه، آزمون در مورد دانشجویان انجام شد ؛ ضمن تشکر از گروه نمونه ، پس از آشنایی و معرفی مختصر ، هدف از اجرای پرسشنامه ها توضیح داده شد؛ لذا اجرای پرسشنامه ها به صورت گروهی و به ترتیب مشخص که ابتدا پسشنامه سبک های شناختی سپس پرسشنامه یادگیری خودتنظیمی و در نهایت پرسشنامه دست برتری تکمیل گردید و در مورد هریک از پرسشنامه ها توضیحاتی در مورد نحوه علامت زدن گزینه ها ارائه شد و در هر کلاس تقریباً به تعداد هر فرد چپ دست از افراد راست دست آزمون بعمل آمد.
۳-۷- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها:
برای تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش، از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و روش های آمار استنباطی (آزمون خی دو، آزمون t مستقل، تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه) استفاده شد.وبرای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SSPS22 استفاده می شود.
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
پس از انجام مطالعات مقدماتی و تدوین طرح و فرضیه‌های پژوهش، محقق از طریق گردآوری شواهد با بهره گرفتن از ابزارهای روا و پایا به آزمون فرضیه‌های خود اقدام کرده و پس از تحلیل نتایج، مشخص شد که فرضیه‌های او رد یا تأیید شدند.
یکی از مهمترین بخشهای پژوهشهای علمی-‌ پژوهشی در علوم انسانی، تجزیه و تحلیل اطلاعات می‌باشد که در آن حدس و گمان محقق پس از گردآوری اطلاعات به محک آزمایش گذاشته می‌شود و میزان صحت و سقم فرضیات او بررسی می‌گردد. در بخش حاضر، شیوه گردآوری اطلاعات بدین صورت است که،نمره‌ی آزمودنی‌ها در متغیرهای مورد بررسی از طریق پرسشنامه‌های دست برتری، سبک شناختی و یادگیری خود تنظیمی سنجیده شد. اطلاعات بدست آمده ازنمونه با بهره گرفتن از تکنیکهای مناسب آماری تجزیه و تحلیل ‌گردید و فرضیه‌های پژوهش، مورد آزمون قرار‌گرفت. بدین منظور برای توصیف و طبقه‌بندی داده‌های گردآوری شده از نمونه، از شاخص‌های آمار توصیفی، و به منظور آزمون و تحلیل فرضیه‌ها، از آزمونهای آماری مرتبط استفاده شد.
۴-۱- اطلاعات توصیفی متغیرهای جمعیت‌ شناختی
در این بخش، توزیع فراونی طبقه‌ای، درصد، نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیرهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، سن ورشته تحصیلی در نمونه مورد پژوهش آورده شده است. به طور مثال در مورد متغیر جنسیت، ابتدا توزیع فراونی طبقه‌ای به همراه درصد گزارش شده است، سپس در نمودار میله‌ای، تعداد آنها به تفکیک ترسیم شده است. برای نشان دادن درصد نیز، از نمودار دایره‌ای استفاده شده است.
جدول (۱-۴ ) توزیع فروانی طبقه‌ای و نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیر جنسیت در نمونه مورد پژوهش

جدول (۲-۴ ) توزیع فروانی طبقه‌ای و نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیر سن در نمونه مورد پژوهش

۳- ۲–۳.رقم مانزانیلا………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۳- ۲–۴.رقم کنسروالیا……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۳- ۲–۵.رقم زرد……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۳-۳.طرح آماری مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………………………………………..
۳-۴.مراحل انجام آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۵.مواد مورد استفاده در تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………
۳-۶.اندازه‌گیری‌های مزرعه‌ای………………………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۷. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………………..
فصل چهارم: تجزیه تحلیل داده ها و یافته های تحقیق……………………………………………………………………………
۴-۱- نتایج حاصل از اندازه گیری صفات رشدی…………………………………………………………………………………………………………….
۴-۲- نتایج حاصل از اندازه گیری صفات مورفولوژیکی……………………………………………………………………………………………………
۴-۳- نتایج حاصل از اندازه گیری صفات پومولوژیکی……………………………………………………………………………………………………
۴-۴- نتایج حاصل از اندازه گیری عناصر پر مصرف و کم مصرف برگ……………………………………………………………………………
فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………
۵-۱. بحث………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۲. نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
۵-۳. پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………………
چکیده
به منظور بررسی فنولوژی گل و میوه در برخی ارقام زیتون آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۵ رقم و پنج تکرار و ۵ درخت به ازای هر تکرار در منطقه درام شهرستان طارم به اجرا در آمد. ارقام زیتون شامل کایلت، میشن، مانزانیلا، کنسروالیا و زرد بود. در این تحقیق خصوصیات گلدهی و میوه درختان بر اساس دستورالعمل ارائه شده توسط شورای بین المللی زیتون (IOC) اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین ارقام به لحاظ تعداد گل آذین،تعدادگل در گل آذین و درصد گلهای کامل اختلاف معنی داری وجود نداشت. رقم کایلت بیشترین تعداد گل آذین و کنسروالیا دارای کمترین مقدار بود. بیشترین و کمترین تعدادگل به ترتیب مربوط به ارقام کنسروالیا و مانزانیلا بود. رقم زرد دارای بیشترین درصد گل کامل و رقم میشن دارای کمترین مقدار این صفت بود. همچنین مقایسه میانگین داده ها نشان داد که بین ارقام به لحاظ درصد گوشت، نسبت گوشت به هسته، درصد تشکیل میوه و وزن میوه، درصد روغن در ماده خشک تفاوت معنی داری وجود دارد. بیشترین و کمترین درصد گوشت و نسبت گوشت به هسته و درصد تشکیل میوه به ترتیب مربوط به ارقام کنسروالیا و کایلت می باشد. همچنین کنسروالیا دارای بیشترین وزن میوه و رقم زرد دارای کمترین مقدار این صفت در میان ارقام مورد مطالعه بود. مانزانیلا و زرد دارای بیشترین و کمترین درصد روغن در ماده خشک بودند.بعد از تجزیه برگی، بیشترین مقدار عناصر پر مصرف در رقم مانزانیلا مشاهده گردید.
واژگان کلیدی: ارقام زیتون، صفات فنولوژیکی، پومولوژیکی، درام
فصل اول
مقدمه
فصل اول: کلیات

مقدمه
گیاه زیتون از جنس Olea و خانواده Oleaceae با بیش از ۴۰-۳۰ گونه می باشد. معروفترین گونه آن Olea europaea است که در اقصی نقاط دنیا کاشته می شود. زیتون یکی از قدیمی­ترین درختان میوه و منبع اصلی روغن خوراکی در حوزه مدیترانه برای هزاران سال بوده است. امروزه با پیشرفت علم و مشخص شدن خواص غذایی و درمانی زیتون و روغن آن، گرایش به مصرف آن افزایش چشمگیری داشته است، چراکه روغن زیتون دارای سطح بالایی از اولئیک اسید (یکی از سالم­ترین اسید­های چرب) است (سیفی، ۲۰۰۸).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کشور ما با وجود نیاز مبرم به این ماده غذایی نقش چندانی در این توسعه نداشته است و سالیانه مقادیر زیادی از روغن مورد نیاز خود را (حدود ۹۰ درصد) وارد می نماید که برای جلوگیری از واردات باید به توسعه کشت این محصول پرداخت اما متاسفانه بدلیل وجود برخی کاستی ها و ضعف های مشهود از جمله : تعیین بهترین رقم از لحاظ عملکرد، عدم سرمایه‌گذاری مناسب در صنایع تبدیلی، کمبود نیروی متخصص، ضعف آموزش‌ باغداران، ضعف بنیه مالی اغلب پیمانکاران طرح در مبارزه با اشاعه آفات و بیماری‌ها،. عدم مقابله جدی با «ورود روغن زیتون تقلبی و دانه‌های زیتون قاچاق و بدون قرنطینه» در بازار ، ضمن ایجاد رقابت ناسالم با تولیدکنندگان داخلی منجر به ورود آفات خطرناک به باغ‌های زیتون می‌شود. دلایل فوق از عواملی است که می‌تواند بر روند مطلوب اجرای توسعه باغ های زیتون تأثیر منفی بگذارد.
زیتون یکی از مهمترین محصولات باغی شهرستان طارم در استان زنجان است و سطح زیر کشت آن به ویژه در منطقه درام این شهرستان روبه افزایش است. و برنامه های متعددی جهت احداث باغ های زیتون و نیز اصلاح ارقام نا سازگار با روش پیوند در منطقه در حال اجرا است. لذا معرفی ارقام تجاری سازگار با شرایط این منطقه ضروری است. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی خصوصیات کمی مهم گل و میوه برخی از ارقام مهم زیتون موجود در منطقه درام است. از این طریق ضمن مقایسه ارقام با همدیگر می توان ارقام مناسب منطقه را معرفی و نیز با گروه­بندی ارقام از نظر صفات کمی گل و میوه امکان گزینش والدین مناسب برای پیشبرد برنامه ­های اصلاحی از طریق اجرای تلاقی­های هدفمند فراهم می­گردد.

بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق
کاشت زیتون در هر منطقه مستلزم کشت­های آزمایشی و اثبات عملکرد آنها است. به عبارت دیگر تنها زمانی می­توان به کشت یک رقم در منطقه مورد نظر اقدام کرد که قبلاً در کشت­های آزمایشی به ثمر رسیده باشد. خوشبختانه هم­اکنون در بسیاری از مناطق زیتون­خیز کشور ارقام مختلف مطرح خارجی و داخلی زیتون در بلوک­های آزمایشی کاشته و مورد ارزیابی قرار گرفته­اند. اما در سوی دیگر در باغ­های کاشته­شده­ای که بدون توجه به ارقام مناسب اقدام به کاشت شده است پس از گذشت چندین سال باغداران با مشکلات عدیده­ای روبه رو شده ­اند. زیتون یکی از قدیمی­ترین درختان میوه و منبع اصلی روغن خوراکی در حوزه مدیترانه برای هزاران سال بوده است. امروزه با پیشرفت علم و مشخص شدن خواص غذایی و درمانی زیتون و روغن آن، گرایش به مصرف آن افزایش چشمگیری داشته است، چراکه روغن زیتون دارای سطح بالایی از اولئیک اسید (یکی از سالم­ترین اسید­های چرب) است (سیفی،۲۰۰۸).
بر اساس آمار شورای بین‌المللی زیتون (۲۰۱۱) میزان تولید روغن زیتون ایران ۶ هزار تن برآورد شده که تقریباً ۱/۰ درصد تولید روغن زیتون دنیا است. همچنین در همین سال ایران با تولید ۴۵ هزار تن کنسرو زیتون تنها ۸/۱ درصد از تولید دنیا را در اختیار داشته است. با توجه به وابستگی کشور به واردات دانه­ های روغنی، توسعه باغ­های زیتون در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. سطح باغ­های بارور زیتون در کشور ۳۵ هزار هکتار است اما بر اساس مطالعات انجام شده و با توجه به شرایط اقلیمی، انتظار می­رود در پایان برنامه پنج ساله پنجم توسعه، ۷۸ هزار هکتار باغ بارور جدید به سطح باغ­های کنونی افزوده شود(بی نام، ۱۳۹۲). بی­‌شک توسعه باغ­های جدید نیازمند ارقام سازگار و پر­محصول زیتون اعم از روغنی، کنسروی و دو منظوره (روغنی و کنسروی) است. جهت اجرای برنامه ­های اصلاحی و دستیابی به ارقام جدید و متناسب با برنامه ­های توسعه­ای در صنعت زیتون، اساسی­ترین روش، تلاقی بین ژنوتیپ­ها است و در این راستا انتخاب والدین مناسب بسیار مهم می­باشد. گلدهی و تنظیم باردهی، عملکرد میوه و روغن بالا، تولید میوه­های درشت تر در ارقام کنسروی و نسبت بالای گوشت به هسته میوه بویژه در ارقام روغنی از اهداف اصلاحی مهم در برنامه اصلاحی درخت زیتون می­باشد (داووری و بالدونی،۲۰۰۷). تظاهر تفاوت­های ژنتیکی ارقام در قالب بروز تنوع وسیع از نظر صفات کمی گل و میوه باعث می­گردد که این صفات به عنوان یکی از نشانگر­های عمومی، کاربردی و گزینشی برای مطالعه تنوع ژنتیکی، گروه­بندی ارقام و انتخاب والدین مناسب برای اجرای برنامه ­های تلاقی­های هدفمند مورد استفاده قرار گیرند (جلیلی و همکاران، ۱۳۹۰). گروه­بندی ارقام بر اساس تعداد زیادی صفات کمی و کیفی می ­تواند روشی مطمئن در تعیین شباهت­ها و فواصل خویشاوندی یا دوری ژنوتیپ­ها باشد تا از این طریق ارقامی با بیشترین فاصله و تمایز ژنتیکی از نظر صفات مهم باغی انتخاب و در برنامه ­های اصلاحی برای ایجاد حداکثر تنوع ژنتیکی و دو­رگه ­های با ارزش مورد استفاده قرار گیرند. از لحاظ کمی هرچه والدین از یکدیگر دورتر باشند، تنوع بیشتری در نتاج حاصل از آن­ها ایجاد خواهد شد (دانایی و همکاران، ۱۳۸۰).
با توجه به این واقعیت که تنوع مورفولوژیکی و پومولوژیکی موجود در بین ارقام زیتون ریشه در تنوع ژنتیکی آن­ها دارد، ارزیابی چنین تنوعی منجر به شناسایی کلون­های با­ارزش در بین ارقام متعدد زیتون می­ شود. برای این­منظور مجموعه ­ای از معیار­ها از قبیل مشخصات درخت (شکل و ابعاد)، ساختار و اندازه میوه، شکل و اندازه برگ و هسته و غیره مورد استفاده قرار می­گیرد (هاناچی و همکاران،۲۰۰۸). فهرستی از این مشخصات توسط انجمن بین ­المللی روغن زیتون (IOC^[1], 2000)، تهیه و اعلام شده است.

پرسش اصلی تحقیق
ویژگی های شاخص پومولوژیکی ارقام انتخاب شده در منطقه درام کدام است و آیا این ارقام برتری خاصی نسبت به رقم رایج منطقه (زرد( دارند و می توانند جایگزین آن گردند؟

اهداف تحقیق
بررسی و شناسایی صفات عملکردی ارقام مختلف زیتون و امکان جایگزینی آن با رقم زرد.
تعیین ارقام سازگار با شرایط محیطی منطقه درام شهرستان طارم جهت احداث باغ.
بررسی ارقام مختلف زیتون از لحاظ جذب عناصرغذایی و صفات فیزیولوژیکی.
فصل دوم
مرور منابع
۲-۱- مبدا و تاریخچه زیتون
۲-۱-۱- تاریخچه زیتون در جهان
درخت زیتون یکی از اولین و قدیمی­ترین درختان میوه است. با آن­که منشأ اصلی درخت زیتون را عده­ای از دانشمندان به کشور­های آسیایی نسبت می­ دهند معهذا عده­ای دیگر با توجه به انتشار فعلی نژاد وحشی آن، منشأ آن را در منطقه مدیترانه ذکر نموده و معتقدند که از آن­جا به سایر نواحی انتقال یافته است. از طرفی دیگر پیدایش درخت زیتون را به زمان های خیلی قدیم نسبت می­ دهند و عقیده دارند که این درخت در دوران سوم در اروپا به ظهور رسیده است و از این جهت است که گونه­ های آن به نام قاره اروپا” اولئا اروپئا” نامگذاری شده است (مقصودی، ۱۳۸۷).
۲-۱-۲- تاریخچه زیتون در ایران
زمان دقیق ورود زیتون به کشور کاملاً مشخص نیست ولی از شواهد موجود به نظر می­رسد کشت زیتون در حدود ۲۰۰۰ سال قبل در ایران انجام گرفته است. اولین بار این گیاه در علی­آباد گرگان مشاهده گردید (محمدی و وکیلی، ۱۳۸۵). کشت زیتون در استان­های زنجان، گیلان و قزوین که از مناطق عمده کشت زیتون در ایران می­باشند) براساس اسناد و مدارک موجود سابقه ۹۰۰ ساله دارد. در سال­های اخیر کشت زیتون از ۱۳ استان شمالی به ۲۳ استان تعمیم یافته است. مناطق مهم زیتون کاری ایران عبارتند از: استان­های گیلان، گلستان، مازندران، زنجان، قزوین، فارس، کهکیلویه و بویراحمد و کرمانشاه (مقصودی، ۱۳۸۷).
۲-۲- مشخصات گیاه­شناسی زیتون
زیتون با نام علمی (Olea europeae L.) گیاهی متعلق به خانواده Oleaceae است. در این خانواده جنس های زیادی وجود دارد که اغلب آن­ها در نواحی گرمسیری یا نیمه گرمسیری رشد و نمو می­ کنند. جنس اولئا دارای ۲۰ گونه است که عمدتاً در نواحی گرمسیری و نیمه­گرمسیری جهان می­رویند. فقط گونه اولئا میوه خوراکی تولید می­ کند و کولتیوار تجاری زیتون به این گونه تعلق دارد. اکثر درختان زیتون کشت شده دیپلوئید بوده و دارای ۴۶=x2=n2 کروموزوم هستند ولی زیتون­های تری­پلوئید و تترا­پلوئید نیز گزارش شده است. زیتون درختی است همیشه سبز با عمر طولانی که عمر آن را تا حدود ۱۰۰۰ سال گزارش نموده ­اند. چوب آن در برابر پوسیدگی مقاوم است و چنان­چه قسمت­ های بالای درخت در اثر خسارت وسایل مکانیکی یا شرایط نامساعد محیطی از بین برود، با تولید پاجوش گیاه احیا می­ شود. هنگامی که زیتون از طریق قلمه تکثیر می­ شود، سیستم ریشه­ای آن معمولا کم عمق است و در خاک­های سنگین بیش از ۱۵۰ سانتی­متر گسترش نمی­یابد. بخش­های هوایی درخت، از شاخ و برگ­هایی با میان گره­های کوتاه تشکیل شده و تاج متراکمی را تشکیل می­دهد. گل­آذین زیتون خوشه­ای و میوه آن شفت می­باشد (صادقی، ۱۳۸۹).
برگهای زیتون ضخیم،‌چرمی هستند که بصورت متقابل قرار گرفته‌اند، معمولاً ۲ تا ۳ سال بر روی درخت باقی می‌مانند و در بهار سال دوّم و یا سوّم ریزش می‌کنند. رنگ زرد برگ‌ها در بهار نشانه فرایند ریزش آن‌هاست ولی باید توجه داشت که گاهی برگهای زرد نشان‌دهنده مشکلات فیزیولوژیکی دیگری می‌باشد.

شکل ۱-۱ عنصرهای سیستم نفت
اکتشافات نفت یک دانش بسیار قدیمی و کاربردی است که با جمع آوری قیر از تراوش های طبیعی سطحی به قلمرو علم وارد شد. در آن زمان ها از نفت برای مقاصد پزشکی، گرمایی و همچنین مصارف عایق کاری استفاده می شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این مواد در ابتدای کشف به صورت منبع بسیار مهم انرژی تلقی شدند، لیکن با پیشرفت علم و تکنولوژی مدرن، خواص دیگر آنها نیز مورد توجه قرار گرفت و شاید امروز بتوان گفت که ارزش مشتقات پتروشیمی بسیار حایز اهمیت میباشند، زیرا منابع سوختی دیگری وجود دارند که از آنها به عنوان منبع انرژی می توان استفاده نمود، حال آنکه نفت میزان محدودی داشته و چنانچه به اتمام برسد، تهیه مشتقات مهم آن نیز منتفی خواهد شد. لذا تولید صحیح و برنامه ریزی های دقیق در صنعت، نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند و با مرور زمان به صورت رکن اساسی این صنعت تلقی می گردند (۹).
۱-۲ پیدایش نفت
در مورد منشأ و پیدایش نفت نظریه های مختلفی وجود دارد که عبارتند از :
۱-۲-۱ نظریه منشأ معدنی
نظریه معدنی نفت که در ابتدای قرن بیستم به وسیله اکثر شیمی دان ها و زمین شناسان مورد قبول واقع شده بود در حال حاضر فقط جنبه تاریخی دارد.
در ۱۹۰۱، Sanderens, Sabatier, استیلن را دمای ۲۰۰-۳۰۰ درجه سانتی گراد در حضور کاتالیزورهای نیکل و آهن احیاء شده، هیدروژن دار کردند و میزان زیادی از هیدروکربن های موجود در نفت خام به دست آوردند. با آنکه نظریه معدنی بودن منشأ نفت در ابتدا به سهولت پذیرفته شده بود طولی نکشید که با ایرادهای زیادی مواجه گشت که منجر به کنار گذاشتن آن شد.
۱-۲-۲ نظریه منشأ آلی نفت
امروزه می توان گفت که نظریه منشاء آلی برای نفت خام نسبت به هر نظریه دیگری قابل قبول تر است. نفت خام معمولا در لایه های رسوبی یافت می شود و همواره مقدار زیادی مواد آلی در این لایه ها وجود دارند.
بقایای این مواد اعم از گیاهی و یا حیوانی محتوی مقدار زیادی کربن و هیدروژن هستند که سازنده اصلی نفت خام می باشند.
به نظر می رسد موجودات بسیار کوچک و بی شماری که در دریاها، دریاچه ها و مرداب ها زندگی می کنند و پلانکتون نامیده می شوند، منشاء مواد آلی مولد نفت باشند. توزیع پلانکتون ها در سطح دریاها یکنواخت نیست. این موجودات در قسمت بالای آب دریاها ( عمق ۵۰ تا ۱۰۰ متری ) که اشعه خورشید نفوذ می کند و نیز در مجاورت سواحل متمرکزاند. تولید مثل این موجودات بسیار زیاد است و پس از نابودی در کف دریاهارسوب کرده، قسمت اعظم مواد آلی را تشکیل می دهند که بعدا با رسوب های مختلف مخلوط می شوند، همچنین آب رودخانه هایی که به دریا می ریزند حاوی مقداری مواد هیومیک است که ترکیباتشان نزدیک به هیدروکربن می باشد (۱۱).
۱-۳ نفت خام
نفت خام یا پترولیوم نوعی سیال است که به صورت مجموعه ای از هیدروکربن های مختلف، به اشکال مایع و یا گاز در مخازن زیر زمینی وجود دارد. پترولیوم در شیمی و زمین شناسی، اصطلاحا به ترکیبا ت هیدروکربنی اتلاق می شود که توسط چاه های نفت از داخل زمین استخراج می شوند. تصویر اصلی پترولیوم در داخل مخازن به صورت گاز است که به نام گاز طبیعی نامیده می شود. بخشی از پترولیوم در شرایط متعارفی (دمای ۱۵ درجه سانتی گراد و فشار ۷۶۰ میلی متر جیوه ) به صورت مایع درآمده که به آن نفت خام میگویند و بخش دیگر به همان صورت گاز باقی می ماند (۱۲).
۱-۴ انواع نفت خام
برای نشان دادن میزان سبکی و سنگینی نفت خام به طور معمول از شاخص ((ای-پی-آی)) (API)
استفاده می شود. نفت های خام API بالاتر از ۳۰ را سبک و ۲۰ تا ۳۰ را متوسط و پایین تر از ۲۰ را نفت خام سنگین می گویند. نفت خام هایی با APIبیشتر از ۴۴ مانند نفت خام « اکوفیسک » نیز وجود دارد که آنها را بسیار سبک می گویند.
((نفت شیرین)) به نفت خامی می گویند که میزان گوگرد آنها کمتر از ۵/۰ درصد و ((نفت ترش)) به نفت خامی می گویند که میزان گوگرد آنها بیش از ۵/۰ درصد باشد. میزان گوگرد موجود در نفت خام به طور معمولبین ۱/۰ و ۳ درصد وزن نفت خام است. بیشتر نفت خام های شیرین، سبک و بیشتر نفت خام های ترش، سنگین هستند (۱۲).
۱-۵ نفت خام برنت
نفت خام برنت، یکی از شناخته شده ترین شاخص های نفت خام است که به عنوان مبنای قیمت گذاری بسیاری از انواع نفت خام در بازارهای جهانی به کار برده می شود.
نفت خام برنت مخلوطی از نفت استخراج شده از شبکه برنت و (( نینان )) در دریای شمال است که از طریق شبکه خط لوله به پایانه نفتی ((سالوم وو))، بزرگترین بندر صادراتی دریای شمال در بریتانیا انتقال می یابد و در آنجا بارگیری می شود. درجه API مخلوط برنت بیش از ۳۸ و میزان گوگرد آن ۴۱/۰ درصد است، بنابراین در طبقه نفت خام های سبک و شیرین قرارمیگیرد (۶)
۱-۶ نفت خام مارس
نفت خام مارس ( Mars ) از جمله نفت خام های سنگین و ترش به شمار می آید که در آمربکا و خلیج مکزیک تولید و در بندر Clovelly بارگیری و صادر می شود. درجه API آن ۲۹ و مقدار گوگرد ان ۹/۱درصد است.
مقدار تولید نفت خام مخلوط مارس از ۱۵۰ تا ۲۳۰ هزار بشکه در روز در نوسان است. شرکت شل یکی از تولید کنندگان بزرگ این نفت خام به شمار می آید(۶).
۱-۷ نفت خام میناس
نفت خام میناس ( Minas ) که با نفت خام سبک سوماترا ( sumatra light ) نیز شناخته می شود، یکی از نفت خام های شاخص بازار آسیاست که در مناطق خشکی جزیره ساماترای اندونزی تولید و از بندر
« دومای » صادر می شود. این نفت خام با درجه API 8/35 درصد گوگرد از جمله نفت سبک و شیرین به شمار می آید.
محموله های صادراتی این نفت خام از ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه در نوسان است. تولید روزانه نفت خام میناس بیش از ۴۰۰ هزار بشکه برآورده می شود(۶).
۱-۸ نفت خام موربان
نفت خام موربان ( Murban ) با درجه API 3/ 39 و وجود ۸/۰ درصد از جمله انواع نفت خام های سبک و نسبتا شیرین به شمار می آید. این نفت خام در امارات عربی متحد تولید Jebel بارگیری می شود. مقدار تولید نفت خام موربان تا ۵/۱میلیون شبکه در روز گزارش می شود(۶).
۱-۹ نفت خام تاپیس
نفت خام تاپیس با درجه API نزدیک به ۴۶ و میزان گوگرد ۰۳/۰ درصد، در حوزه دریایی Trengganu مالزی تولید می شود. گفتنی است که این نوع نفت خام بر خلاف نفت خام برنت در بازار نفت مورد مطالعه قرار نمی گیرد، اما، یکی از انواع نفت شاخص برای قیمت گذاری در منطقه آسیا به شمار می آید.
استرالیا به سبب روابط تجاری گسترده ای که با منطقه آسیا دارد، قیمت نفت خام تاپیس را برای قیمت گذاری نفت خام های وارداتی و حتی فراورده های نفتی خود به خود به کار می برد (۶).
۱-۱۰ اجزای نفت خام
فراورده های نفتی، از نفت خام مشتق می شوند که مهم ترین اجزای سازنده آن را هیدروکربن ها تشکیل
می دهند. اجزای تشکیل دهنده نفت خام را می توان بر اساس کروماتوگرافی جذب سطحی به چهار جزء اشباع شده، آروماتیک، رزین، و آسفالتن تفکیک کرد. هر کدام از این چهار گروه، تعداد زیادی از ترکیبات مختلف را شامل می شوند.
هیدروکربن های اشباع شده، ترکیباتی هستند که هیچ پیوند دوگانه ای در ساختار خود ندارند. این هیدروکربن ها را می توان بر اساس ساختار شیمیایی به دو گروه آلکان ها (پارافین ها ) و سیکلوآلکانها (نفت ها) تقسیم بندی کرد. آلکان ها، خود می توانند زنجیره های انشعاب دار یا بدون انشعاب (نرمال)باشند. سیکلوآلکان ها دارای یک یا تعدادی حلقه کربنی ( معمولا سیکلوپنتان یا سیکلوهگزان ) در ساختار خود هستند. اغلب آلکان های موجود در نفت خام دارای استخلاف آلکیل می باشند (۱۳).
آروماتیک ها یک یا چند حلقه آروماتیک یا بدون استخلاف آلکیل دارند. بنزن ساده ترین آنهاست ولی در
نفت خام، ترکیبات آروماتیک حاوی استخلاف آلکیل، عموما از انواع بدون استخلاف بیشتر هستند.
بر خلاف هیدروکربنهای اشباع شده و آروماتیک، آسفالتها و رزینها هر دو ساختارشان دارای گروه های قطبی غیر هیدروکربنی هستند و عناصر سازنده آنها علاوه بر کربن و هیدروژن، شامل مقادیر ناچیزی از ازت، گوگرد، و (یا) اکسیژن نیز می باشد. این گروه ها اغلب با فلزات سنگین کمپلکس میدهند.
آسفالنتنها از ترکیبات سنگین ملکولی تشکیل شده اند که در حلالهایی نظیر n-هپتان حل نمی شوند، در حالیکه رزین ها ملکولهای قطبی محلول در n-هپتان می باشند. رزین ها شامل ترکیبات ناجور حلقه، اسید ها و سولفونیک ها هستند (۱۴).
انواعی از محصولات نفتی، بوسیله فراوری نفت خام تولید می شوند. این فراوری اساسا یک فرایند تقطیر جزء به جزء است که بوسیله آن اجزاء یا بخشهای مختلف نفتی تولید می شوند. آلکان ها که یک گروه از هیدروکربنهای غیر اشباع شده هستند، در نفت خام یافت نمی شوند، ولی در حین جزء جزء کردن آن تولید می شوند (۱۳).
شکل ۱-۲ مثالی از ساختمان یک رزین – آسفالتین
۱-۱۱ خواص نفت خام
نفت خام دارای خواص فیزیکی و شیمیایی می باشد.
۱-۱۱-۱ خواص فیزیکی نفت خام
وزن مخصوص، گرانروی، سیلان ( نقطه ربزش ) و درجه حرارت تقطیر جزئی از خواص فیزیکی نفت خام
می باشند. هر یک از این عوامل بستگی به چگونگی ترکیب نفت خام دارد.
۱-وزن مخصوص ( چگالی ) : با در دسترس داشتن مقدار چگالی می توان حجم نفت را در دماهای مختلف محاسبه نمود.
۲-گرانروی : مقدار گرانروی نفت با وزن و شکل قرارگیری مولکول در ارتباط است.

۱-خلق و واردکردن سبدارزشی محصول به عنوان جایگاه مقدماتی محصول درذهن مصرف کننده،
۲-متفاوت سازی سبدارزشی محصول خودبه نسبت سبدارزشی محصول رقبا،
۳-حفظ وبه روزکردن جایگاه رقابتی ودرصورت نیاز طراحی وجایگاه یابی مجددبرای محصول(ناظمی و وصال، ۱۳۸۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۷-۲- تجزیه و تحلیل و تعیین جایگاه رقابتی محصول
ویلیام روتسچیلد^[۵۶] مدیر بخش استراتژی و توسعه شرکت جنرال الکتریک ادعا می کند که هر شرکت برای ایجاد و حفظ توانایی های رقابتی در بازار نیازمند آن است که جایگاه محصول خویش در بازار را مشخص کند. وی برای تجزیه و تحلیل جایگاه محصول، یک فرایند شش مرحله ای را پیشنهاد می کند. این شش مرحله عبارتند از:
١. شناسایی مشتریان،
٢. شناسایی و تعیین خواسته های مشتریان شرکت،
٣. بررسی رقبای بالقوه و بالفعل،
۴. مطالعه درباره شرایط و جایگاه اقتصادی تمام بخش هایی که در بازار نقش بازی می کنند(مثل تأمین کنندگان، عمده فروشان، خرده فروشان و …)،
۵. تعیین مقیاسی برای رتبه بندی کردن و سنجش توان (نقاط قوت وضعف) رقبا،
۶. تجزیه وتحلیل عمیق بازار، و جایگاه خویش و رقبا باتوجه به ابعاد شناسایی شده مؤثر بر جایگاه رقابتی. به همین دلیل برای انجام هرگونه فرایند جایگاه یابی، در آغاز بایدارکان بازار رقابتی، یعنی مشتریان، خصوصیات رقابتی محصول (توقعات مشتری از محصول) و رقبا را شناخت(تیمپ^[۵۷]، ۱۹۸۹).
۲-۳- تبلیغات
تبلیغات مجموعه فعالیت هایی است که توسط آن پیام های سمعی و بصری به منظور آگاهی رسانی و تحت تأثیر قرار دادن مردم در خصوص کالاها، ایده ها، نهادها و حتی افراد و فعالیت ها به طور عمومی منتشر و یا توزیع می گردد. فعالیت تبلیغاتی شامل انتشار پیام از طریق رسانه های جمعی (رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجلات و شبکه اینترنت) و تابلوهای نصب شده در فضای آزاد، بروشورها، پوسترها، تصاویر روی وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس ها و … می باشد. در ذیل دلایلی جهت اهمیت دادن به تبلیغات عنوان شده که آنها را بر می شماریم:
برای بنگاه اقتصادی ایجاد هویت می کند.
مشتریان جدیدی برای بنگاه ایجاد می کند.
در حفظ مشتریان قدیم، با ایجاد عادت در مصرف، مؤثر واقع می شود.
هزینه های فروش را، با افزایش سرعت گردش کالا یا توسعه بازار، کاهش می دهد.
کار فروشندگی را در واحد فروش بنگاه آسان می کند.
قیمت های فصلی را به عنوان یک حربه تبلیغاتی در برابر رقبا می شکند.
به مردم اطلاع می دهد که کجا و چگونه می توانند نشان های تجاری تبلیغ شده را خریداری کنند.
برای کالاهای تبلیغ شده تقاضا ایجاد می کند.
نقش اطلاع رسانی در ارتباط با محصولات جدید را بر عهده دارد.
موجودی انبار، با گردش کالایی که انجام می دهد، تقلیل می یابد و فضای جدید برای خرید بنگاه فراهم می گردد(حیدرپور و طهماسبی، ۱۳۸۹).
در کتابها و متون مختلف، تعاریف متفاوتی از تبلیغات آمده است. اما در تمامی این تعاریف، وجوه مشترک زیر وجود دارد (حسینی، ۱۳۸۷):
-تبلیغ یک ارتباط غیرشخصی است؛
-باید برای تبلیغ پول پرداخت شود؛
-تبلیغ از طریق رسانه های مختلف انجام می گیرد؛
-تبلیغات برای متقاعد کردن یا تأثیر بر اذهان افراد صورت می گیرد.
تبلیغات در کلی ترین معنی، فن اثرگذاری بر عمل انسانی از راه دستکاری نمودگرهاست. این نمودگرها ممکن است شکل گفتاری، نوشتاری، تصویری یا موسیقایی بگیرد (سورین و تانکارد، ۱۳۸۱).
۲-۳-۱- مفاهیم و تعاریف تبلیغات
قلمرو جهانی و حضور چشم گیر و موثر در عصر کنونی، تصور وجود جهان بدون تبلیغ را مشکل کرده است. از واژه تبلیغ دو معنا به ذهن متبادر می شود: یکی تبلیغات سیاسی و دیگری تبلیغات بازرگانی؛ که در این تحقیق تبلیغات بازرگانی مد نظر محقق می باشد. تبلیغات، عبارت است از هر گونه آگهی عمومی که برای جلب توجه مردم به ویژگی های قابل دسترس بودن، کیفیت و یا هزینه کالاها و خدماتی خاص ارائه می گردد(باسلی و دانسی^[۵۸]، ۲۰۰۲).
در تعریفی دیگر تبلیغ عبارت است از: نشر و پخش یک اصل و مقصود نهایی از طریق افزایش یا گسترش و تکثیر طبیعی در شرایط زمانی و مکانی مخصوص؛ و یا پیام هایی که از طریق وسایل گوناگون تبلیغاتی نظر افراد جامعه را به یک فکر، کالا و خدمت معطوف می سازد و آنها را علاقه مند می کند(باباخان، ۱۳۸۹). کاتلر و دیگران^[۵۹](۲۰۰۱) تبلیغات بازرگانی را هر نوع ارائه غیرشخصی به منظور شناسایی و معرفی ایده، کالا و یا خدمات به وسیله فرد یا موسسه مشخصی یا عامل معرفی کننده (مبلغ) در مقابل پرداخت وجهی معین می دانند. تبلیغات و کارکردهای آن می تواند نقش موثری در شیوه زندگی، کسب آداب اجتماعی و دستیابی به رفاه داشته باشد. اگر طراحی متون تبلیغاتی با توجه به فرهنگ و اجتماع ما صورت نگیرد، درک و تفسیر شنونده از آن ناممکن شده، کارایی مطلوبی نخواهد داشت(سجودی و نامور، ۱۳۸۵). هدف از تبلیغات آگاهاندن مخاطبان و ترغیب آنان به عملی خاص یعنی خرید کالا یا خدمات تبلیغ شده است، و به شکل مجموعه ای از کلمات، تصاویر، موسیقی و … به سمت گیرنده پیام ارسال می شود تا به اهداف خود نایل آید. با توجه به گرایش های اساسی در حوزه تاریخچه تبلیغات در رسانه های مختلف چاپی و موجی (رادیو و تلویزیون) این گونه استنباط می شود که در این حوزه استراتژی عقلانیت رو به کاهش و بالعکس احساسات گرایی رو به افزایش است، یعنی تبلیغات امروزی دیگر آن چنان برای ذهن عقلایی مصرف کننده طراحی نمی شود و بر کیفیت و قیمت کالا تاکید آنچنانی ندارد بلکه بیشتر به حالت احساسی مصرف کننده، شخصیت و سبک زندگی او (استرتژی غیرعقلایی) توجه می شود. باباخان(۱۳۸۹) اهداف تبلیغات بازرگانی شامل: الف)اطلاع رسانی، ب)ترغیب مشتریان و ج)یادآوری می باشد.
تبلیغات از نظر نحوه انتقال پیام به مخاطبان به دو دسته تبلیغات رسانه ای و غیررسانه ای تقسیم می گردند:
الف)تبلیغات رسانه ای: رسانه ها کانال هایی هستند که از طریق آنها پیام ها به مخاطبان می رسد؛ در این انتقال پیام، محتوا متاثر از وسیله ارتباطی است(خجسته، ۱۳۸۱). فرستنده پیام باید پیام خود را در قالب یک متن (در کتاب ها و روزنامه ها)، یا تصویر (در فیلم یا تلویزیون) و یا صدا (رادیو) ارسال کند (کرایسل^[۶۰]، ۱۳۸۱). در رساندن پیام باید به جنبه های کیفی توجه شود و در واقع این مورد، عامل مهم معتبر بودن رسانه می باشد (وای گی^[۶۱]، ۱۳۸۲). هر چند مردم از نظر عاطفی به رسانه ای خاص وابسته هستند اما این وابستگی که خود شکلی از هواخواهی است، مبین نوع خاصی از محتوا نیست. در مورد اثرگذاری رسانه تبلیغاتی مباحث بسیاری مطرح می باشد اما مفهوم تعامل و ظرفیت رسانه از مهم ترین آنهاست. این دو مفهوم با گسترش نفوذ فناوری های نوین ارتباطی جایگاه برجسته تری پیدا نموده است به نوعی که مدل ساده ارتباطی (فرایند انتقال مستقیم و یک سویه اطلاعات از منبع به مخاطب) را به چالش کشیده است و امکان دریافت بازخورد و همچنین ظرفیت تحلیل بازخوردها مورد توجه قرار گرفته است(حکیم آرا، ۱۳۸۳).
ب) تبلیغات غیررسانه ای: تبلیغات غیررسانه ای نوعی از تبلیغات است که هزینه آن به رسانه ها پرداخت نمی شود. به طور عمده هزینه های تبلیغات غیررسانه ای بر مواردی چون جایزه، بسته های تخفیفی، هدایا (با توجه به قوانین محلی) صرف می شود که بودجه مجزایی از تبلیغات رسانه ای دارد. همچنین برای اطمینان بخشی از اثر این تبلیغات و افزایش سهم حاصله از بازار به طور مداوم عملکرد شرکت و میزان فروش آن با رقبا مقایسه می شود (فروزفر، ۱۳۸۶).
با درک مفهوم تبلیغات رسانه ای و غیررسانه ای می توان انواع تبلیغات رسانه ای را تشریح نمود:
۱-رسانه های نوشتاری: این رسانه شامل روزنامه ها، مجلات، پشت جلد کتاب ها، بروشورهای چاپی سازمان ها، تبلیغات دست به دست خیابانی و مواردی همچون آنها می شود.
۲-رسانه شنیداری: شامل رادیو، بلندگوهای تبلیغاتی(خیابانی، مراکز خرید، نمایشگاه ها) و همچون آنها می گردند.
۳-رسانه دیداری- شنیداری و الکترونیکی: این رسانه ها بر حسب نوع فناوری، در قالب فیلم، تلفن، تلویزیون و وسائل ارتباطی نوین مانند ماهواره ها، اینترنت و غیره طبقه بندی می شوند. این رسانه ها را به طور کلی می توان به دوگروه: رسانه های یک طرفه مانند تلویزیون و رسان های تعاملی (دو طرفه) مانند تلفن تقسیم بندی نمود (فراهانی و کشاورز، ۱۳۸۲).
۲-۳-۲- تبلیغات و بازاریابی
با توجه به تعاریف ارائه شده در مورد موضوع تبلیغات می توان دریافت، تبلیغات بخشی از بازاریابی است که تصمیم گیری در مورد آن نیازمند داشتن دانش در خصوص بازاریابی می باشد و استراتژی تبلیغ باید ملازم و همراستا با استراتژی های بازاریابی باشد (محمدیان، ۱۳۷۹). در واقع هیچ سازمانی، کوچک یا بزرگ، انتفاعی یا غیرانتفاعی، داخلی یا جهانی بدون داشتن یک سیستم بازاریابی صحیح به موفقیت نخواهد رسید (میرزایی و امینی، ۱۳۸۵؛ کوهن^[۶۲]، ۱۹۹۱). مفهوم بازاریابی یادآور برنامه ریزی پیش از تولید است و مدیریت صحیح بر تولید، توزیع و مصرف، مستلزم آگاهی از وضعیت بازار است که تحقیقات بازاریابی به این موضوع کمک می کند (عادلی و شعبان پور، ۱۳۸۶). تاکنون تعاریف گوناگونی برای بازاریابی ارائه شده است که می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بازاریابی، دستیابی به اهداف شرکت از طریق ارضا و تامین نیازهای مشتریان است به گونه ای که، این کار بهتر از رقبا انجام شود(جوبر^[۶۳]، ۱۹۹۷). بازاریابی فرایند برنامه ریزی و تامین مفاهیم قیمت گذاری، ارتقاء فروش و توزیع ایده ها، محصولات و خدمات برای ایجاد تغییراتی است که به ارضا نیازهای افراد و اهداف سازمان منجر شود(سولیمن و همکاران^[۶۴]، ۱۹۹۷). روستا و دیگران(۱۳۹۰) بازاریابی را در تعاریف زیر بیان می نمایند: ۱) گروهی از فعالیت های تجاری وابسته به فرایندهای اقتصادی و پدیده های بازرگانی ۲)فرایند مبادله یا انتقال مالکیت محصولات ۳)فرایند تبدیل عرضه به تقاضا.
فلیپ کاتلر، بازاریابی را فعالیتی انسانی در جهت ارضاء نیازها و خواسته ها از طریق فرایند مبادله می داند(بلوریان تهرانی، ۱۳۷۶). و یا برخی صاحب نظران بازاریابی را فرایند ارضاء نیازها و خواسته های بشر تعریف می کنند (اسدی، ۱۳۷۹). تعاریف گوناگونی که تاکنون برای بازاریابی ارائه شده به مجموعه ای از فعالیت های هدفمند اشاره دارد که اهم آن را یافتن بازار، برآورده ساختن نیازهای موجود آینده، معرفی کالاها و خدمات، مزایا و ویژگی های آنها برای رفع نیازمندی های بشر و توزیع و فروش کالا برای رسیدن آن به دست مصرف کننده نهایی تشکیل می دهند. اما در این حال هر کدام از تعاریف فوق از یک بعد به تعریف بازاریابی پرداخته اند و به دلایلی چون تفاوت در نظام های ارزشی، فقدان نگاه سیستمی و تقلیل بازاریابی به رفع نیاز مشتری نمی توانند یک تعریف کامل باشند. لذا باید بازاریابی را باز تعریف نمود و آن را این چنین معرفی نمود: بازاریابی کلیه تلاش های نظام مند برای شناخت بازار و اقدام مناسب نسبت به انواع تقاضاها با توجه به نظام ارزشی و هدف های سازمان است(روستا و دیگران، ۱۳۷۵).
در دنیای امروز که مشتریان در کانون توجه شرکت ها قرار دارند و رضایت مندی آنها عامل اصلی کسب مزیت رقابتی سازمان ها است، شناسایی دقیق انتظارات، تمایلات، توانایی ها و محدودیت های آنان در خرید محصولات، جلب رضایت مشتریان و برآورده ساختن نیازهای آنها بیش از پیش مورد توجه شرکت هاست. برای دستیابی به مشتریان به نحو بهتر و موثرتر از رقبا، باید ابزارها و تاکتیک های مناسب داشت. یکی از ابزارهایی که به طور گسترده مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است، تبلیغات و انتخاب شیوه تبلیغاتی مناسب با توجه به گرایش خریدارن می باشد. تمایل و گرایش خریدارن در هنگام خرید محصولات، راهنمای مناسبی برای بازاریابان در طراحی برنامه ها و استراتژی های بازاریابی است(عطافر و محمودی، ۱۳۸۸).
۲-۳-۳- ارتباط بین رفتار خریدار، بازاریابی و تبلیغات
برتری در دنیای پررقابت امروزی نیازمند استراتژی های مناسب بازاریابی است؛ اما شرایط پیچیده حاکم بر بازار، ورود فناوری های جدید اطلاعاتی، تغییرات مداوم در شرایط رقابتی و … در بازار باعث شده است نتوان به راحتی در خصوص نوع استراتژی بازاریابی تصمیم گیری نمود. عوامل بسیار متعددی بر انتخاب استراتژی بازاریابی تاثیر می گذارد که از جمله می توان به رفتار رقبا و خواست مشتریان اشاره کرد(قوچانی و همکاران، ۱۳۹۲). در این میان رفتار خریداران یکی از عوامل کلیدی است که می تواند نقش موثری در انتخاب استراتژهای بازاریابی ایفا نماید (نیکوکار و دیگران، ۱۳۸۸). رفتار خریدار از موضوعات جدید حوزه بازاریابی به شمار می رود، اولین کتاب در این باره در دهه ۱۹۶۰ تالیف شده است، اما پیشتر نیز سوابقی از این دست دیده می شود که از جمله آن می توان به استفاده بازاریابان از ایده های فروید در دهه ۱۹۵۰ اشاره کرد (گلچین فر و بختیاری، ۱۳۸۵). در دهه ۱۹۸۰ نیز مبحث روان شناسی خریدار مطرح شد که در ادبیات مدیریتی تحت عنوان رفتار خریدار شناخته شد. جان موون^[۶۵]، ال جی شیفمن^[۶۶] و میشل سولومون^[۶۷] تاکنون آثار بر جسته ای در مورد رفتار خریدار نوشته اند (اسدی، ۱۳۷۲).
ویلکی و سولومون^[۶۸] رفتار خریدار را بدین صورت تعریف نموده اند: فعالیت های فیزیکی، احساسی، و ذهنی که افراد هنگام انتخاب، خرید، استفاده و دور انداختن کالا و خدمات در جهت ارضای نیازها و خواسته های خود انجام می دهند. اما در تعریفی دیگر رفتار خریدار اشاره دارد به مجموعه ای از اقدامات و اعمال به هم پیوسته ای که مصرف کننده انجام می دهد تا کالا یا خدماتی را انتخاب کند، آن را بخرد و آن را مصرف کند (ایرانمنش، ۱۳۸۲). همچنین توماس^[۶۹] رفتار خریدار را به این صورت تعریف کرده است: مجموعه فعالیت هایی که مستقیما در جهت خرید، مصرف و دور انداختن کالاها و خدمات صورت می گیرد(آسول^[۷۰]، ۱۹۹۵).
از زمانی که شخص نیاز به داشتن کالا یا خدمات را تشخیص می دهد تا زمانیکه آن را می خرد و مصرف می کند فرآیندی از عملیات پیوسته طی می شود که آن را فرایند تصمیم گیری خرید می گویند(بلاسول و همکاران^[۷۱]، ۲۰۰۱).
یکی از مهم ترین تئوری ها در پژوهش های بازرگانی نگرش افراد جامعه نسبت به تبلیغات می باشد (برانر و کومار^[۷۲]، ۲۰۰۰؛ مک کنزی و لوتز^[۷۳]، ۱۹۸۹؛ موهلینگ^[۷۴]، ۱۹۸۷). نگرش نسبت به تبلیغات این گونه تعریف شده است: زمینه برای پاسخ به یک محرک تبلیغاتی خاص به صورت مطلوب یا نامطلوب، طی یک موقعیت نمایشی خاص (لوتز، ۱۹۸۵). نگرش هایی که نسبت به تبلیغات شکل می گیرند بر روی نگرش مشتریان نسبت به نام تجاری و همچنین هدف خرید مشتریان، تاثیرگذار است(هومر^[۷۵]، ۱۹۹۰؛ لرد^[۷۶]، ۱۹۹۵؛ لوتز، ۱۹۸۳؛ مک کنزی و لوتز، ۱۹۸۹؛ مک کنزی، ۱۹۸۶). اگر هدف نهایی تبلیغات، ایجاد نگرش مثبت نسبت به تبلیغات و نام تجاری باشد، افزایش احتمال خرید یا یک پاسخ احساسی مثبت به یک تبلیغ، می تواند به عنوان بهترین شاخص ارزیابی اثر بخشی تبلیغات باشد(اکر و استیمن^[۷۷]، ۱۹۹۰؛ براون و استیمن^[۷۸]، ۱۹۹۲).
پژوهش های بسیاری نشان می دهد که یک پاسخ احساسی مثبت به یک تبلیغ، رابطه مثبت و مستقیمی با شناخت نام تجاری و نگرش مثبت نسبت به نام تجاری و اهداف خرید مشتریان دارد (براون و استیمن، ۱۹۹۲؛ استون و همکاران^[۷۹]، ۲۰۰۰). آن چه به نظر می رسد این است که هنگامی مشتریان یک تبلیغ را می پسندند، احتمالا آن نام تجاری تبلیغ شده را هم دوست خواهند داشت و مشتری برای خرید آن نام تجاری آماده تر خواهد شد. این مهم نیست که چقدر زمان، تلاش و یا پول برای یک تبلیغ هزینه می شود، بلکه مهم این است که بازاریابان ایمان دارند که تبلیغات با تاثیر بر نگرش مصرف کنندگان، یک عنصر کلیدی جهت فروش محصولات و خدمات می باشد. تئوری عکس العمل نشان می دهد که نگرش مصرف کنندگان با رفتار آنها ارتباط قوی داشته، به این مفهوم که اثرگذاری تبلیغات بر روی نگرش مصرف کنندگان، پیام های بسیاری را برای رفتار مصر ف کننده دارد (کمپل و رایت^[۸۰]، ۲۰۰۸).

گروه ذینفع
شاخص اثر بخشی

۱- صاحبان سهام
۲- کارکنان
۳- مشتریان
۴- بستانکاران
۵- جامعه
۶- عرضه کنندگان
۷- دولت
بازده مالی
رضایت مندی، حقوق، سرپرستی و مدیریت
کیفیت کالا
میزان اعتبار
نقش شرکت در بهبود امور جامعه
معامله رضایت بخش
رعایت قوانین و مقررات

این روش بیان می کند که احتمالاً در یک شرکت رضایت کارکنان بسیار بالا باشد. ولی سایر گروه‌ها چندان راضی نباشد. با این وجود اگر شاخص تمامی گروه‌های ذینفع مورد بررسی قرار گیرد اثر بخشی سازمان به صورتی دقیق محاسبه خواهد شد.
کاربرد: روش قیاس گروه‌های ذی نفع دارای مزایایی است که مهم‌ترین آن دیدگاه بسیار وسیع تر این سیستم به اثر بخشی سازمان است و در آن عوامل محیطی و درون سازمان مورد ارزیابی قرار می گیرد (دفت، ۱۳۸۷، ص ۱۱۶-۱۱۴).
۲-۲- روش مبتنی بر ارزش‌های رقابتی: برای اجرای این روش شاخص های اثر بخشی تهیه می شود که این شاخص بیانگر ارزش های رقابتی مدیران در سازمان است (رابینز، ۱۳۸۱، ص ۶۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شاخص‌ها: کانون توجه یعنی اینکه ارزش های مورد نظر سازمان مربوط به مسائل درونی یا بیرونی سازمان است ممکن است مدیر توجه خود را به مسائل درونی معطوف کند که این امر مساله رفاه، بهبود و کارآیی کارکنان را موجب می شود ولی اگر مدیریت به مسائل بیرون توجه کند. سازمان را از نظر محیط مورد توجه قرار می دهد.
دومین شاخص ساختار است یعنی ثبات و پایداری در کانون توجه قرار می گیرد. توجه به ثبات نشان از اعمال پدیده کنترل از بالا است در مقابل انعطاف پذیری است که مدیریت به سازگاری با محیط و پذیرش تغییرات می‌دهد (دفت، ۱۳۸۷، ص ۱۱۸-۱۱۷).
۲-۲-۷-الگوهای ارزشهای اثر بخشی
۱- الگوهای باز سیستمی: این الگو نشان دهنده توجه به عوامل خارجی و ساختار انعطاف پذیر است. در این مدل اثر بخشی بر حسب انعطاف پذیری (به عنوان وسایل و امکانات) و توانایی جذب منابع (بعنوان ستاده) تعریف می‌شود. در این الگو ارزش حاکم بر سازمان عبارت از ایجاد یک رابطه خوب با محیط به منظور دست‌یابی و تأمین منابع و در نتیجه رشد سازمان. همان طور که قبلاً ذکر کردیم این الگو پیشرفت و تأمین منابع، از هدف های اولیه مدیریت است مدیریت از طریق تأمین هدف های فردی، مثل انعطاف پذیری، در آماده باش بدان کامل و دیدگاه مساعد نسبت به ارزش‌های خارجی، هدف های مورد نظر تأمین می‌کند (رابینز، ۱۳۸۱، ص ۷۱ ).
۲- مدل اهداف عقلائی: این الگو مشتمل است بر بهره وری و کارآئی و برنامه ریزی.
هدف های اصلی مدیریت عبارت از بهره وری، کارایی و سود. هدف های فرعی که راه رسیدن به هدف های اصلی است عبارت از برنامه ریزی داخلی و تعیین اهداف برای سازمان اینها ابزارهائی هستند عقلائی، الگوهای مزبور مشابه روش مبتنی بر تأمین هدف است وجود طرح‌ها و اهداف خاص (به عنوان وسایل و امکانات) و کارایی و بهره وری بالاتر (بعنوان ستاده یا خروجی نهایی) شواهدی بر اثر بخشی سازمانی به شمار می آیند ( دفت، ۱۳۸۷، ص ۱۱۹).
۳- الگوهای مبتنی بر فرایند درونی: این الگو نشان دهنده ارزش هایی همچون ثبات و نیروی کار منسجم است. ثبات احساس نظم، تداوم و یکنواخت بودن عملیات سازمان. نتیجه ای که از اجرای این الگو بدست می آید یک محیط پایدار سازمانی که به روش معقول و متناسب با محیط خود را حفظ می‌کند (رابینز، ۱۳۸۱، ص۷۰).
سازمان‌هایی که وضع خود را در محیط تثبیت کرده باشند از این الگو استفاده می کنند نتیجه بعدی از اجرای این الگو اشاعه متناسب و کافی اطلاعات . مدیریت اطلاعات و تصمیم گیری در این الگو نیروی کار منسجم دارای اعتماد و احترام متقابل و در یک محیط کاملاً دوستانه با هم کار می‌کنند (دفت، ۱۳۸۷، ص ۱۱۹).
۴- الگوهای مبتنی بر روابط انسانی: این الگو اثر بخشی را در قالب یک نیروی کار منسجم و نیروی کار ماهر تعریف می کند ارزش هایی را در بر می گیرد که در ساختار انعطاف پذیری و به هنگام توجه به امور داخلی سازمان مورد توجه قرار می گیرند. اهتمام ویژه به منابع انسانی سازمان در این الگو مد نظر است فرصت های لازم را در جهت پیشرفت آنها مهیا می سازد (رابینز، ۱۳۸۱، ص ۷۰).
هدف های دیگر این الگو وحدت و انسجام، افزایش رویه کاری و ایجاد فرصت های آموزش در کارکنان این الگو بیشتر به کارکنان و بهبود وضع آنها توجه می کند تا به محیط نمودار (۲-۴) چهار الگوی ارزش های اثر بخشی را نشان می دهد (دفت، ۱۳۸۷، ص ۱۱۸).
ساختار

الگوی مبتنی بر سیستم های باز
ارزش های هدف، رشد، تأمین منابع
هدف های فردی: انعطاف پذیری، در حال آماده باش به سر بردن، ارزشیابی عوامل خارجی
خارجی
الگوی مبتنی بر روابط انسانی
ارزش های هدف: رشد منابع انمسانی
هدف های فرعی: حفظ انسجام انسانی، بالا بردن روحیه افراد، آموزش
کانون توجه
داخلی