– ‌هم‌ترازی هکتوپاسکالیتهدید به توسل به زور در کنار توسل به زور.

رعا بت اصل تناسب مستلزم ان است که اقدامات به عمل امده، هم در کمیت و هم در کیفیت، با اقدام متجاوز و نیز با آ نچه که لازمه دفاع و رفع خطر ناشی از اقدام متجاوز است، متناسب باشد به نحوی که به تجاوز خاتمه دهد و این اقدامات نباید بیش از دفع تجاوز باشد. از سوی دیگر ابزار و گستره دفاع نباید نامتناسب با شدت و سنگینی حمله باشد، مخصوصا وسایل و ادواتی که برای دفاع استفاده می­ شود بابد دقیقا برای پاسخگوبی به حمله ضروری باشد. دیوان دادگستری بین‌المللی در اقامه دعوای نیکاراگوئه علیه امریکا، بر لزوم اجرای این شرایط تأکید کرد. باید ‌به این موضوع دقت نمود که منظور از دفاع، دفع تجاوز و جلوگیری از ان است لذا باید تناسب بین تجاوز و اقدامات دفاعی رعابت شود؛ از طرف دیگر، اقدامات دفاعی باید به اندازه کافی و وافی باشند که به واسطه انجام عملیات دفاعی، تجاوز به­ طور کامل دفع شود.

از انجا که تناسب به معنای مادی بین عمل مدافع و خطر متجاوز و تجاوز نیست عمل به اصل لزوم رعایت تناسب، دشوار می­ نماید. در حالت کلی میتوان اینگونه بیان کرد که دفاع پیشگیرانه در مقایسه با جنگ از نظر سیاسی توجیه پذیرتر، اما جنگ پیشگیرانه از نظر نظامی ‌کارآمدتر ‌می‌باشد.

۱۰-۳- دفاع از خود

با توجه ‌به این که تجاوز، به مفهوم زیر پاگذاشتن حقوق ابتدایی قربانی است، ‌بنابرین‏ در صورتی که قربانی در مقام دفاع، متوسل به زور شود، در استقرار حق کوشیده است. ماده ۵١ منشور ملل متحد این مسئله را طرح و حدود ان را بیان ‌کرده‌است:

– در صورت وقوع حمله مسلحانه علیه یک عضو ملل متحد تا زمانی که شورای امنیت اقدام لازم برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عمل اورد هیج یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع از خود خواه فردی با دسته جمعی لطمه­ای وارد نخواهد کرد. اعضا باید اقداماتی را که در اعمال این حق دفاع از خود به عمل فورا به شورای امنیت گزارش دهند. این اقدامات به هیچ وجه در اختیار و مسثولینی که شورای امنیت برطبق این منشور دارد و به بموجب ان برای حفظ و اعاده صلح و امنیت بین‌المللی و در هر موقع که ضروری تشخیص دهد اقدام لازم به عمل خواهد اورد، تاثیری نخواهد داشت.

در واقع مطابق با این بند، منشور نتنها به یک حق موجود احترام می‌گذارد بلکه ان را برای دولت‌ها تحکیم و تثبیت می کند. باید توجه داشت که این ماده محدودیتهای را در بطن خود دارد؛ از جمله این که دفاع مشروع فقط باید برای دفع تجاوز باشد و نباید از این حد با فراتر گذاشته شود.

مسثله قابل بررسی ‌در مورد این ماده از منشور این اسست که با دفاع مشروع را ‌می‌توان تا حدی توسعه داد که عکس­العمل در مقابل نفوذ تدریجی نیروهای نظامی یا واحدهای داوطلبی که مورد حمایت یک کشور خارجی هستند در خاک کشور دیگر و تجاوز نظامی غیرمستقیم، به معنی سازمان­دادن گروه ­های مخالف و یاری رساندن و کمک مالی ‌به این گروءها و تشویق و ترغیب ان­ها در اقداماتی که علیه کشور دیگر انجام می­ دهند یا اغماض نسبت به اینگونه اقدامات، و دخالت در یک جنگ داخلی را نیز شامل شود یا صرفا هنگام توسل به زور مؤثری که در یک زمان معین صورت گرفته باشد را در بر ‌می‌گیرد؟ ایالات متحده آمریکا و دولت ویتنام جنوبی، دفاع در برابر نفوذ تدریجی واحدهای ویتنام شمالی و ویتکنگ را و رژیم غاصب صهیونیستی، نسبت به تهاجماتش به اردوگاه­های در جنوب لبنان به بهانه حمایت فعالانه لبنان از اقدامات و گروه ­های چریکی در خاک خود، از چنین تفسیر از مشروعیت دفاع از خود، سعی بر توجیه اقدامات خود کردند. این توجیهات مورد تأیید جامعه جهانی قرار نگرفته و نمی­ توان نتیجه گرفت که بی­قاعده عرفی در باره دفاع مشروعئ شکل گرفته است ^[۵۱].

۱۱-۳- امنیت دسته جمعی (دفاع مشروع جمعی)

دفاع مشروع جمعی ‌به این معنا است که ممکن است دولتی بههیگری که قربانی یک حمله مسلحانه گردیده بشتابد ^[۵۲]. طرح مفهوم امنیت دسته جمعی تاکیدی است بر این که بهترین راه برای حل معضل امنیت دولت‌ها، خودباری ملی و موازنه قدرت نیست؛ بلکه ایجاد تعهدات مشترکی است که از طریق آن هر دولتی مستقل می­ شود در اقدامات مشترک علیه دولت هایی که تمامیت ارضی با استقلال سیاسی دیگران را مورد تهدید قرار می­ دهند، مشارکت کند. این اصل، یک اصل اجماعی است که مطابق با ان، در صورت وقوع حمله صلحانه یک دولت به سرزمین دولت دیگر، در صورت اعلام رضایت قبلی کشور مورد تجاوز نسبت به کمک سایرین، یا اعلام درخواست صریح نسبت به کمک سایر کشورها می ­توانند به کمک قربانی تجاوز شتافته، با توسل به زور به دفع تجاوز بپردازند. به عبارت دیگر، یک کشور نمی­تواند نسبت به کشوری که به کشور ثالثی تجاوز ‌کرده‌است به زور متوسل شود، مگر این که کشور مورد تجاوز این درخواست را بنمابد با رضایت قبلی­اش را به صورت رسمی اعلام کرده باشد. این دفاع جمعی، مشروط است به عدم دخالت شورای امنیت و می ­تواند تا زمان قطع تجاوز ادامه پیدا کند. البته در این مورد هم مانند سایر موارد، رعایت شروط سه­گانه فوریت، ضرورت و تناسب الزامی است. حق دفاع مشروع جمعی ممکن است از راه قراردادهای منطقه­ای بسته شده مطابق مواد ۵٢ تا ۵۴ منشور عملی گردد یا از راه بستن قراردادهای جمعی ‌بر اساس ماده ۵١؛ که البته در هر دو حالت، حق دفاع جمعی از خود مشمول محدودیتهای مندرج در ماده ۵۱ ‌می‌باشد.

استفاده آمریکا از ائتلافی مرکب از ٢٨ دولت علیه عراق در سال ١٩٩٠، در مقابله با تجاوز به خاک کشور کویت، را برخی دادبر فرا رسیدن عصر امنیت دسته­جمعی در روابط بین ­الملل تلقی کردند و بر ان بودند که در دوره پس از جنگ سرد، موانعی که از حصول اهداف سازمان ملل متحد در حوزه صلح و امنیت بین‌المللی جلوگیری می‌گردند برطرف ‌شده‌اند. اما حمله آمریکا و ناتو به افغانستان و حمله مجدد آمریکا و متحدانش به عراق که موجب سرنگونی طالبان و صدام شد، مناظرات جدیدی را به وجود آورد.

البته همه آن چه مورد اشاره قرار گرفت ‌به این معنا نیست که توانمندی‌ها، مهارت‌ها و موقعیت مالی، خانوادگی، تحصیلی و شغلی افراد بر دیدگاه دیگران نسبت به آن ها و میزان حمایت اجتماعی‌ای که دریافت می‌کنند، اثر نمی‌گذارد؛ برای مثال هنگامی که فرد به نقش اجتماعی خود عمل می‌کند و مسئولیت‌هایش را به درستی انجام می‌دهد، از سوی جامعه و گروه، مورد تأیید بیشتری قرار می‌گیرد اما افرادی که در زندگی دچار کاستی‌ها و نقطه‌ضعف‌هایی هستند نیز باید به خاطر نفس وجودشان از این حمایت اجتماعی برخوردار باشند. حمایت اجتماعی برای یک فرد بالغ فراتر از محیط خانواده است که گاهی از سوی جامعه به وی منتقل می‌شود و گاهی از محیط‌های کوچک‌تری مثل گروه‌های همسالان یا محیط کاری (بهبهانی و همکاران، ۱۳۸۵).

در بحث حمایت اجتماعی باید میان دو حالت تفکیک قائل شد: در حالت نخست برخورداری از یک نوع حمایت اجتماعی حق افراد است. اگر جامعه یا گروه این حق را بپذیرد و اعمال کند، شخص درمی­یابد که دیگران با حقوق او آشنا هستند؛ برای مثال استاد دانشگاهی را تصور کنید که فرزند او در دانشگاه شهر دیگری پذیرفته شده است. قانون به او اجازه می‌دهد در شرایطی فرزندش را به شهر محل زندگی خود منتقل کند. وقتی چنین حمایتی از این استاد دانشگاه صورت می‌گیرد، او رغبت و علاقه بیشتری به ادامه کار خود خواهد داشت (پاشا و همکاران، ۱۳۸۶).

در حالت دوم، حمایت اجتماعی حق شخص نیست، ولی جامعه با توجه به ارزش‌های اخلاقی و انسانی این حمایت را نسبت به ما اعمال می‌کند؛ برای مثال فرد سالمندی را در نظر بگیرید که در اتوبوس جا برای نشستن ندارد. جوانی برمی‌خیزد و جای خود را به او می‌دهد. کار این جوان نوعی حمایت اجتماعی است یا فردی که در شرایط بدی قرار دارد، با عجله وارد بانک می‌شود و از دیگران درخواست می‌کند که نوبت خود را به او بدهند؛ اگر این درخواست مورد موافقت قرار گیرد او از حمایت اجتماعی برخوردار شده است. هم­چنین هنگامی که افراد یک جامعه دچار حادثه‌ای طبیعی مانند زلزله می‌شوند و دیگران به جمع‌ آوری کمک برای آن ها می‌پردازند نوعی دیگر از حمایت اجتماعی است. در این شرایط افراد حادثه‌دیده احساس می‌کنند که تنها نیستند و دیگران شرایط آن ها را درک می‌کنند (پاشا و همکاران، ۱۳۸۶).

۲-۱-۲-۲ دلایل عدم احساس حمایت اجتماعی

از جمله شرایطی که باعث می‌شوند افراد حمایت‌های اجتماعی را نبینند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد (تابع­بردبار، ۱۳۸۳):

سطح انتظارات بالا: گاهی انتظارات فرد از دیگران بیش از حد و غیرمنطقی است. ‌به این معنا که جامعه و گروه به حدی که امکان آن وجود دارد از او حمایت می‌کنند ولی او انتظار بیشتر از آن را دارد. انتظارات این فرد ممکن است متناسب با شرایط نباشد. سطح انتظارات و توقعات بعضی افراد به طور کلی بالا است و این نکته جزو ویژگی‌های شخصیتی آن هاست. در بعضی شرایط هم افراد تصور می‌‌کنند به آن چه حق آن هاست نرسیده‌اند و استعدادهای آن ها به هدر رفته است به همین دلیل از دیگران انتظارات بیش از حدی برای حمایت دارند (تابع­بردبار، ۱۳۸۳).

مشکلات روان­شناختی: افسردگی و حالت‌های اضطرابی می‌توانند ‌به این حالت منجر شوند که فرد حمایت اجتماعی را نبیند. او حتی اگر شاهد رفتارهای حمایتی باشد، از نظر روانی آن ها را نمی‌پذیرد؛ به همین دلیل است که گفته می‌شود ساختار روانی این فرد دچار اختلال است (تابع­بردبار، ۱۳۸۳).

مشکلات اقتصادی: گاهی گرفتاری‌ها و کمبودهای اقتصادی به حدی زیاد است که فرد حمایت‌های اجتماعی را ضعیف و ناکارامد می‌بیند. در این حالت مشکل نه انتظارات بالا است و نه مشکلات روانشناختی؛ واقعیت به گونه‌ای است که چنین تصوری را برای فرد به وجود می‌آورد (تابع­بردبار، ۱۳۸۳).

نوع نگرش افراد:‌ بعضی افراد از نظر شخصیتی منفی‌باف هستند و پیام‌های منفی را بیشتر از پیام‌های مثبت دریافت می‌کنند (تابع­بردبار، ۱۳۸۳).

مقایسه موقعیت‌ها: بعضی اوقات افراد شرایط خود را با دیگرانی که موقعیت بهتری دارند مقایسه و از موقعیت خود احساس نارضایتی می‌کنند؛ برای مثال یک کارمند ممکن است تصور کند در اداره‌ها و مجموعه های دیگر حمایت بیشتری از کارمندان و کارکنان صورت می‌گیرد (تابع­بردبار، ۱۳۸۳).

۲-۱-۲-۳ مقایسه­ نقش خانواده ‌و دوستان در احساس حمایت اجتماعی سالمندان

شواهد تجربی موجود حاکی از آن است که خویشاوندان و غیر خویشاوندان کنش متفاوتی را در زندگی سالمندان اعمال ‌می‌کنند. اعضای خانواده همواره به عنوان منبع مهم حمایت ابرازی (مانند دادن پول، هدایا و خدمات) ظاهر می­شوند. در حالی که دوستان کمتر همچین حمایتی را فراهم ‌می‌کنند. در مقابل حمایت عاطفی هم از دوستان و هم از خانواده بروز می­ کند. دوستان افراد مسن در قیاس با فرزندان یا دیگر خویشاوندان در فعالیت­های اجتماعی بیشتر با آن­ها همراهی ‌می‌کنند. مطالعات محدودی در باره­ی کنترل اجتماعی در شبکه­ های اجتماعی بزرگسالان صورت پذیرفته است. اما برخی شواهد حاکی از آن است که اعضای خانواده نسبت به دوستان کنترل اجتماعی بیشتری اعمال ‌می‌کنند. ‌بنابرین‏ به نظر می­رسد که وقتی سالمندان نیازی داشته باشند، از اعضای خانواده انتظار حمایت اجتماعی دارند و ممکن است تلاش­ های اعضای فامیل را برای کنترل اجتماعی، تحمل کنند. در مقابل دوستان افراد مسن به طور معمول اشکال محدودتری را از حمایت اجتماعی فراهم کرده و از آن­ها انتظار نمی­رود که در تلاش­ های کنترل اجتماعی مشارکت نمایند (معتمدی شلمزاری و همکاران، ۱۳۸۱).

۲-۱-۲-۴ نقش حمایت اجتماعی بر زندگی سالمندان

حمایت اجتماعی ممکن است تأثیرات بیشتری بر سالمندانی که سلامت ضعیف­تری دارند داشته باشد. حمایت و کمکی که اعضای شبکه­ های اجتماعی فراهم می­سازند، ممکن است برای سالمندانی که سطح پایین­تری از واکنش بدنی دارند با ارزش­تر باشد، زیرا این افراد به کمک بیشتری نیاز دارند. سالمندانی که سطح بالاتری از کنش اجتماعی دارند بیشتر قادرند که فعالیت­های روزانه خود را اجرا نموده و مجبور نیستند که بر پیامدهای عاطفی بیماری­های حاد و محدودیت­های کنشی غلبه کنند. ‌بنابرین‏ سپر تأثیرات حمایت اجتماعی ممکن است به ویژه برای سالمندانی که نقایص کنشی دارند و کسانی که برای پیامدهای روان­شناختی و محدودیت­های بدنی­شان احتیاج به غلبه دارند مؤثرتر باشد. ترکیب کنش بدنی ضعیف و حمایت اجتماعی کم به طور خاص پیامدهای مضری بر سلامتی دارد.

نوعاً ، آموزش تن آرامی در پی نشانه طی حدود شش جلسه دو قسمتی انجام می‌گیرد که این دو قسمت اساساً مشابهند . در مرحله آغازین هر جلسه ، ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تنها به آموزش تن آرامی اختصاص می‌یابد ، این کار معمولاً با تن آرامی « پیشرونده » از نوع ۱۶ گروه عضلانی انجام می شود ، اما از دیگر روش های تن آرامی نیز استفاده می شود . در طول مرحله دوم هر جلسه ، آموزش پیوند نشانه انجام می شود ، اما از دیگر روش های تن آرامی نیز استفاده می شود . در طول مرحله دوم هر جلسه ، آموزش پیوند نشانه انجام می شود ، بدون آنکه هیچ نوع گسستگی در روش کار ایجاد شود ، به مراجع که در حال آرامش قرار دارد ، آموزش می‌دهند که چندین بار حالت تن آرامی عضلانی خود را با کلمه ای که نقش نشانه ای مخصوص را ایفا می‌کند ، از قبیل « آرام » یا « کنترل » پیوند دهد . آموزش پیوند نشانه ‌به این صورت آغاز می شود که از مراجع می خواهند تا توجه خود را بر تنفس آرامی که در اثر تن آرامی در او ایجاد شده است ، متمرکز سازد . به فاصله ای اندک به مراجع آموزش می‌دهند تا همراه با هر دم و بازدم خود ، کلمه « آرام » را که نقش نشانه را دارد ، در ذهن خود تکرار کند . سپس درمانگر کلمه «آرام » را همراه با پنجمین بازدم مراجع به زبان می آورد و می‌گوید « ادامه بده » و در ۱۵ بازدم بعدی مراجع ، بدون بیان کلمه ارام در کنار او می نشیند . بعد از اولین مجموعه از ۲۰ بار جفت کردن تن آرامی با کلمه نشانه ، از مراجع می خواهند تا از این کار « دست بردارد » و توجه خود را بر آرامش عضلانی خود متمرکز سازد . پس از یک دقیقه مکث ، مجدداً دومین مجموعه ۲۰ تایی جفت کردن تن آرامی با نشانه انجام می‌گیرد . طی این دومین مجموعه نیز ، درمانگر کلمه نشانه را همزمان با ۵ بازدم اول برای مراجع بیان می‌کند . پس از جلسه اول ، مراجع آموزش می بیند تا در شامگاه هر روز ، تن آرامی و پیوند نشانه را به مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر تمرین کند . بعد از جلسه دوم یا چهارم ، مراجع را ترغیب می‌کنند تا تن آرامی پیوند یافته با نشانه را در پاسخ به اضطراب حقیقی تمرین کند . در جلسات بعد با مراجع ‌در مورد موفقیت ها یا شکست های او در طول این تمرین ها ، مصاحبه حمایتی انجام می‌دهند . بعد از آخرین جلسه درمانی ، مراجع آموزش می بیند تا به محض مشاهده نخستین علامت حاکی از تنش یا اضطراب ، از تن آرامی که در پی نشانه شخصی خود او ایجاد می شود ، بهره گیرد . بیش از ۱۲ مطالعه موردی ، از کاربرد موفقیت آمیز تن آرامی در پی نشانه خبر داده‌اند . گزارش های متعدد درباره آزمایش های تک گروهی و چند گروهی ، نیز این موفقیت را تأیید کرده‌اند . در این مطالعات به طور معمول ، درمان ۵ تا ۷ هفته طول کشیده است و در حوالی پایان این جلسات ، آثار درمانی مشاهده شده است ( ماهر ، ۱۳۷۸ ) .

سیمای جالب این مرحله از آموزش ، این است که مراجعان بلااستثنا زمان لازم برای رسیدن به آرامش را بیش از حد برآورد می‌کنند . به همین سبب مفید خواهد بود اگر درمانگر از مراجع بخواهد که زمان لازم را حدس بزند و بعد درباره بهبود وضع ، به او پسخوراند بدهد . این جا نیز مانند دو مرحله قبلی ، تکلیف خانگی داده می شود . این تمرین دوبار در روز انجام می پذیرد و زمان لازم برای رسیدن به آرامش و میزان آن درهر تمرین، یادداشتمیشود . همچنین ۱ تا ۲ هفته دیگر تمرین لازم است تا مرحله دیگر ، آغاز شود .

آرامسازی مراقبه ای^[۵]: آرامسازی مراقبه ای ( تفکری ) توسط هربرت بنسون و همکارانش به وجود آمده است ( ۱۹۷۴ ) . این رویکرد از تمرینات مراقبه ای مذهبی متعددی مشتق شده است ، اما آن گونه که توسط روان شناسان به کار می رود ، هیچگونه اشاره ضمنی مذهبی در برندارد . آرامسازی بنسونی از آرامسازی عضلانی در یک محیط آرام ، یک موقعیت آرام ، یک صدای تکرار شونده ، و یک نگرش منفعل تشکیل شده است . شرکت کننده ها معمولاً با چشمان بسته و ماهیچه های آرام شده می نشینند ، سپس توجه خود را بر تنفسشان متمرکز می‌کنند و به طور ساکت یک صدا را مانند « یک » همراه با تنفس به مدت ۲۰ دقیقه تکرار می‌کنند . تکرار این کلمه مفرد افکار را منحرف می‌کند و آرامش ماهیچه ها را حفظ می‌کند . مراقبه شامل تصور خودآگاه برای تمرکز توجه بر یک فکر یا تصور مفرد که با تلاش برای منحرف کردن افکار دیگر ادامه می‌یابد ( برانون ، فیست ، ۱۹۹۷ ، ص ۱۴۰ ) .

جان که بت – زین^[۶] ( ۱۹۹۳ و ۱۹۹۱ ) و کَبت زین ، لیپورت^[۷] ، و برنی^[۸] ( ۱۹۸۵ ) فرو متفاوتی از مراقبه را که مراقبه التفاقی^[۹] نامیده می شود ، ارائه کردند ، که ریشه در تجربیات بودایی دارد و برای کسی که از استرس ، اضطراب و درد ، رنج می‌برد ، به کار می رود . در مراقبه التفاقی ، افراد سعی نمی کنند از افکار یا احساسات ناخوشایند با تمرکز بر تنفس شان یا به یک صورت مفرد ، چشم پوشی کنند . بلکه ، رویکرد متضادی را در پیش می گیرند ، و بر هر گونه افکار یا احساساتی که برای آن ها رخ دهد تمرکز می‌کنند . به هر حال ، از آن ها خواسته می شود که این افکار را به صورت غیر داورانه مشاهده کنند . با توجه عینی به افکار همان گونه که اتفاق می افتند ، مردم می‌توانند نسبت به اینکه دنیا را چگونه می بینند و چگونه آن ها را بر می انگیزاند ، بینش پیدا کنند .

کَبت – زین ( ۱۹۹۳ ، به نقل از برانون و فیست ، ۱۹۹۷) این فرایند را اینگونه شرح می‌دهد : « مشاهده بدون قضاوت ، لحظه به لحظه به شما کمک می‌کند که در ذهن شما چه می گذرد بدون ویرایش یا سانسور کردن آن ، بدون عقلانی کردن آن یا رها کردن آن در تفکر پیوسته خود ».

تصویرسازی ذهنی هدایت شده دارای عناصر مشترکی با آرامسازی مراقبه ای است ، ولی تفاوت های مهمی نیز دارد در تصویر سازی ذهنی هدایت شده ، بیماران به آرامش می‌رسند با بهره گرفتن از تصویر آرامی مانند یک صدای تکرار شونده از یک اقیانوس یا یک صحنه شخصی آرام ، بیماران سپس بر تصویر موقعیتی که زمانی سرشار از اضطراب یا درد بوده است تمرکز می‌کنند . فرضیه تحت عنوان تصویر سازی ذهنی هدایت شده ، فرضیه ای است که شخص نمی تواند در یک زمان بر بیش از یک چیز تمرکز کند . ‌بنابرین‏ ، بیمار باید یک صحنه به ویژه قدرتمند یا مطبوع را تصور کند – صحنه ای که بسیار دلپذیر و قدرتمند باشد که توجه را از تجربه دردناک منحرف کند . بعضی از اشکال تصویرسازی ذهنی هدایت شده شامل تصویرهای خوشایند نیستند . برای مثال ، بیماران می‌توانند موقعیت های بی نهایت ناخوشایند را تصور کنند ، مانند یک تجربه پیچیده دوران کودکی ، مشاجره با همسر ، یا مرگ یک دوست . خواه خوشایند ، خواه ناخوشایند ، تصور باید به اندازه کافی در سد کردن هر گونه احساسات دردناک قوی باشد . نوع دیگر تصویر سازی هدایت شده ، درخواست از بیماران برای تمرکز بر موقعیت های واقعی زندگی ، موقعیتی که تصویر روشن خوانده می شود ( هورن ، ۱۹۷۳ ) . در تصویرسازی روشن ، از بیماران خواسته می شود تجربیاتی را که در احساسات غرورآمیز ، ابراز وجود ، یا عزت نفس ، نقش دارند ، به یاد آورند . دیگر بار، با تمرکز بر این تصاویر ، بیماران قادر می‌شوند با جلوگیری از بیشتر اثرات ناخوشایند با درد کنار آیند ( برانون ، فیست ، ۱۹۹۷ ، ص ۱۴۱ ) .

فنون آرام سازی

احکام فوق اشعار می­دارد جایی که ملاکی عرفی برای تعیین وجود داشته باشد، تعیین مورد معامله در زمان عقد لازم نیست. آیا این جز به جهت وجود قابلیت تعیین است؟ در این ارتباط برخی اعتقاد داشتند در مواردی که مورد عقد در عرف معلوم باشد، نیازی به بیان یا مشاهده آن وجود ندارد و این وضعیت عرفی را ‌می‌توان دلیل معلوم بودن مورد معامله نزد طرفین دانست.^[۲۰۸]

نتیجه

در این فصل ملاحظه شد که یکی از منابع معتبر روایی در اثبات کفایت قابلیت تعیین، روایت رفاعه نخاس است که دلالت مستقیم بر صحت یک نمونه معامله با ثمن قابل تعیین دارد. بعلاوه از نظر تحلیلی غرر در معامله­ای که عوضین آن قابل تعیین باشند راه ندارد. زیرا در معامله به مورد کلی اساساً مفهوم قابل تعیین بودن نهفته است و ‌در مورد معین هم ضابطه­ی مقرر در عقد برای تعیین فرد مورد معامله تردید لاینحلی باقی نمی­گذارد. ضمن اینکه قانون مدنی هم خود در مواردی هرچند اندک، نوعی قابلیت تعیین را در معاملاتی همچون اجاره، مضاربه و وکالت پیش ­بینی نموده است.

فصل دوم_– روش های ایجاد قابلیت تعیین مورد معامله

حال که دلایل کفایت قابلیت تعیین مورد معامله برای رفع ابهام از مورد معامله بیان شد باید ببینیم مصادیق این شیوه کدامند. به عبارت دیگر چه راهکارهایی مشمول عنوان قابلیت تعیین می­شوند. اشخاص با توجه به اصل آزادی اراده، تمایل دارند روش های مورد نظر خود را در روابط فی ما بین به کار ببندند، از این رو، شروط مختلفی را پیش‌بینی ‌می‌کنند که برخی از آن ها با موضوع تحقیق حاضر ارتباط دارند، ضمن اینکه مفاهیمی چون ثمن شناور و تعدیل بحث مجزایی را می­طلبد. در این فصل طی دو مبحث ابتدا اصطلاحات مورد استعمال در بحث ایجاد قابلیت تعیین مورد اشاره قرار گرفته و رابطه آن ها با موضوع بحث تبیین می­ شود، سپس در مبحث دوم شیوه ­های مختلف ایجاد قابلیت تعیین را بررسی می­کنیم.

مبحث اول_– تبیین برخی اصطلاحات و ارتباطشان با قابلیت تعیین مورد معامله

تحولات و نوساناتی که از زمان تنظیم قرارداد تا لحظه­ اجرای مفاد آن به وقوع می­پیوندد متعاقدین را متمایل می­سازد که ‌شرط‌هایی در قرارداد بگنجانند تا توازن اقتصادی که سود آن ها را تأمین می­ کند حفظ شود و ریسک معاملاتی به حداقل برسد. این شروط بعضاً در قالب پیش‌بینی فرآیندهای تعیین مورد معامله به نحو غیر قطعی و انعطاف­پذیر صورت می­پذیرد و در مواردی بندی برای تغییر شرایط حاکم بر قرارداد در نظر گرفته می­ شود تا پس از بروز نوسانات و حوادثی که در قرارداد پیش‌بینی شده اند، تعادل را به رابطه­ فی­ما­بین برگرداند.

گفتار اول_– ثمن شناور

اصطلاح ثمن شناور معادلی است که شاید برای نخستین بار در ترجمه­ی کتاب «تفسیری بر حقوق بیع بین‌المللی»^[۲۰۹] برای اصطلاح «open price » برگزیده شد و از آن پس در برخی نوشته­ های حقوقی رواج پیدا ‌کرده‌است. این مفهوم و معادل­یابی آن بحث مفصلی را می­طلبد که در این گفتار به اختصار مطالبی ارائه خواهد شد.

بند اول_– تبیین مفاهیم

همان‌ طور که گفته شد منشأ اصطلاح ثمن شناور، انگلیسی است. البته لفظ «Open Price» رواج چندانی در میان قوانین کشورها و یا قوانین فراملی ندارد. چنان که فقط در قانون متحد الشکل تجارت آمریکا^[۲۱۰] صراحتاً از آن نام برده شده است. برخی « ثمن شناور » را معادل دقیقی برای واژه­ انگلیسی آن نمی­دانند و در عوض برای واژه­«Open Price Terms» ، معادل «شروط ثمن باز» را انتخاب ‌می‌کنند که در مقابل «شروط بسته » یا « تعیین شده »^[۲۱۱] استعمال می­ شود^[۲۱۲]. این واژه­گزینی، هم از نظر لغوی و هم از جهت کاربرد لفظ در معنای حقوقی، درست تر به نظر می­رسد. مضافاً اینکه برای واژه­ ثمن شناور معادل انگلیسی «Floating Price» وجود دارد.

الف _– ثمن باز

فرهنگ لغت Black ثمن باز را اینگونه تعریف کرده:«ثمن عقد بیع _به خصوص بیع کالا _ است که در لحظه انعقاد قرارداد مورد توافق قطعی قرار نگرفته باشد». و سپس به ماده ۳۰۵-۲ قانون متحد الشکل تجاری ایالات متحده _که پیش از این نقل شد_ ارجاع می­دهد.^[۲۱۳] در ایران نویسندگان، عمدتاًً تحت عنوان «ثمن شناور» در واقع «ثمن باز» را تعریف ‌می‌کنند. برای مثال گفته شده :«ثمن شناور عبارت است از عوض معامله معوضی که مقدار آن در زمان انعقاد قرارداد مشخص نبوده و میزان آن در آینده معلوم می­ شود».^[۲۱۴]

هم چنین گفته شده: در عرصه­ بین‌المللی از باز گذاشتن مقدار یکی از عوضین بویژه ثمن و موکول نمودن تعیین قطعی آن به آینده، تحت عنوان ثمن شناور سخن گفته می­ شود و منظور از آن ثمنی است که هنگام انشاء عقد معلوم نباشد، خواه در قرارداد شیوه­ای برای تعیین ثمن منظور گردیده و خواه در معامله مقرر شده باشد که متعاقدین یا یکی از آن ها با شخص ثالثی ثمن را در آینده تعیین نماید. خواه طرفین در قرارداد کاملاً مسکوت نموده باشند به طوری که نوشته­ای را مقرر نموده و نه کسی را مأمور تعیین ثمن نموده باشند.^[۲۱۵]

برخی هم عقیده دارند «ثمن باز» ثمنی است که نه تنها مشخص نشده است بلکه ضابطه­ای نیز جهت تعیین آن در قرارداد ارائه نگردیده است و با مفهوم ثمن شناور تفاوت دارد.^[۲۱۶] که البته این برداشت، خلاف تعریفی است که فرهنگ لغت Black ‌بر مبنای‌ قانون متحد الشکل تجاری ایالات متحده ارائه کرده و در بند ( c) قانون مذکور فرضی را اشاره می­ کند که «تعیین قطعی ثمن به نرخ بازاری خاص یا یک واحد استاندارد واگذار شده که می­بایست از سوی شخص ثالث یا یک مؤسسه انتخاب می­شد اما میسر نشده». بعلاوه این برداشت در نظر تحلیلگران شرط ثمن باز در غرب هم جایی ندارد:

۵-۴ پیشنهادات ۱۷۰

فهرست اشکال

عنوان صفحه

شکل۲-۱ کارکرد سیستم گردشگری ۱۳

شکل۲-۲ رابطه بین عرضه وتقاضا ۱۵

شکل۲-۳ الگوی پیوسته از اکوتوریسم ۲۴

شکل۲-۴ قسمت های مختلف بخش های ساحلی ۲۸

شکل۲-۵ نحوه قرار گیری پلاژها در برخورد از منظره دریا ۲۹

شکل۳-۱ زرشک کوه ۶۰

شکل۳-۲ کوه جهان نما ۶۱

شکل۳-۳ غار کیارام گالیکش ۶۲

شکل۳-۴ غار شیرآباد رامیان ۶۳

شکل۳-۵ غار پشمکی رامیان ۶۴

شکل۳-۶ غار حمام خدایی دوزین ۶۴

شکل۳-۷ بقایای اسکلت انسانی در غار سم ۶۵

شکل۳-۸ غار گرو در شهرستان مینودشت ۶۵

شکل۳-۹ آبشار لوه در شهرستان گالیکش ۶۶

شکل۳-۱۰ آبشار گلستان ۶۷

شکل۳-۱۱ آبشار شیرآباد ۶۸

شکل۳-۱۲ آبشار باران کوه ۶۸

شکل۳-۱۳ رودخانه اترک ۶۹

شکل۳-۱۴ گرگانرود ۷۰

شکل۳-۱۵ رودخانه قره سو(نوجه ده) ۷۱

شکل۳-۱۶ تالاب آلماگل ۷۲

شکل۳-۱۷ تالاب آلاگل ۷۲

شکل۳-۱۸ تالاب گمیشان ۷۳

شکل۳-۱۹ شبه جزیره میانکاله ۷۴

شکل۳-۲۰ گلفشان نفتچه ۷۵

شکل۳-۲۱ گلفشان اینچه ۷۵

شکل۳-۲۲ پارک جنگلی النگدره ۷۷

شکل۳-۲۳ پارک جنگلی قرق ۷۸

شکل۳-۲۴ دهکده ییلاقی جهان نما ۷۹

شکل۳-۲۵ دهکده توریستی افراتخته ۸۰

شکل۳-۲۶ چشمه گل رامیان ۸۰

شکل۳-۲۷ آبگرم زیارت ۸۱

شکل۳-۲۸ تورنگ تپه گرگان ۸۲

شکل۳-۲۹ یاریم تپه ۸۴

شکل۳-۳۰ سردر ورودی مسجد جامع گرگان ۸۶

شکل۳-۳۱ نمای مسجد ‌و مدرسه کریم ایشان ۸۷

شکل۳-۳۲ آرامگاه مختومقلی فراغی ۸۸

شکل۳-۳۳ موزه گرگان ۹۴

شکل۳-۳۴ کاخ موزه گرگان ۹۵

شکل۳-۳۵ موزه صنایع دستی گرگان ۹۵

شکل۳-۳۶ موزه گمیشان ۹۶

شکل۳-۳۷ موزه مردم شناسی علی آباد کتول ۹۷

شکل۳-۳۸ موزه تاریخ طبیعی ۹۷

شکل۳-۳۹ موزه مینودشت ۹۸

شکل۳-۴۰ شهرباستانی تمیشه ودیوار آن ۹۹

شکل۳-۴۱ نمای برج قابوس ۱۰۱

شکل۳-۴۲ پل تاریخی آق قلا ۱۰۲

شکل۳-۴۳ دیوار دفاعی گرگان ۱۰۳

شکل۳-۴۴ نمایی از برج رادکان ۱۰۴

شکل۳-۴۵ لباس مردان ترکمن ۱۰۹

شکل۳-۴۶ لباس زنان ترکمن ۱۱۰

شکل۳-۴۷ جواهرات ترکمن ۱۱۳

شکل۴-۱ شکل ماتریس عوامل داخلی وخارجی(IE) 156

شکل۴-۲ ماتریس راهبردی والویت بندی های اجرایی ۱۵۷

شکل۵-۱ نقش جهانگردان در اقتصاد کلان کشور ۱۶۹

فهرست نقشه ها

عنوان صفحه

نقشه۳-۱ موقعیت استان گلستان در کشور ۵۲

نقشه۳-۲ تقسیمات سیاسی استان گلستان ۵۴

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول۲-۱ استراتژی های چهارگانه ماتریس سوات SWOT ونحوه تعیین آن ۴۹

جدول۲-۲ ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM ) 50

جدول۳-۱ تقسیمات سیاسی استان گلستان به تفکیک شهرستان ۵۷

جدول۳-۲ طول شبکه جاده ایی استان گلستان به تفکیک شهرستان ها در سال ۱۳۹۰ ۱۱۹

جدول۳-۳ شاخص فرودگاهی استان گلستان در سال ۱۳۹۰ ۱۲۰

جدول۳-۴ ۳مشخصات بنادر استان گلستان در سال ۱۳۹۰ ۱۲۱

جدول۳-۵ تعداد سفر ومسافرجابه جا شده برحسب وسیله نقلیه در سال ۱۳۹۰ ۱۲۴

جدول۳-۶ تعداد مسافران داخلی وخارجی اقامت داده شده در هتل های استان در سال های

بین ۹۰-۱۳۸۹ ۱۲۵

جدول۳-۷ لیست هتل های استان گلستان ۱۲۶

جدول۳-۸ لیست مهمانپذیرهای استان گلستان ۱۲۸

جدول۳-۹ لیست پانسیون های استان گلستان ۱۲۸

جدول۳-۱۰ مناطق نمونه گردشگری ۱۳۱

جدول۳-۱۱ طرح های سرمایه گذاری گردشگری استان گلستان ۱۳۳

جدول۳-۱۲ تعداد مسافر جابه جا شده استان گلستان به تفکیک درون استانی وبرون استانی

طی سال های ۹۰-۱۳۸۹ ۱۳۶

جدول۳-۱۳ تعداد مسافران ایرانی وخارجی خارج شده از مرزپل در سال ۱۳۹۰ ۱۳۶

جدول۳-۱۴ تعداد سفرومسافران درون استانی جابه جا شده استان به شهرستان به تفکیک

وسیله نقلیه در سال ۱۳۹۰ ۱۳۸

جدول ۳-۱۵ تعداد سفرومسافران برون استانی جابه جا شده استان به شهرستان به تفکیک

وسیله نقلیه در سال ۱۳۹۰ ۱۳۹

جدول۴ -۱ میزان تحصیلات پاسخ دهندگان ۱۴۱

جدول۴-۲ جنسیت پاسخ دهندگان ۱۴۲

جدول۴-۳ عوامل داخلی (قوت ها)ی تتاثیرگذار بر گردشگری منطقه ۱۴۴

جدول۴-۴ عوامل داخلی (ضعف ها)ی تاثیرگذار بر گردشگری منطقه ۱۴۵

جدول۴-۵ عوامل خارجی(فرصت ها)ی تاثیرگذار بر گردشگری منطقه ۱۴۵

جدول۴-۶ عوامل خارجی(تهدیدها)ی تاثیر گذار بر گردشگری منطقه ۱۴۶

جدول۴-۷ ماتریس ارزیابی عوامل داخلی IFE 148

جدول۴-۸ ماتریس ارزیابی عوامل خارجیEFE 150

جدول۴-۹ اولویت سنجی ورتبه بندی عوامل داخلی وخارجی از نظر متخصصین ۱۵۳

جدول۴-۱۰ ماتریس سوات SWOT 158

جدول۴-۱۱ ماتریس برنامه ریزی کمی گردشگری استان گلستانQSPM 163

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار۲-۱ عناصر محصول گردشگری ۱۲

نمودار۲-۲مدل مفهومی گردشگری ‌در طبیعت در فضای پسامدرن با رویکرد واسازانه ۲۲

نمودار۲-۳ دوران های تحول وفنون برنامه ریزی توسعه گردشگری ۳۶

نمودار۲-۴ مراحل برنامه ریزی گردشگری ۳۷

نمودار۲-۵ الگوی جامع مدیریت استراتژیک دیوید ۴۳

نمودار۲-۶ گذرگاه تحلیل استراتژیک ۴۸

نمودار۳-۱ پراکنش شرکت های حمل ونقل استان گلستان ۱۲۲

نمودار۳-۲ پراکنش شرکت های مسافربری داخلی استان گلستان ۱۲۳

نمودار۳-۳ پراکنش شرکت های حمل ونقل مسافربری(اتوبوس)استان گلستان ۱۲۳

نمودار۳-۴ پراکنش شرکت های مسافربری (مینی بوس )استان گلستان ۱۲۴

نمودار۳-۵ پراکنش شرکت های مسافربری (سواری) استان گلستان ۱۲۴

نمودار۳-۶ پراکنش هتل های استان گلستان ۱۲۵

نمودار۳-۷ پراکنش مراکز خدماتی و پذیرایی در استان گلستان ۱۳۰

نمودار۳-۸ پراکنش طرح های سرمایه گذاری در استان گلستان ۱۳۲

نمودار۳-۹ تعداد بازدیدکنندگان از مکان های تاریخی – فرهنگی ۱۳۸

نمودار۴-۱ میزان تحصیلات پاسخ دهندگان ۱۴۲

نمودار۴-۲ نمودار جنسیت پاسخ دهندگان ۱۴۲

منابع وماخذ ۱۷۲

پیوست

چکیده انگلیسی

فصل اول

کلیات تحقیق