ثابت می‏شود زیان‏های اوّلیه موقت و زودگذر هستند، زیرا به دنبال آن، سود پایدار بیشتری بوسیله ذخایر بوجود می آید.
امّا ایشان در ادامه می‏افزاید:
حتی اگر به یقین مدیریت سود رخ دهد، آن به خودی خود نمی‏تواند محافظه‏کاری را توضیح دهد و یک تفسیر کلی درباره محافظه‏کاری در بلندمدت باشد، زیرا مدیریت سود از فرضیه قرارداد پاداش و یا اثرات بازار سرمایه ناشی می‏شود.
احمد و همکاران^[۴۱](۲۰۰۲) فرض کردند که محافظه کاری یک مکانیزم قراردادی کارآمد برای کاهش تعارض‏های تقسیم سود بین سهامداران و اعتباردهندگان است. آنها پیش‏بینی کردند که هرچه این تعارض‏ها بیشتر باشد، انتخاب رویه‏های محافظه‏کارانه حسابداری بیشتر و محافظه‏کاری شرکت‏ها نیز بیشتر خواهد بود و هزینه تأمین مالی کم خواهد شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای آزمون آن پیش‏بینی‏ها، احمد و همکاران(۲۰۰۲)، از معیار بی‏ور و ریان و معیار تعهدات تجمعی گیولی و هین^[۴۲]، استفاده کردند. اوّلین پیش‏بینی صریح آن است که هرچه شاخص تعارضات تقسیم سود بیشتر باشد، معیار محافظه‏کاری منفی‏تر خواهد بود. این شاخص‏ها عبارتند از: نسبت تقسیم سود به جمع دارایی‏ها، انحراف معیار بازده به دارایی‏ها و اهرم. دوّمین پیش‏بینی آن است که هرچه محافظه‏کاری منعکس شده در دو معیار فوق بیشتر باشد، هزینه تأمین مالی کمتر خواهد بود، چون با افزایش محافظه‏کاری، شرکت‏ها کمتر استقراض می‏کنند و هزینه‏ های مالی کاهش می‏یابد.
مطالعه گل و سرنیدی(۲۰۰۲)، باعنوان بررسی رابطه‌ محافظه‌کاری با حسابرسی نتایج نشان از وجود رابطه منفی بین حق‌الزحمه‌های حسابرسی و محافظه‌کاری در گزارشگری مالی است.
۲-۳-۲) پژوهش‏های داخلی
پژوهش دستگیر، حسین زاده، خدادادی، واعظ(۱۳۹۱). با عنوان کیفیت سود در شرکت های درمانده مالی. نتایج تحقیق بیانگر این است که شرکت‏های درمانده مالی سودهای خود را در سه سال قبل از ورشکستگی به شکل افزایشی مدیریت می‏کنند. انجام این مدیریت به دو طریق دستکاری اقلام تعهدی و فعالیت‏های واقعی آزمون و مشخص شد که شرکت‏های درمانده مالی بیشتر از شرکت‏های سالم از طریق فعالیت‏های واقعی سودهای خود را مدیریت می‏کنند، در حالی که شرکت‏های سالم این کار را بیشتر از طریق اقلام تعهدی انجام می‏دهند. همچنین، در این پژوهش با بهره گرفتن از مدل بال و شیوا کومار وضعیت محافظه‏کاری مشروط در شرکت‏های درمانده و غیردرمانده بررسی و مقایسه شد و مشخص گردید که میزان محافظه‏کاری مشروط در شرکت‏های درمانده بیشتر از شرکت‏های غیردرمانده است؛ یعنی سودهای شرکت‏های غیردرمانده جسورانه‏تر از شرکت‏های درمانده است و در نتیجه، از این لحاظ کیفیت سود در شرکت‏های درمانده بالاتر از شرکت‏های غیردرمانده است.
پژوهش کرمی و عمرانی(۱۳۸۹) با عنوان تأثیر چرخه عمر شرکت و محافظه‏کاری بر ارزش شرکت. نتایج نشان می‏دهد که نتایج حاصل از بررسی ۴۵۰سال- شرکت طی دوره زمانی ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۷ نشان می‏دهد که سرمایه‏گذاران اهمیت(وزن) بیشتری به خالص دارایی‏های عملیاتی و سود عملیاتی غیرعادی شرکت‏های در مرحله رشد نسبت به شرکت‏های مراحل بلوغ و افول می‏دهند. همچنین نتایج نشان می‏دهد که در مراحل رشد و بلوغ، سرمایه‏گذاران اهمیت(وزن) بیشتری به خالص دارایی‏های عملیاتی و سود عملیاتی غیرعادی شرکت‏های محافظه‏کار (نسبت به شرکت‏هایی که از رویه‏های حسابداری متهورانه استفاده می‏کنند)، می‏دهند و در مرحله افول عکس این موضوع صادق است.
پژوهش کردستانی و امیر بیگلری لنگرودی (۱۳۸۷) با عنوان بررسی عدم تقارن زمانی سود و رابطه‌ی آن با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام (MTB) به عنوان یک معیار از محافظه‌کاری. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره، نتایج دلالت بر وجود رابطه‌ی منفی بین عدم تقارن زمانی سود و نسبت MTB به عنوان دو معیار سنجش محافظه‌کاری دارد. به عبارتی، هرچه دوره برآورد معیار عدم تقارن زمانی سود طولانی‌تر شود، رابطه نیز منفی‌تر می‌شود.
رضازاده و آزاد (۱۳۸۷) به بررسی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه‌کاری در گزارشگری مالی پرداختند. در این پژوهش برای اندازه‌گیری محافظه‌کاری و عدم تقارن اطلاعاتی به ترتیب از دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و معیار باسو استفاده کردند. نتایج حاکیست که بین عدم تقارن اطلاعاتی میان سرمایه‌گذاران و سطح محافظه‌کاری اعمال شده در صورت‌های مالی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین تغییر در عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه‌گذاران موجب تغییر در سطح محافظه‌کاری می‌شود.
پژوهش ثقفی و سدیدی(۱۳۸۶)، با عنوان شاخص کیفیت سود بر مبنای شاخص محافظه‏کاری، معیاری برای پیش‏بینی نرخ بازده سهام یافته این پژوهش این است که شرکت‏ها با انتخاب روش حسابداری محافظه‏کارانه به‏طور یکنواخت قادر هستند با تغییر سرمایه‏گذاری در دارایی‏های عملیاتی، کیفیت سود خود را تغییر دهد.
مطالعه کردستانی و مجدی(۱۳۸۵)، با عنوان بررسی رابطه بین محافظه‏کاری و هزینه سرمایه سهام. یافته پژوهش نشان می‏دهد که بین دو متغیر رابطه‏ای وجود ندارد.
قائمی و معینی (۱۳۸۶) در پژوهش به عنوان بررسی رابطه‌ی ضریب P/E و متغیرهای کلان اقتصادی مانند شاخص قیمت تولیدکنندگان و متغیرهای واقعی مانند صادرات، پرداختند. در این پژوهش از روش‏های تجزیه و تحلیل رگرسیون و تحلیل عامل استفاده شده است. نتایج بیانگر وجود رابطه خطی شدید بین ضریب P/E و متغیرهای کلان اقتصادی بوده است.
پژوهش محمدزادگان(۱۳۸۵) باعنوان “قابلیت اتکای اقلام تعهدی با پایداری سود و قیمت سهام” نشان داد که سرمایه‌گذاران برآورد دقیقی در مورد اقلام تعهدی با قابلیت اتکای کم دارند. و در نتیجه خطای ارزشیابی در مورد این اقلام از سایر اقلام بیشتر است. همچنین دارایی‌های عملیاتی و غیرعملیاتی، که از طریق ایجاد بدهی‌های جاری به دست می‌آید به مراتب قابلیت اتکای بیشتری خواهد داشت. و ضریب پایداری آنها بیشتر از حالتی خواهد بود که از محل ایجاد بدهی‌های غیرجاری یا انتشار سهام عادی باشد. که با قابلیت اتکای کم اندازه‌گیری می‌شود. یافته‌های تحقیق حاکی از تأثیر تعیین کننده رشد و ریسک شرکت برضریب قیمت به سود می‌باشد.
خلاصه فصل
فصل دوّم پژوهش حاضر در دو بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش ارائه گردید. در بخش مبانی نظری پژوهش، ابتدا مقدمهای در ارتباط با مباحث نظری موضوع پژوهش و روند آن‏ها. همچنین در ادامه تعاریف و مفاهیم محافظه‏کاری و مدل‏های موجود ارائه شد و در نهایت، در بخش پیشینه پژوهش خلاصهای از تحقیقات خارجی و داخلی صورت گرفته در این رابطه بیان گردید.
فصل سوّم
روش‏شناسی تحقیق
۱-۳ مقدمه
امروزه علم آمار در اکثر زمینه‏ها مانند: صنعت، بازرگانی، اقتصاد، پزشکی و تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‏گیرد و کمتر رشته‏ای را می‏توان یافت که بی‏نیاز از بکارگیری روش‏های آماری به‏عنوان ابزار تصمیم‏ گیری باشد. بدون شک پیشرفت قابل توجهی که در علوم طی دو قرن اخیر بوجود آمده است، ناشی از بوجود آمدن روش تحقیق و استفاده از شیوه‏های آماری بوده است. بنابراین، باید قبول کرد که در زمان حاضر نیز بیشتر مطالعات و تحقیقات علمی و همچنین هر نوع تصمیم‏ گیری در کارهای اجرایی و طرح و برنامه نمی‏تواند از بکار بردن روش‏های آماری بی‏نیاز باشد، این روش‏ها هستند که بر اعتبار علمی و اطمینان یافته‏های مورد نظر می‏افزایند. همچنین می‏توان عنوان نمود که مهمترین بخش هر پژوهش را کار عملی و چگونگی گردآوری اطلاعات و نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‏آوری شده، تشکیل می‏دهد.
در پژوهش حاضر کوشش شده است تا با بهرهگیری از اصول و قواعد کلی پژوهش علمی، روش و ابزار اندازه‌گیری مناسب برای مطالعه آن انتخاب شود. در این فصل از پژوهش، به معرفی روش تحقیق و ویژگی‏های آن، معرفی ابزار و روش گردآوری داده‌ها، جامعه‏آماری، شیوه و تعیین حجم نمونه، تعیین روایی و پایایی ابزار اندازه گیری و نحوه پردازش اطلاعات پرداخته می‌شود و در فصل بعدی از روش‏های مذکور برای آزمون فرضیه‏ها استفاده می‏شود.
۲-۳) جامعه و نمونه‏آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند(سرمد و بازرگان، ۱۳۹۱).
تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع باشد. یعنی این تعریف باید چنان بیان شود که از نقطه نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را در بر گیرد و در ضمن؛ با توجه به آن، از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آنها پرداخته شود، جلوگیری به عمل آید.
جامعه تمامی عناصر تحت بررسی است که به گروه تعریف شده‏ای، تعلق دارد و نمونه مجموعه اندازه‏هایی از جامعه آماری است که عملاً در جریان یک تحقیق گردآوری می‏شود. فرایند یک تحقیق را می‏توان تلاش برای درک رفتار جامعه که بر پایه اطلاعات بدست آمده از نمونه صورت می‏گیرد، دانست. زیرا جمع‏آوری اطلاعات برای کل جامعه آماری مستلزم صرف هزینه و زمان زیاد می‏باشد، بعلاوه در بعضی موارد نیز جمع‏آوری اطلاعات از کل جامعه غیرمنطقی می‏باشد.
با توجه به این‏که در ایران مراکز اطلاعاتی جامع و کامل به استثناء سازمان بورس اوراق بهادار که بتوان از اطلاعات آن جهت انجام پژوهش استفاده کرد؛ وجود ندارد، در این پژوهش با توجه به محدودیت‏های تشریح شده، جامعه آماری از میان شرکت‏های فعال در صنعت مواد و محصولات شیمیایی پذیرفته شده در بورس اوراق و بهادار تهران برگزیده شده است.
جدول۳-۱ محدودیت‏هایی جهت انتخاب نمونه آماری

بهطور کلی از تعاریف میتوان چنین نتیجه گرفت که اضطراب احساسی رنجآور یا انتظار خطری که به شیئــی نامعین یا اتفاق مشخصی وابسته نیست.
۲-۳-۲ علائم اضطراب
۲-۳-۲-۱ علائم رفتاری^[۷۱]
اضطراب بر رفتار فرد اثر گذاشته و موجب آسیب به عملکرد فرد میشود. مثلاً میتواند باعث لکنت، بیخوابی، پر تحرکی و رفتارهای تکراری شود. شایعترین اختلال رفتاری ناشی از اضطراب، اجتناب یا گریز است.
۲-۳-۲-۲ علائم فیزیکی^[۷۲]
علائم تنفسی، انقباض در قفسه سینه، اشکال در نفس کشیدن، عوارض قلبی –عروقی که شامل تپش قلب، ناراحتی در ناحیه قلب، زق زق کردن گردن، همچنین مشکلات سیستم عصبی مرکزی مانند زنگ زدن گوش، تار دیدن، احساس گز گز و سر گیجه.
۲-۳-۲-۳ علائم معده ـ رودهای
علائم معده– روده ای شامل خشکی دهان، مشکلات بلع، ناراحتی معده و نفخ، مدفوع زیاد یا شل است.
۲-۳-۲-۴ علائم دستگاه ادراری
شامل تکرار ادرار، ناتوانی جنسی در مردان، کاهش میل جنسی، فقدان قاعدگی یا قاعدگی دردناک در زنان.
۲-۳-۲-۵ علائم تنشی
«که شامل سردرد تنشی، لرزش دستها، سفتی یا احساس درد در عضلات و خستگی است.
افکار نگران کننده معمولاً فکرهای پریشان کننده و اغلب تکراریای هستند که با سطح بر انگیختگی بالا همراه هستند. این افکار یا خیال پردازیها به خطر احتمالی تهدید فیزیکی و بیرونی مربوط هستند. ولی اغلب ترس از آسیب روانشناختی یا فیزیولوژیک را در بر دارد »(هلن کنرلی،۱۳۸۴: ۱۲۲).
«بهطور کلی میتوان علائم اضطراب را به دو دسته علائم جسمانی و روانی تقسیم کرد:
علائم جسمانی عبارتند از لرزش، سردرد، کمردرد، احساس تنگی نفس، خستگی پذیری، بازتاب از جا پریدن، اشکال در بلع و بیش فعالی سیستم عصبی خود مختار مثل رنگ پریدگی، تپش قلب، تعرق، سردی دست و پاها، خشکی دهان، اسهال و تکرر ادرار. علائم روانشناختی عبارتند از احساس ترس، اشکال در تمرکز، گوش به زنگ بودن بیش از حد، بیخوابی، کاهش میل جنسی، احساس توده در گلو »(سادوک و سادوک، به نقل از رفیعی و سبحانیان، ۱۳۸۲: ۱۱۱-۱۱۲).
۲-۳-۳ طبقهبندی اختلالات اضطرابی
۲-۳-۳-۱اضطراب تعمیم یافته^[۷۳]
این نوع اضطراب به معنای نگرانی مزمن افراطی، و غیر قابل کنترل در مورد رویدادها و فعالیتهای جاری و آتی است. در اضطراب فراگیر شخص مدام احساس ترس و تنش میکند. شایعترین نشانه های جسمانی در این اختلال شامل عدم احساس آرامش، مختل شدن خواب، خستگی، سردرد، تپش قلب علاوه بر اینها فرد نگران پیشامدهای ناگوار است، نمیتواند تمرکز یا تصمیم گیری کند، وقتی هم تصمیم میگیرد، همان تصمیم تبدیل به منبع نگرانیهای دیگری میشود (هیلگارد^[۷۴]، ۱۳۹۱). در «اضطراب تعمیم یافته دست کم شش ماه طول و تداوم دارد و به تجارب اخیر زندگی فرد مربوط نیست. معمولاً از جمله نشانه های اختلال اضطراب تعمیم یافته میتوان به نگرانی، گوش به زنگی بیش از حد، تنش حرکتی و فعالیت مفرط دستگاه عصبی خود مختار اشاره کرد که دارای علائمی مانند نگرانی و تشویش در مورد آینده، گوش به زنگی مفرط، تنش حرکتی، واکنش پذیری خـود مختار میباشد» (ساراسون و ساراسون،۱۳۹۰: ۳۰۸).
۲-۳-۳-۲ اختلال وحشت زدگی^[۷۵]
حملات مکرر و غیر منتظره، وحشت زدگی که سبب ترس از بروز حملات آتی و اجتناب از موقعیتهایی میشود که به نظر میرسد با وقوع حملات دارند. حمله وحشت زدگی عارضهای ناتوان کننده است و ممکن است بی هیچ مقدمهای روی دهد. در واقع اصطلاح وحشت زدگی به هجوم ناگهانی اضطراب شدیدی اطلاق میشود که به سبب وجود محرکهایی معین یا افکار مربوط به این گونه محرکها یا بدون وجود محرکهای آشکار ایجاد میشود و به سرعت به اوج میرسد. این اضطراب خود انگیخته و غیر قابل پیش بینی است(همان منبع). حملهی وحشتزدگی شامل دوره های کوتاه از بیمناکی شدید است. فرد در این دوره یقین دارد که به زودی چیزی هولناک رخ خواهد داد. این احساس معمولاً با نشانههایی همچون تپش قلب، نفس تنگی، تعرق، لرزش عضلانی، از حال رفتن تهوع همراه میشود. این نشانه ها بر اثر تحریک بخش سمپاتیک دستگاه عصبی خود مختار به وجود میآید و همان نشانههایی هستند که فرد هنگام ترس شدید تجربه میکند. در وحشتزدگی شخص به ترس از مرگ گرفتار میآید (هیلگارد^[۷۶]، ۱۳۹۱). در DSM IV-TR اختلال وحشتزدگی به صورت حملات مکرر و غیرمنتظره و وحشت زدگی تعریف شده است که با حداقل یک ماه نگرانی ممتد در مورد وقوع مجدد آن همراه باشد. نگرانی در مورد معانی ضمنی و پیامدهای بروز حملات وحشت زدگی، بخش مهمی از این اختلال است. افراد مبتلا به اختلال وحشت زدگی ممکن است همیشه مضطرب نباشند اما در عوض دچار حملات پیش بینی نشدهای میشوند که پس از دورههایی از کارکرد طبیعی عود میکنند. تپش قلب شدید، تنگی نفس شدید، ناراحتی یا درد در سینه، لرزش، سرگیجه و احساس درماندگی همه از مشخصه های حملات وحشت زدگی است. مبتلایان میترسند بمیرند، دیوانه شوند یا بیاختیار دست به کاری بزنند. این افراد در مورد احتمال رویداد حملات جدید و نیز معنای ضمنی و محتمل آنها، نگرانیهای مستمری دارند (همان).
۲-۳-۳-۳ اختلالات هراس^[۷۷]
«اختلالات هراس شامل ترس و اجتناب شدید و در خور توجه از موقعیتهای اجتماعی به احساس شرم یا تحقیر (هراس اجتماعی) یا ترس و اجتناب شدید و قابل توجه از اشیا یا موقعیتهای خاص (هراسهای خاص) است. افراد مبتلا به اختلالات اضطراب تعمیمم یافته و افراد مبتلا به اختلالات هراس میدانند از چه میترسند. دست به تعریف قابل توجهی در واقعیت نمیزنند و به نظر نمیرسد هیچ مشکل جسمانی خاصی داشته باشند. با وجود این، ترس آنها با واقعیت تناسب ندارد، غیر قابل توضیح به نظر میرسد و خارج از کنترل ارادی فرد است»(ساراسون و ساراسون ،۱۳۹۰:۳۰۸).
۲-۳-۳-۴ هراس خاص^[۷۸]
هراس، ترس غیر منطقی از یک شئ است (مثل اسب، بلندی، سوزن و …). شخص در رویارو شدن با شئ ترساننده احساس اضطراب مفرط میکند و میکوشد به هر قیمتی از آن اجتناب کند(DSM IV-TR، ۲۰۰۱).
۲-۳-۳-۵ هراس اجتماعی^[۷۹]
«ویژگی مشخص هراسهای اجتماعی، ترس و شرمساری در رویارویی با دیگران است. غالباً شخص بیشتر از این میترسد که در مقابل افرادی که با آنها روبه رو میشود، علائم اضطراب از قبیل سرخ شدن زیاد و لرزش دست و صدا را نشان دهد. ترس از صحبت کردن و غذا خوردن در جمع، دو شکایت عمده افراد مبتلا به هراس اجتماعی است. ملاکهای هراس اجتماعی درTR-DSM IV- شامل ترس آشکار و مستمر از یک یا چند موقعیت اجتماعی یا عملکردی است. معمولاً این موقعیتها در بردارنده عناصری چون افراد ناآشناو مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتن از جانب دیگران هستند. واکنش هراس شامل نگرانی شدید در مورد تحقیر یا شرمنده شدن است.شخص در این موقعیت میداند ترسش افراطی و غیر منطقی است. اجتناب از موقعیتهای ترس آور، انتظار توأم با اضطراب و ناراحتی، زندگی شخص را به شدت مختل میکند »(ساراسون و ساراسون،۱۳۹۰: ۳۱۹).
۲-۳-۳-۶ اختلال وسواس فکری ـ عملی^[۸۰]
خصیصه اصلی این اختلال، وجود وسواسهای فکری یا عملی مکرر و چنان شدید است که موجب رنج و عذاب شدیدی برای فرد میشود. این وسواس عملی و فکری سبب اتلاف انرژی و وقت برای فرد میشود و اختلال قابل ملاحضهای در روند معمولی و طبیعی زندگی، کارکر شغلی، فعالیتهای معمول اجتماعی، یا یا روابط فرد ایجاد میکند. این افراد ممکن است فقط به وسواس فکری، فقط وسواس عملی، یا هردوی این اختلالها را با هم داشته باشد (کاپلان و سادوک ، ۱۳۹۱).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۳-۳-۷ اختلال فشار روانی پس آسیبی^[۸۱]
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) عبارت است از مجموعهای از علائم نوعی که در پی مواجهه با حوادث آسیبزای زندگی فرد به صورت ترس و درماندگی به این تجربه پاسخ میدهد. واقعه را دائماً در ذهن خود مجسم کرده و در عین حال میخواهد از یادآوری آن اجتناب کند (کاپلان و سادوک،۱۳۹۱).
“اشپیل برگر^[۸۲] دو نوع اضطراب را بیان میکند:
الف) اضطراب حالتی^[۸۳]: به حالت هیجان آنی که به وسیله تنش و بیم مشخص میشود، اطلاق میگردد. این اضطراب به وسیله احساسات ذهنی آگاهانه تنش و بیم که با فعالسازی سیستم عصبی خودکار توأم است مشخص میشود.
ب) اضطراب صفتی یا خصیصهای^[۸۴]: عبارتست از پیش آمادگی نسبت به ادراک برخی موقعیتهای معین به عنوان موقعیتی تهدید آمیز و پاسخ دادن به این گونه موقعیتها همراه با سطوح مختلف اضطراب حالتی. این اضطراب یک انگیزه یا پیش آمادگی رفتاری اکتسابی است که فرد را جهت ادراک موقعیتهایی که از نظر عینی بیخطر هستند ـ به عنوان موقعیتی تهدید کننده و پاسخ دادن به این موقعیتها همراه با واکنش اضطراب حالتی که تناسبی با میزان خطر عینی ندارد ـ برمی انگیزد»(به نقل از طباطبایی فر ،۱۳۸۹: ۴۶-۴۷).
۲-۳-۵ درمانهای اضطراب
در زمینه اضطراب تاکنون براساس نظریههای گوناگون درمانهای متفاوت صورت پذیرفته است. از جمله این درمانها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • روش های درمانگری کلی

• • رویکرد روان تحلیلیگری

• • درمانگری انساننگری

• • درمانگری هستینگر

• • درمانگرهستینگر

• • درمانگری متمرکز به شکل یا اختلال

• • درمانگری رفتاری

• • حساسیت زدایی

• • آموزش غلبه بر اضطراب

• • روی آوری الگوگیری

• • درمانگریهای مبتنی برخورد نظم جویی

• • درمان با پسخوراند زیستی

• مراقبه متعالی

^ab42/0  ۷۴/۳

^b02/0  ۸۹/۳

^b0424/0  ۳۱/۶

^b04/0  ۰۵/۷

۱۰ درصد

^bc01/0  ۹۶/۱

^b08/0  ۲۸/۳

^bc14/0  ۳۸/۳

^c14/0  ۵۲/۳

^c01/0  ۱۵/۶

^c02/0  ۵۳/۶

۲۰ درصد

^bc02/0  ۹۴/۱

^bc04/0  ۹۳/۲

^c01/0  ۲۸/۳

^cd14/0  ۳۸/۳

^d28/0  ۹۴/۵

^d04/0  ۲۴/۶

۴۰ درصد

^c01/0  ۹۲/۱

^c02/0  ۶۳/۲

^c01/0  ۰۲/۳

^d05/0  ۱۴/۳

^e02/0  ۶۳/۵

^e05/0  ۸۳/۵

میانگین  انحراف معیار۳=n

حروف کوچک مشترک(در هر ستون) نشان از عدم تفاوت معنی دار و حروف مختلف کوچک وجود تفاوت معنی دار در تیمارهای مختلف
فساد در ماهیان تازه بخشی به دلیل فعالیت و رشد ارگانیزم های ویژه عامل فساد^[۱۹۱] می‌باشد که با تولید متابولیت‌هایی منجر به نامطلوب شدن طعم و بوی ماهیان و در نهایت غیرقابل مصرف شدن آنها می شود(گرام و هوس، ۱۹۹۶)^[۱۹۲].
آلودگی میکروبی ابتدایی، وضعیت نگهداری و بسته بندی بسته بندی در هوا، خلاء یا اتمسفر اصلاح شده و دمای نگهداری نقش مهمی را در تعیین عمر ماندگاری محصولات شیلاتی ایفا می کند با توجه به این اصل پذیرفته شده که بار میکروبی اولیه ماهیان آب شیرین بسته به عواملی چون وضعیت آب و دمای محیط پرورش تغییر می کند. محققین مقدار شمارش کل باکتری^[۱۹۳] ابتدایی logCFU/g6-2 را برای گونه های مختلف آب شیرین (تیلاپیا، باس راه راه، قزل آلای رنگین کمان، سوف نقره ای) پیشنهاد دادند(آراشیسار و همکاران، ۲۰۰۲؛ گیمینز، ۲۰۰۲)^[۱۹۴]. میزان مجاز شمار کل باکتری برای ماهی قزل آلا رنگین کمانlog cfu/g 7 پیشنهاد شده است .میزان TVC ابتدایی در این مطالعه ۱۴/۲ بود که نشان دهنده کیفیت بالای ماهی تهیه شده میباشد و مشابه با TVC ابتدایی در مطالعات انجام شده توسط گونزالس(۲۰۰۴)^[۱۹۵] بر ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی و ماکسیز و همکاران(۲۰۰۹)^[۱۹۶] بر فیله قزل آلای رنگین کمان بسته بندی شده در اتمسفر اصلاح شده و خلاء، با رنج بین log CFU/g3-2 بود. با توجه به این که میزان مجاز شمار کل باکتری برای ماهی قزل آلای رنگین کمان log CFU/g7 پیشنهاد شده است(سالام، ۲۰۰۶)^[۱۹۷]. افزایش بار باکتریایی با گذشت زمان نگهداری ماهی به اثبات رسیده است(فن و همکاران، ۲۰۰۸)^[۱۹۸]. مطابق جدول(۴-۸) میزان بار کل باکتری برای همه تیمار ها با گذشت زمان افزایش یافت بطوریکه این افزایش در تیمار کنترل شدت بیشتری داشت و بیشترین میزان آن در انتهای دوره بود. در ۱۶ روز اول نگهداری، نمونه‌های موجود در هر تیمار دارای بار کل باکتریایی کمتر از log CFU/g7 بودند در حالیکه بعد از آن میزان بار کل باکتریایی نمونه شاهد به log CFU/g40/7 رسید که این میزان فراتر از حد مجاز تعیین شده (log CFU/g7) می باشد. در حالی که میزان آن در تیمارهای عصاره ۱۰، ۲۰ و۴۰ درصد در پایان دوده کمتر از حد مجاز و به ترتیب به ترتیب به ۵۳/۶، ۲۴/۶ و ۸۳/۵ رسید که کمترین میزان بار کل باکتری مربوط به تیمارهای ۴۰ درصد بود بطوریکه با وجود اختلاف جزئی در زمان۲۰ دوره نگهداری، این تیمار در کل دوره نگهداری در مقایسه با دیگر تیمارهای بررسی شده اختلاف معنی داری(۰۵/۰P<) را نشان داد که این مطلب نشان می دهد که درصد بیشتر عصاره چای سبز در فیلم از لحاظ تاثیرگذاری در روند کاهش بار کل باکتری قوی تر عملکرده است. ثابت شده است که طیف گسترده ای از فعالیت ضد باکتریایی عصاره چای سبز به خاطر وجود ترکیبات پلی فنل به ویژه کاتشین ها است که بر سلول های میکروبی تاثیر گذاشته و منجر به نفوذ عصاره به درون مواد سلول شده که بر متایولیسم DNA و RNA. اثر گذاشته و از رشد و متابولیسم میکروب جلوگیری میکنند.( یولتی و همکاران ۱۹۹۹)^[۱۹۹] ترکیبات فنولی موجود در عصاره های گیاهی غشای خارجی میکروارگانیسم ها را تخریب کرده و سبب خروج لیپوساکاریدها و افزایش نفوذ پذیری غشای سیتوپلاسمی به ATP می شود. خروج ATP منجر به تمام شدن ذخیره انرژی سلول و مرگ سلول می شود(بورت، ۲۰۰۴؛ حسینی و همکاران، ۲۰۰۸)^[۲۰۰]. در مطالعه فن و همکاران (۲۰۰۸) غوطه دری در محلول پلی فنل سبب به تاخیر انداختن فساد میکروبی شد، به طوری که در انتهای ۳۵ روز نگهداری ماهی کپور نقره ای در یخ شمار کل باکتریها به میزانlog cfu/g 5/9 افزایش یافت آنها اشاره کردند که کاهش معنی دار مشاهده شده در میزان شمارش کلی باکتری ها در نمونه غوطه ور شده در پلی فنل میتواند ناشی از اثر بازدارندگی پلی فنل های چای روی فساد باکتریایی باشد. شمار کل باکتری در مطالعه بانون همکاران (۲۰۰۶)^[۲۰۱] در تیمار کلوچه های گوشتی گاو حاوی ترکیب آنتی اکسیدانی سولفید و عصاره چای سبز نسبت به بقیه ترکیبات آنتی اکسیدانی دارای افزایش کمتری است، به طوری که پس از کذشت ۹ روز نگهداری در دمای ۴ درجه سانتی گراد شمار باکتریها در این تیمار به ۸/۵log cfu/g رسید و به طور معنی داری کمتر از تیمار شاهد در مدت مشابه بود(۴/۶log cfu/g). در مطالعه رضایی و همکاران (۲۰۰۷)^[۲۰۲] در طی مدت ۲۰ روز نگهداری قزل آلای رنگین کمان در یخ در تیمارهای مختلف به طور معنی داری افزایش یافت به طوری که در روز ۱۶ از میزان مجاز (۷log cfu/g) فراتر رفت. در مطالعه ازیور و همکاران (۲۰۰۹) شمار کل باکتریها در انتهای دوره از میزان مجاز بیشتر شد. در کل نتایج مشاهده شده با نتایج تحقیقات سایر محققین از جمله سالام و همکاران(۲۰۰۴)^[۲۰۳] که تاثیر عصاره گیاهی را روی گوشت بررسی کردند و ماکسیز و همکاران۲۰۰۹^[۲۰۴] که تاثیر اسانس گیاهی را بر فیله قزل آلا آزمایش کردند مطابقت داشت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۲ مقادیر باکتریهای سرمادوست
مقادیر باکتریهای سرمادوست در جدول شماره (۴-۸) نشان داده شده است. نتایج حاصل از مقایسه میانگینها نشان داد که با گذشت زمان در تمامی تیمارها مقادیر باکتریهای سرمادوست افزایش یافته که البته این افزایش در تیمار کنترل شدیدتر بود،به طوریکه در انتهای دوره بیشترین بار باکتریایی ) را داشت. در مقایسه بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد از زمان ۰ دوره نگهداری تا انتهای دوره اختلاف معنی دار ( p<0/05) مشاهد گردید. در مقایسه تیمار های مختلف باهم نتایج نشان داد که با توجه به معنی دار( p<0/05) بودن اختلاف، تیمار ۴۰درصد عصاره چای سبز روند افزایش کندتری داشته به طوری که در روز ۴، ۸، ۱۶ و ۲۰ به صورت معنی داری ( p<0/05) کمتر از سایر تیمارها بود.
جدول۴-۸٫ مقادیر باکتری های سرمادوست(PTC) برای تیمارهای مختلف نسبت به زمان برحسب log cfu/g

استراتژی عملیات تدافعی در واقع، نوعی خرید زمان در ازای اعطای مکان و پس از آن زمان برای مهیا کردن شرایط مساعد برای حمله از طریق خسته کردن دشمن و سوق دادن آن به ارتکاب اشتباهاتی که آنگاه بتوان از آن به نفع خود بهره برداری کرد، به شمار میآمد. (جانستون،۱۳۹۰: ۳۷۴) بر اساس این مفهوم، در دوره اولیه ضعف استراتژیک، میتوان به عقب نشینیها اتکا کرد و امیدوار بود که دشمن در عمق به دام میافتد یا قدرت آن در اثر تهاجمهای متقابل کوچک در چارچوب دفاع استراتژیک به تدریج تحلیل میرود. به محض این که موازنه نسبی قدرت- در اینجا ترکیبی از متغیرهای انسانی و مادی به نفع ما تغییر میکند، باید به حمله روی آوریم. نقطه پایان این حمله نابودسازی (انهدام) توانایی جنگیدن دشمن است. کل این فرایند- از دفاع استراتژیک تا هجوم استراتژیک، دفاع فعال نامیده میشود. نیاز ابزاری به قالبدهی اقدامات خودمان به عنوان اقداماتی تدافعی و عادلانه- موضعی که جایگاه مهمی برای جلب حمایت و همراهی سیاسی مردمی دارد- لاجرم این اصطلاح را ایجاب میکند. اصطلاح دفاع فعال احتمالا در یک سطح نمادین عمیقتر نیز اهمیت دارد. مفهوم جنگ عادلانه مستلزم آن است که اقدامات تهدیدزای دشمن نه ناشی از وضعیت بیرونی بلکه برخاسته از سرشت ذاتی او و بدین سان از نظر اخلاقی غیرقابل قبول تعریف شود. بر این اساس، ماهیت دشمن، این است که تهدید میکند و ما باید در برابر او از خود دفاع کنیم. (جانستون،۱۳۹۰: ۳۷۶) تغییر جهتگیری از دفاع استراتژیک به تهاجم استراتژیک باید تنها در زمانی صورت گیرد که شرایط نیز مهیا و مساعد باشد، یعنی وقتی موازنه نسبی انواع و اقسام توانمندیها به نفع خودمان تغییر یافته باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بنابراین، دفاع فعال از نظر متفکران استراتژیک چین به عنوان یک اصل استراتژیک کلیدی و ایدهای نسبتا جدید محسوب میشود. این ایده راهنمای مهمی در دوران مائو و دنگ بود و در قرن ۲۱ نیز اهمیت خود را حفظ خواهد کرد. به نظر دنگ شیائوپینگ، دفاع فعال فی نفسه و صرفا دفاع نیست بلکه تهاجمات دفاعی را نیز در بر میگیرد. دفاع فعال شامل حمله در برابر حمله دیگران نیز میشود. ژنرال ارشد ارتش چین، وانگ نای مینگ، توضیح میدهد که دفاع فعال متضمن آن است که ماهیت استراتژی نظامی ما نه تنها دفاعی است، بلکه در مواقع لزوم ، فعال نیز میباشد. این امر مستلزم همگرایی ارگانیک دفاع و تهاجم و حصول اهداف استراتژیک دفاعی از طریق حمله فعال است. در شرایط مقتضی، دفاع استراتژیک باید به ضد حمله و تهاجم منجر شود. در این جا مرز بین دفاع و حمله کدر و مبهم است. در واقع دفاع فعال، ضربه اول را منتفی نمیداند. (اسکوبل،۲۰۰۵: ۴)
در مقام نتیجه گیری از این فصل میتوان چنین بیان داشت که چین همواره با تقابل موضوع آرمانگرایی کنفوسیوسی و واقعگرایی روبرو بوده است. همچنان که این موضوع در افکار دنگ نیز مورد توجه است. او و همکارانش دریافتند که اگر بخواهند به آرمانهای خود دست یابند ناگزیر باید واقعیات را نیز بپذیرند. یکی از این واقعیات وجود نظام سرمایه داری و راهکارهای مقابله با آن بود. برای رسیدن به اهداف سوسیالیستی، آنها بایست ابزارهای نظام سرمایه داری را بدست میآوردند. لذا برای آنان هدف، وسیله را توجیه می نمود. درکل به نظر میرسد برای چینیها، پیروزی واقعگرایانه درکنار پیروزی طبق فرهنگ کنفوسیوسی به یک میزان اهمیت دارد. (دلیوس،۱۹۹۴: ۱۱) همچنان که روبرت جی ساموئلسون اخیرا نوشته است: سیاستهای چین منعکسکننده این مفهوم است که «چین نخست… از نظم موجود حمایت میکند و آنرا میپذیرد وفتی که به آن نیاز دارد، در غیر این صورت نقش خود را با قوانین خودش بازی میکند.»
با توجه به مطالب مذکور میتوان بیان داشت که مهمترین مولفه های سیاست خارجی چین متاثر از فرهنگ استراتژیک این کشور به صورت زیر بر شمرده می‌شود:
۱- توقف استقلال‌طلبی و پیشرفت فرایند الحاق (تایوان)، حفاظت و مقاومت در مقابل تهاجم و دفاع از حاکمیت ملی، انسجام سرزمینی و منافع ساحلی (دریایی)؛
۲- حفاظت از منافع مربوط به توسعه ملی، بسط توسعه اقتصادی و اجتماعی در تمام حوزه‌ها و تداوم مسیر منسجم و پایدار افزایش قدرت ملی؛
۳- مدرنیزه کردن دفاع ملی با توجه به شرایط داخلی و روندهای توسعه نظامی در جهان، جهت هماهنگ کردن توسعه اقتصادی و نظامی و نیز بهبود قابلیت‌های دفاعی در عصر اطلاعات؛
۴- تداوم ثبات اجتماعی و نظم عمومی در جهت حفاظت از حقوق و منافع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آحاد ملت چین؛
۵- تداوم سیاست خارجی مستقل بر مبنای صلح و نیز مفهوم جدید امنیت (بر پایه برابری، اعتماد متقابل، منافع متقابل و هماهنگی)، در جهت نیل به امنیت پایدار در محیط پیرامونی و بین‌المللی. ( شریعتی نیا، ۱۳۸۳)
بدین ترتیب در نتیجه بحث میتوان گفت که فرهنگ استراتژیک چین از یک فرهنگ استراتژیک ستیزه جویانه به سمت یک فرهنگ استراتژیک همکاری جویانه و صلح طلبانه تغییریافته است. لذا، هم زمان، همان طور که فرهنگ استراتژیک چین در حال تغییر است، رهبران این کشور نیز هر چه بیشتر به سمت پذیرش هنجارها و ارزشهای لیبرالیسم پیش می روند. مکانیسمی که در این رابطه مد نظر است، تنها بحث منابع مادی نیست. بلکه منظور پروسه ای از جامعه پذیری است که بازتابی از میل چین برای مطرح شدن به عنوان یک کشور مدرن و پیشرفته است. علاقه چین به ورود به انواع سازمان های بین المللی نشان از آن دارد که رهبران چین بیش از پیش به محرک های اجتماعی حساس شده اند و از اینکه دوباره در این نظام منفور باشند، می ترسند. این در حالی است که در چند سال گذشته رهبران چینی از ترس آنکه مبادا اصول این نهاد ها آزادی عملشان را سلب کند، از عضویت به آن ها سر باز می زدند. مشارکت و تغییر هنجارها، به طور دو طرفه، توانمندتر میشوند. هر چه چین بیشتر در نهاد های منطقه ای و جهانی مشارکت داشته باشد، باورها و انتظارات رهبران این کشور نیز بیشتر از همیشه با اصول و قواعد آن نهاد ها خود را سازگار می کنند. (فردبرگ،۲۰۰۵: ۴۵-۷)
نمودار مولفه های شکل دهنده به فرهنگ استراتژیک چین را به شکل زیر میتوان ترسیم نمود.
فرهنگ استراتژیک چین
سطح نظامی
سطح ملی
صلح امری با ارزش است.
ادراک تهدید
هدف اصلی استراتژی رسیدن به اهداف است
چین به لحاظ فرهنگی برتر است.
ماموریت نظامی چین حفاظت از تمامیت ارضی است.
جایگاه ملی چین، پادشاهی میانه است.
دفاع فعال
چین باید داخل را متحد کند و ازمداخلات خارجی رها شود.
جنگ عادلانه
گرایش به تمرکز گرایی در عرصه تصمیم گیری
اگرکسی به ما حمله نکند ما نیز حمله نمیکنیم
جنگ هزینهبر، مخرب و منجر به اختلاف ونفاق داخلی میشود.
بی اعتمادی به سایر کشورها
هرگز به دنبال هژمونی نباشید.
فصل پنجم: فرهنگ استراتژیک و سیاست خارجی چین در خاورمیانه
گفتار اول: فرهنگ استراتژیک و سیاست خارجی چین
فرهنگ خصوصا در کشوری مانند چین با تمدن باستانی و سنت استراتژیک که به هزاران سال پیش باز میگردد، عتصری قدرتمند و با نفوذ محسوب میشود. بر همین اساس، میتوان از این مقوله جهت ارزیابی مشی استراتژیک چین بهره برد. اندیشمندان و سیاستگذاران چینی مکررا اظهار میدارند که رفتار و سیاست گذشته و حال آنها مشروط به فلسفه سنتی خاص چین در مورد روابط بین الملل است. یکی از متفکران نظامی چینی، ژنرال لی. جی. جان، معاون پیشین آکادمی علوم نظامی، استدلال میکند که فرهنگ ریشه و بنیان استراتژی است. تفکر استراتژیک در فرایند تاریخ تحول خود به درون فرهنگ یک کشور یا ملت راه مییابد. فرهنگ استراتژیک هیچ کشور یا ملتی نمیتواند جز حاصل سنتهای فرهنگی باشد که به شیوهای ناخودآگاه و پیچیده تعیین کننده استراتژی است. در واقع نخبگان چینی بر این باورندکه فرهنگ، تاثیری اساسی بر رفتار استراتژیک کشورها دارد. بر این اساس، برداشت چین از سایر کشورها نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. چنین برداشتی، مشروط به تفسیر چین از فرهنگ دیگران است. تصاویر فرهنگی سایر کشورها، به ویژه تصاویر فرهنگهای استراتژیک کشورهای دیگر، تاثیر قابل ملاحظه ای بر ارزیابی چین از تهدیدهای بالقوه و بالفعل در محیط بین الملل دارد.
به طور اصولی، در رفتارهای خارجی است که یک دولت تمامیت تاریخی خود را که ملت نیز بخشی از آن- و بخش مهمی- میباشد، تجلی میدهد، بویژه در جنگ، این تجلی به کمال میرسد. تمامیت حضور ملت در اقدامهای دولت از شاخصه های دوران جدید است و مشخصا از جنگ اول به این سو، در رفتارهای خارجی اغلب دولتها، میتوان توانایی های یک ملت را به عنوان پشتوانه آن رفتارها در نظر آورد. سیاست خارجی چین نیز به گونهی خاص خود، مصداقی از این واقعیت است. به طور مشخص، چین کشوری است که هنگام سخن گفتن از تاثیر عوامل فرهنگی بر سیاست خارجی، اغلب مورد اشاره قرار میگیرد. هویت در حال احیای جامعه و سیاست چین به خوبی مفاهیمی همچون ناسیونالیسم، فرهنگ کنفوسیوسی، نوعی گرایش غیرهجومی به تغایر از اقوام بیگانه و به ویژه غربیها، مصلحت گرایی ، ماده گرایی فلسفی (گرایشهای شدید این جهانی همچون رفاه، دارایی و غیره) را شامل میگردد. این هویت در حال احیاء بدون تغافل از پایبندی به استلزامات توسعهی اقتصادی، به تعبیری، ماهیت تاریخی سیاست خارجی چین مدرن را ایجاد کرده و در همین عرصه نیز خود را جاری میسازد. تقریبا بر حسب اجماع در چین، سیاست خارجی تداوم فرهنگ و تمدن این کشور است، کشوری که به گفتهی لوسین پای نه ملت- کشور، که یک کشور- تمدن است. در یک کلام، سیاست خارجی چین مبتنی بر ویژگیهای فرهنگی و قومی غلیظی است. یک سیاست خارجی از این گونه، بی شک مبتنی بر طرز تلقیها و برداشتهای خاص و تعیین کنندهای نسبت به جهان خارج و سیاستهای بین المللی است. اگر دیدگاه های اساسی و پایدار در سیاست خارجی چین، قدرتمندانه از سابقهی فرهنگی و قومی این کشور ناشی میشود، پس میتوان اندیشیدکه در درازمدت پیکره یا نظامی از تلقیات خاص چینی نسبت به جهان خارج پدید میآید.
هم چنانکه پیش از این نیز گفته شد، فرهنگ استراتژیک چین از فرهنگ سنتی ۵ هزار ساله چین سرچشمه گرفته و اخلاق ملی و ارزش و احساس روانی خاص ملت چین را منعکس می کند. هسته عمده فرهنگ استراتژیک سنتی چین مفاهیم “صلح هماهنگ” و "میانه روی” است. اولی بر «صلح ولی یکسان نبودن» و همزیستی تأکید کرده و با جنگ و لشکرکشی مخالفت می کند؛ دومی طرفدار «بی طرفی » ، «نه گذشتن و نه رسیدن» بوده و بر اصل اخلاقی «آنچه به خود نمی پسندی، به دیگری روا مدار» تأکید میکند. دکترین “میانه روی” تعیین میکنند که خصلت فرهنگ استراتژیک و ماهیت فلسفه دیپلماسی چین حتما وحدت ، صلح طلبی ، ایده آلیسم و اخلاق است. در دوران معاصر ، هر چند مبارزات صد ساله چین علیه امپریالیسم و استعمار برای استقلال و یکپارچگی کشور ، دارای عوامل فرهنگ جنگی بود ، ولی روحیه فرهنگ استراتژیک سنتی چین و ژن فرهنگی آن از بین نرفت. پس از تأسیس چین جدید در سال ۱۹۴۹، بویژه پس از تنظیم استراتژی کشوری در سال ۱۹۷۸، صلح طلبی و ایده آلیسم و اخلاق گرایی در فرهنگ استراتژیک چین مجددا برجسته شد. فرهنگ چین پس از آزمایش سخت تاریخی و اصلاح ایده های معاصر، هم فرهنگ سنتی و هم تحولات معاصر را نشان می دهد. «۵ اصل همزیستی مسالمت آمیز»، سیاست خارجی چین مبنی بر «حسن همجواری، آرامش همجواری و ثروتمندی همجواری»، طرح و توسعه عقیده امنیت جدید چین، همه نشانگر برگشت فرهنگ سنتی چین در زمان معاصر است. بویژه ایده جدید مطرح شده در سالهای اخیر از سوی محافل استراتژیک چین مبنی بر"صلح و پیشرفت"، روشنگر تحول و نوسازی فرهنگ استراتژی سنتی چین در زمان معاصر است. در حال حاضر، وظیفه عمده محافل استراتژی چین این است که بر اساس فرهنگ استراتژی سنتی چین، بر طبق نیازهای اوضاع جهان کنونی و رشد چین در حال توسعه، تا حد امکان منابع فرهنگ استراتژی سنتی چین را جمع آوری و تنظیم کنند تا فرهنگ استراتژی و ایده دیپلماسی چین نه تنها چین را برای رسیدن به هدف استراتژی چین در حال توسعه هدایت کند، بلکه بتواند خدمات شایسته خود را برای نوسازی اصول اساسی روابط بین المللی کنونی ارائه دهد. فرهنگ چین نیز باید ارزش های عدالت، برابری، انصاف را افزایش دهد تا فرهنگ چین در جهان عمومی گردد. (جیان بو،۲۰۰۶)
از منظر دکترین فرهنگی مین (Mean) ، یعنی فلسفه سنتی چین درباره چگونگی استفاده از قدرت و نفوذ، یکی از ارزش‌های اصلی و مهم در فرهنگ چین است. ماهیت دکترین مین روابط متوازن انسان و انسان، انسان و جامعه، انسان و طبیعت و روابط متوازن میان کشورها محسوب می‌شود. تحقق و فعلیت بخشیدن به دکترین مین برمی‌گردد به سازگاری سیاه و سفید، ین (yin) اصل مونث یا منفی در طبیعت و یانگ (yang) اصل مذکر یا مثبت در طبیعت، چپ و راست، خیر و شر، آنها و ما. بر اساس دکترین مین، کمال مطلوب زمانی است که همه طرف‌ها به یک برابری مقبولی برسند. در بستر روابط بین‌الملل، دکترین مین به جهانی اشاره می‌کند که وحدت تضاد نه صلح مطلق یا آشوب مطلق را با آغوش باز می‌پذیرد. کنفوسیانیسم بر روابط دوستی و صمیمانه کشورها با یکدیگر تاکید می‌کند و معتقد است که مهربانی و محبت پادزهر سنگدلی و قساوت است. بنابراین، روابط متوازن می‌تواند با منافع تجاری میان کشورها حفظ شود. (قهرمان پور بناب،۱۳۹۰: ۱۷۸)
بنابراین، مورد چین نشان میدهد که فرهنگ استراتژیک متغیر بیاهمیتی در تحلیل رفتار استراتژیک نیست. چرا که، حداقل درمورد چین، مجموعه دراز مدت، عمیقا دیرپا وکم و بیش منسجمی از مفروضات در مورد محیط استراتژیک و بهترین ابزارهای مواجهه با آن وجود دارد. وانگهی، به نظر میرسد این مفروضات درادوار تاریخی گوناگون نیز تاثیر چشمگیری بر انتخاب استراتژیک کلان دارند. این مفروضات نظامی باوری در تمام نظامهای دولتی در تاریخ چین- از دوره آنارشیک دولتهای در حال جنگ گرفته، تا نظام دولتی سلسله مراتبی امپراتوری چین و دوران پس از جنگ سرد که وابستگی متقابل بیش از پیش تقویت میشود- پابرجا ماندهاند. در دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، حتی وقتی اقتصاد چین هر روز بیش از پیش در درون اقتصاد جهانی ادغام شده است، حتی وقتی نهادهای اقتصادی بین المللی نقش فزاینده ای در پیشبرد استراتژیهای توسعه چین ایفا میکند و حتی وقتی چین با کمخطرترین محیط تهدید از سال ۱۹۴۹ روبهروست، قواعد قدرتمداری متصلبانه در تصمیم گیری همچنان رویکرد مسلط رهبری (رهبران) چین در سیاست خارجی و امور امنیتی به شمار میآید. رویکردهای چین در قبال مسائل جهانی از قبیل کنترل تسلیحات، محیط زیست و حقوق بشر نیز همچنان تحت سیطره قواعد و سواری رایگان در حوزه تصمیمگیری است. رهبران چین علنا اذعان میکنند که هدف چین در پیشبرد توسعه، بهرهمندی از «یک دولت غنی و یک ارتش قوی» است. (جانستون،۱۳۹۰: ۳۹۷) چرا که چین خود را کشوری میبیند که برای نسلها توسط قدرتهای غربی و ژاپن استعمار و اشغال و تحقیر شده است. این احساس بسیاری از مطالبات اکنون آن را، تلاشی برای دور شدن از این موقعیت ضعیف میداند که در پی ایجاد قدرت جامع و دستیابی به جایگاه شایسته جهانی است. رشد اقتصادی، فرصتی بود که به تدریج اعتماد به نفس آنها را افزایش داد و آنان برای اولین بار در تاریخ مدرن میبینند که فرصتی برای رسیدن به قدرتهای غربی و تجدید گذشته باشکوه چین و محو خاطره یکصد سال سرافکندگی (۱۹۴۹ تا ۱۸۳۹) را با تبدیل شدن به قدرت جهانی بزرگ دارند. (شفیعی و نژاد زندیه، ۱۳۹۲: ۱۶۱) از این منظر، سیاست خارجی چین گویای خونسردی، در کنار اشتیاق به جبران حقارت است. این جمله بلادورت، توسط محققین دیگر نیز تکرار شده است: «چینیها خونسردند و نقطه جوش بالایی دارند. آنها میتوانند خشم خود را تا قرنها نگه دارند و در لحظه مناسب آن را تخلیه نمایند» اصطلاح مشهور «یکصدسال حقارت» به خوبی مفهوم تداوم را در خود نهفته دارد. هم اکنون تمایل به رفع این مشکل، روح سیاست خارجی چین را شکل میدهد. در سطح داخلی، این حافظهی تاریخی موجبات تحکیم قدرت دولت را فراهم میآورد و از این منظر پیگیری هدف بزرگ رفع حقارتهای داخلی بازتولید میگردد. میتوان به عنوان نتیجه گیری این عبارت بلادورت را آورد که مائو و رهبران نسل اول حزب کمونیست چین، در طول ۴۰ سال پرفراز و نشیب به خوبی توانستهاند وجهه نظرهای آکنده از سوءظن به غرب را در ذهن جوانان چین جاودانه سازند. این جاودانگی به نوبهی خود در خدمت سیطره طلبی فرهنگی چینی قرار گرفت. به واقع مشی مشهور ضد سلطه طلبی در روابط بین الملل، در خدمت الهام هژمونیگرایی فرهنگی است. (طاهایی و اتابکی،۱۳۷۴: ۹۲)
از گذشته چینی ها، میل به نوعی سلطه فرهنگی بر مناطق شرقی آسیا، الهاماتی برای رهبری مسائل جهانی، مصلحت گرایی، عزم تمایل به ارزشهای بیگانه و تحقیر آنها، گرایش به تحسین اعصار زرین تاریخ چین، میل به اعاده مرکزیت اقتصادی سنتی چینی، سنت اطاعت از فرمانروا و بخشی گرایشهای دیگر باقی مانده است. بی شک این تمایلات برای مائو نیز میراث قدرتمندانهای بودند. اگر بپذیریم که در عرصه سیاست داخلی، دنگ به سوی آزادسازی توانایی های بالقوه جامعه و فرهنگ چینی به پیش رفت، میتوان پذیرفت که در عرصه سیاست خارجی نیز امکان تعیین کنندگی تلقیات سنتی چین وجود دارد. بویژه اینکه میدانیم، حساسیت به تحولات سیاسی کشورهای کوچکتر شرق آسیا، بدبینی به غرب، تمایل به اعادهی سرزمینهایی که از کف رفته محسوب میگردد، نگرش آیینی سوءظن به معاهدات دو و چندجانبه که ویژگی اصولی «استقلال سیاست خارجی» را ثمر میدهد، ارجاع چینیهای داخل و خارج به احساس کهن ملی و جلب توجه آنان به سرزمین کهن پدری در هر پیام مهم سالانه، بسیاری میراثهای کهن دیگر برای سیاست خارجی چین باقی مانده است، میراثهایی که بعید به نظر می رسد از میان بروند. (طاهایی و اتابکی،۱۳۷۴: ۹۵)
مائو در دورهی سی سال قبل از اصلاحات، در اجرای سیاست خارجیاش نتوانست به اهداف دیرینه چینیها جامه عمل بپوشاند. مائو تا ابتدای دهه ۱۹۷۰ با عمل کردن به سیاستهای انزواگرایانه و خودکفایی ملی، چین را از جهان خارج جدا کرده بود. به خصوص با حمایت از بعضی نهضتهای آزادیبخش و حرکتهای کمونیستی در جهان، زمینه دشمنی بسیاری از کشورهای دور و نزدیک را فراهم کرده بود. در این میان انقلاب فرهنگی نقش ویژهای در شکست دیپلماسی چین در جهان داشت. کشورهای همسایه، چین را قدرت دخالت کننده و تهدید کننده جدی برای خود میدانستند. کشورهای بزرگ و صنعتی نیز با تردید و بدبینی به اهداف سیاست خارجی چین روبرو شدند. زیرا در این دوره مائو نتوانسته بود در بازگرداندن ماکائو، هنگکنگ و تایوان به دامان سرزمین مادری موفق باشد.
بنابراین ایجاد تحولات و اصلاحات از ضروریات سیاست خارجی چین بود. برخی بر این باورند، سنگ بنای تحولات سیاسی و اقتصادی چین از اقدامات چوئن لای گذاشته شد. چوئن لای در اواخر دهه ۶۰ و یا ۷۰ میلادی در پی آن شد تا روابط چین با غرب را متحول کند و تلقیات منفی غرب نسبت به چین را تغییر دهد و نسل بعدی رهبران بعد از مائو این راه را ادامه دادند. وی معتقد بود چین باید قدرتمند باشد و بایست تضادهای چین را از سطح امنیتی به سطح سیاسی در عرصه بین المللی رساند. به این معنا که هیچ کشوری نباید احساس خطر امنیتی نسبت به چین داشته باشد.
بدین ترتیب، چین که به تازگی از چند دهه انزوای بین المللی خارج شده بود، سعی میکرد خود را از تبعات عقده های حقارت برهاند، از اینرو به دنبال نقشی منطقه ای و بین المللی برای خویش است که بیانگر وزنش بوده و منعکس کننده اهدافش باشد. جون گیتنگز که یک مورخ است در این رابطه می گوید : پکن مدتهای مدید نشانگر قدرتی بالفعل بود و نقشی را ایفا می کرد که در بیشتر اوقات پایینتر از وزن حقیقی خویش در سیاست های بین المللی بود.
به هر ترتیب، هیئت حاکمه بعدی نیز، دگرگونی روابط چین با جهان خارج را مهمترین بخش اصلاحات خود قرار داد. ایجاد اعتماد و پذیرش قاعده های حاکم بر نظام بین المللی برای جذب سرمایه، تکنولوژی و دانش مدیریت جهان خارج مهمترین کاری بود که سیاست درهای باز دنبال میکرد. این افراد اعتقاد داشتند که میزان قدرت و نفوذ کشورها بستگی به قدرت اقتصادی و برتری تکنولوژیک دارد. به همین دلیل، دستیابی به پیشرفتهای علمی- تکنولوژیک و توسعه قدرت کشور را هدف عمدهی چین قرار دادند و در همین راستا بود که سیاست خارجی چین بعد از وحدت ملی در صدر الویتهای این کشور قرار گرفت. استدلال دنگ این بودکه اگر نتوانند توانایی اقتصادی، صنعتی و فناوری خود را بالا ببرند، نه تنها قادر به رقابت در صحنه سیاست جهانی نخواهد بود، بلکه فرصت تبدیل شدن به یک قدرت سیاسی و نظامی را نیز از دست خواهند داد. (کوهکن،۱۳۸۷: ۵۰ و۵۱) به این ترتیب، دنگ شیائو پینگ، با ارائه نظریه «سیاست دربهای باز» و ضرورت گرفتن تکنولوژی و علوم از خارج که به منزله زیربنای قدرت ملی چین بود، باعث برتری اقتدار اقتصادی بر قدرت عقیدتی شد. دنگ استدلال کرد که پیشرفت اقتصادی در سرنوشت و آینده چین عامل اساسی به حساب میآید. (کوهکن،۱۳۸۷: ۴۷)
پس از دنگ شیائوپینگ، تحلیلگران چینی نیز معتقدند که عوامل استراتژیک در روابط بین المللی رو به کاهش گذاشته و قدرت اقتصادی و برتری تکنولوژیک قدرت و نفوذ کشورها را تعیین خواهد کرد. تاکنون، توانایی نظامی و اهمیت ژئواستراتژیک چین از عوامل اصلی قدرتمندی و اعتبار آن کشور به شمار میرود. بنابراین، امروزه هدف عمده جمهوری خلق چین دستیابی به پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک و توسعه قدرت اقتصادی کشور است و بدین منظور، رهبران چین مایلندکه سیاست خارجی مستقل خود را با شرایط متحول جهان تطبیق داده، همکاریهای اقتصادی، علمی و تکنولوژیک با کشورهای پیشرفته را در راس ارجحیتهای سیاست خارجی قرار دهند تا به آرمان و آرزوی خود برای قدرتمندی چین تحقق بخشند. (دفتری،۱۳۷۰: ۳۴۶)
بنابراین، اصلاحات چین ریشه عمیقی در داخل کشور داشت و بدون اثرپذیری از نیروهای خارجی شروع شده بود. روشن است که از یک سو، برداشت ذهنی رهبران چین از تصویر بین المللی آن کشور و از سوی دیگر جایگاهی که آنها برای کشور خود در نظام بین الملل انتظار داشتند، در تغییر نگرش آنها برای بدست آوردن موقعیت جهانی مطلوب و انجام اصلاحات تاثیر بسزایی داشت. اعتقادبه برپایی دوباره امپراتوری بزرگ چین که در گذشته بخشهای وسیعی از قاره آسیا را دربرمیگرفت، جزو آرزوهای رهبران چین است. آنها به برتری و اصالت فرهنگی، تمدن دیرینه ومردم چین اعتقاد داشته و پیروزی بر دیگر ملتهای شرق آسیا را طبیعی میشماردند. چینیها خود را قربانی استعمار ژاپن و غرب دانسته و رهایی از استعمار را جزو افتخارات تاریخی خود میدانند. (داربیشر،۱۳۶۸: ۳۷-۳۴)
بدین ترتیب،کانون نظری و استراتژیک چین،کسب قدرت اقتصادی است و اینکه چین، حداقل در منطقه آسیا جایگاه اول را داشته باشند و آمار و ارقام هم نشان می دهد که در این راه با جدیت گام بر می دارند. سیاست چینی ها بر مبنای بهره برداری وسیع از امکانات بین المللی به منظور متحول کردن چین است. سیاست خارجی هر کشوری باید به نفع مردم آن کشور باشد. هر سخنی، اقدامی، رابطه ای که هر کشوری در صحنه بین الملل انجام می دهد و هر سرمایه گذاری خارجی که دولتی انجام می دهد، باید به نحوی به نفع ملت خودش تمام شود. سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی یک کشور است. ابتدا بایست اولویت ها در داخل یک کشور مشخص شود سپس بر اساس آن اولویت ها، سیاست خارجی پیگیری شود. چینی ها هنرمندانه دیپلماسی همزیستی مسالمت آمیز و بهره برداری جدی از امکانات بین الملل را در پیش گرفته اند. با این اوصاف چینی ها با در دست داشتن ابزار اقتصادی به عنوان ابزاری برای کسب قدرت در عرصه جهانی، قصد دارند که به یک قدرت برتر و بازیگر اصلی در نظام بین المللی مطرح شوند. برای بازیگر شدن در سطح جهانی نیز الزاماتی مورد نیاز است. یک کشور هم به ابزار اقتصادی وهم به ابزار نظامی نیازمند است تا بتواند کار سیاسی انجام دهد. در واقع برای قدرتمند شدن نیازمند به دو استوانه نظامی و اقتصادی هستیم. اما چینی ها امروزه ظرفیت کار نظامی درازمدت در جهان را ندارند و مبنای استراتژی نظامی آنها بازدارندگی است .
اما در بعد اقتصادی، چین از جمله قدرتهایی است که موقعیت آن با سرعتی شگفت انگیز در سیاست بین الملل ارتقا مییابد. دو دهه رشد اقتصادی سریع چین، موقعیت راهبردی و سیاست خارجی این کشور را باز تعریف کرده است. رشد اقتصادی شتابان و تولید گستردهی ثروت در ترکیب با نوسازی نیروی نظامی، باعث گردیده است تا این کشور به گونهای روزافزون بر قدرت، وزن و نقش خود در سیاست بین الملل بیفزاید. این قدرت رو به تزاید، نیازمند آن است که به نفوذ در عرصه های گوناگون سیاست بین الملل تبدیل شود. کاری که چینیها مشغول انجام آن هستند. در حال حاضر رهبران چین سیاست انطباق با جهان پس از جنگ سرد را با شدت بیشتری نسبت به سالهای پیش دنبال میکنند. هدف آنها از عملگرایی در حوزه های گوناگون، مقابله با چالشهای بین المللی فراروی هدف اصلی چین، یعنی تبدیل شدن به قدرت بزرگ در قرن ۲۱ است. بر این مبنا، از جمله عوامل تاثیرگذار بر رشد و توسعهی چین، بی شک سیاست خارجی است تا حدی که میتوان گفت اگر تغییر در سیاست خارجی این کشور در ابتدای دوران اصلاحات و سیاستهای درهای باز رخ نمیداد، روند توسعهی کشور با مشکلهای بنیادین مواجه میشد. در این دوران، چین اصول جدیدی را در سیاست خارجی خود به کار گرفت که به پنج اصل همزیستی مسالمت آمیز مشهور شدهاند و عبارتند از:
۱-احترام متقابل به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها
۲-اصل عدم تجاوز
۳-برابری و نفع متقابل
۴- عدم مداخله در امور دیگران
۵-همزیستی مسالمت آمیز با همهی کشورها
با طراحی این پنج اصل به عنوان چراغ راهنمای سیاست خارجی چین از دوران اصلاحات تاکنون و پایبندی عملی به آنها، چینیها توانستهاند محیط منطقهای و بین المللی را مناسب رشد و توسعه خود سازند. به بیان دیگر، سیاست خارجی این کشور، نقش بسترساز توسعه را ایفا کرده است. (سلیمانی،۱۳۸۹: ۱۹۹ و ۱۹۸)
چین نیز مانند هر دولتی، برای رسیدن به اهداف خویش در صحنه‌های داخلی و خارجی، نیازمند تدوین استراتژی کلان ملی است تا در پرتو آن بتواند در پاسخ به شرایط متغیر محیطی، استراتژی‌های خرد را از دل آن استخراج کرده و بر محیط اعمال نماید. استراتژی کلان چین (اگر چه هیچ‌گاه به طور رسمی اعلام نشده) مانند هر دولت دیگری متأثر از تجارب تاریخی، منافع سیاسی، فرهنگ استراتژیک و محیط ژئواستراتژیکی آن کشور است. چینی‌ها استراتژی کلان خود را بر مبنای سه محور مرتبط با هم شکل داده‌اند:

در فرهنگ ناب مهدویت و در برخورد با مسئله انتظار امام غایب، انسانِ منتظر، پیوسته در طلب ظهور است و با تمام وجود و اشتیاق خواستار ظهور است و برای تعجیل امر فرج دعا می‌کند ولی هرگز عجله نمی‌کند و هر چه غیبت به درازا کشد و انتظار، طولانی شود، باز هم صبر و شکیبایی را از کف نمی‌دهد بلکه علیرغم شوق فراوان به ظهور، در برابر اراده پروردگار و خواست او کمال تسلیم را از خود نشان می‌دهد و برای تحقّق همه زمینه‌های لازم برای ظهور می‌کوشد و بردباری می‌کند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

حضرت امیرالمؤمنین فرمودند: «آرزومندان به دلیل مذمتشان، هلاک شدند و آنان کسانی هستند که در امر خدا (ظهور) عجله می‌کنند و تسلیم خداوند (و فرمان او) نیستند و مدت (غیبت) را طولانی می‌شمرند. در نتیجه پیش از دیدن فرج (رهایی) نابود می‌گردند و خداوند آن که می‌خواهد از اهل صبر تسلیم را (بر ایمان باقی نگه می‌دارد تا او را به مرتبه (کامل ایمانش) برساند و آنان مؤمنان و مخلصان اندکی هستند که گفته شده سیصد یا اندکی بیشتر از کسانی می‌باشند که خداوند آنان را به جهت نیروی ایمان و درستی یقین، شایسته یاری وی خویش و مبارزه با دشمنش قرار داده است….»^[۱۳۵]

نکات مهم حدیث

۱-عجله کردن با طولانی شمردن دوران باطل به یک معناست یعنی اگر کسی گمان کند دوران غیبت بی‌جهت طولانی شده در واقع هدفش عجله در ظهور است ۲-رفتار صحیح این است: غیبت را به منزله ظهور دانسته و تسلیم محض اوامر و تقدیر الهی باشد و برای او معرفتش نسبت به امام u و تسلیم وی بودن مهم باشد، خواه غیبت طولانی شود یا خیر.
۳-کسانی می‌توانند از هلاکت عجله نمودن خلاص شوند که اهل صبر و تسلیم باشند و به این ترتیب به درجات عالی ایمان می‌رسند ۴-همین افراد هستند که زمره اصحاب خاص (سیصد و سیزده نفر) قرار می‌گیرند ۵- آنچه که آنان را به این می‌رساند، نیروی ایمان و درس یقین آنان به وجود حضرت ولی عصر و رسالت ایشان می‌باشد و می‌دانند هیچ کس مطلقاً یارای انجام مسؤلیت آن حضرت را که همانا نابودی کامل ظلم و گسترش عدالت است ندارد.
اگر خراسانی و یمانی و شعیب بن صالح پیش از ظهور قیام و حرکت می‌کنند به فرمان امام و در جهت دعوت به اطاعت از آن حضرت می‌باشد و هیچ گاه کسی را دعوت به اطاعت خویش نمی‌نمایند.^[۱۳۶]
مرحوم صدوق در کمال الدین نقل کرده که امام جواد u فرمود: «یهلک فیها المستعجلون؛ در دوران غیبت شتاب زدگان در امر ظهور هلاک می‌شوند.»
نهی از عجله و شتاب زدگی در امر ظهور به آن جهت است که به دنبال عجله، روحیه یأس و نومیدی در انسان منتظر، پیدا می‌شود؛ آرامش و صبوری را از دست می‌دهد و حالت تسلیم او به حالت گله‌مندی و شکایت تبدیل می‌گردد و از تأخیر ظهور بی‌قرار می‌گردد و این بیماری را به دیگران نیز سرایت می‌دهد و گاهی به خاطر استعجال ظهور به حالت انکار وجود امام، گرفتار می‌شود.

ریشه یابی

گفتنی است که منشأ استعجال ظهور آن است که
۱- نمی‌داند ظهور از سنت‌های الهی است و همانند همه سنت‌ها باید پس از تحقق همه شرایط و زمینه‌ها، انجام گیرد و بنابراین برای وقوع آن عجله می‌کند ۲٫ عدم درک جایگاه مصلحت و حکمت الهی ۳٫ عدم تسلیم نسبت به اراده خدا ۴٫ بی طاقتی و بی ظرفیتی و عدم صبر در سختی ها، اذیت ها و طعنه های دشمنان ۵٫ تنها خود را معیار دیدن. لذا پایان عمر و زندگی خود را ملاک می داند، نه سیر تاریخ را.

پیامدها

۱٫ناسپاسی و اعتراض و عدم رضایت به مصلحت الهی ۲٫ رویکرد به منحرفان و مدعیان دروغین مهدویت ۳٫ یأس و ناامیدی در اثر عدم تحقق ظهور ۴٫ شک و تردید ۵٫ دست به اقدام ناشایست زدن ۶٫ استهزا و تمسخر آیات و روایات و معتقدان به غیبت و ظهور.

راه درمان و مبارزه

۱-تسلیم اراده و حکمت الهی بودن همراه با آرزوی ظهور و داشتن آمادگی ۲٫ علم و بصیرت در دین ۳٫ تبیین و روشنگری اندیشمندان

۸-دور شمردن وقت ظهور:

تعجیل، یکی از آفت ها و آسیب هایی است که فرا روی منتظر قرار دارد، اما برخی در نقطه مقابل دچار آسیب شده اند و آن دور شمردن وقت ظهور است که پیامد آن، بی تفاوتی و قساوت قلب می باشد این فکر که هنوز خیلی مانده که امام زمان ظهور بفرماید علاوه بر آنکه از طرف شیطان القاء می‌شود از عقاید و سخنان خاندان عصمت u فاصله بسیار دارد و زیرا اهل بیت عصمت ضمن این که وقتی برای ظهور تعیین نمی‌کردند، اما ظهور امام زمان را بسیار نزدیک می‌دانند و فرموده‌اند، دشمنان ما آنان را دور تصور می‌کنند.^[۱۳۷]
در روایتی فرموده اند: «لا تُعاجِلوا الاَمرَ قَبلَ بلوغِه فَتَندِمُوا و لا یَطولَن عَلیکُم الاَمَد فَتقسو قُلوبَکُم».
پیش از رسیدن این امر شتاب نکنید که پشیمان می شوید و آن را دور نشمارید که دلتان قساوت می گیرد.
در روایات دیگر، تکلیف مشخص شده است: « اهل عجله هلاکند. اهل نجات، کسانی اند که تسلیم اراده خدایند^[۱۳۸]، و امر ظهور را نزدیک می شمارند. (و آن که امر ظهور را نزدیک داند، خویشتن را آماده می سازد).»^[۱۳۹]

علل دور شمردن وقت ظهور

۱-عدم درخواست ما

ظهور امام زمان می‌تواند به دو نحوه صورت پذیرد: یکی آنکه مردم یکپارچه شوند و آن را از خدای بزرگ بخواهند و دیگر آن که مردم دست روی دست گذاشته و منتظر وقوع حوادث بنشینند تا پیمانه ظلم و ستم و دوری از خدا پر شود و در نهایت خداوند فرج را در آخرین زمان ممکن انجام دهد.
بدیهی است سفارش ائمه u آن است که مردم بی‌تفاوت نباشند و برای تعجیل و ظهور حضرت حجّت u تلاش نمایند، فعالیت کنند و یکپارچه شوند که اگر چنین کنند ظهور انجام خواهد شد و به پر شدن پیمانه زمان غیبت بستگی ندارد.
شاهد بر این مطلب روایتی است که از امام صادق u نقل شده آن حضرت می‌فرمایند: «وقتی عذاب بر بنی اسرائیل طولانی شد تا چهل روز در پیشگاه الهی ناله و زاری کردند و فرج و رهایی خود را خواستار شدند آنگاه خداوند به حضرت موسی و هارون فرمود که بنی اسرائیل را از دست فرعون نجات دهند، در نتیجه از صد و هفتاد سالی که به فرج «حضرت موسی u» باقی مانده بود صرفنظر شد « و به ده سال تقلیل یافت» آنگاه امام صادقu فرمود: «شما شیعیان هم اگر چنین کنید «فرج ما را بخواهید» خداوند فرج ما را می‌رساند ولی اگر دست روی دست بگذارید و چنین دعا نکنید «با درخواست واقعی، دلشکستگی و یکپارچه» وقتی کار به نهایت خود رسید «ادامه ظلم و ستم را خدا جایز ندانست» فرج می‌رسد.^[۱۴۰]
بنابراین اگر مردم «حداقل شیعیان» متحد و یکپارچه شده فرج حضرت مهدی (عج) را بخواهند فرج به سرعت فرا خواهد رسید ولی اگر چنین نکنند و مثل زمان حاضر و پیش از این، بگویند خدا خودش فرج را می‌رساند و به کار و زندگی خود مشغول باشند، فرج مرتباً به تأخیر می‌افتد چنانکه تاکنون قرنها و صدها سال است بواسطه بی‌تفاوتی مردم به تأخیر افتاده است.^[۱۴۱]

۲-تبلیغات منفی شیاطین

بد نیست بدانیم علّت دیگری که شیاطین و دشمنان اهل بیت u ظهور امام عصررا بسیار دور می پندارند آن است که آنان از ظهور امام عصر (عج) وحشت دارند و آن را پایان عمر شیطانی خود میدانند، در نتیجه القاء نموده اند که:
حالا حالاها خیلی مانده، تا امام زمان علیه السّلام ظهور بفرماید، لیاقت آن حضرت را نداریم اگر بیاید اوّل گردن من و تو را می زند، اگر بیاید مال و مقام و فرزند و زن و… را از تو می‌گیرد
در نتیجه چون اکثر مردم مسلمان خود را چنان نساخته اند که اینها را سخن شیطان بدانند و یا چنان روحیه ای داشته باشند که چنین مسائلی برایشان مطرح نباشد، از ظهور آن حضرت میترسند و با آنکه آن بزرگوار را دوست دارند ولی از اعماق قلب خواستار ظهورش نیستند، در نتیجه باور می کنند که هنوز خیلی مانده ظهور آن حضرت انجام شود و هنوز جهان آماده این امر نیست.
وقتی نسل قبل چنین تصوّری داشت، نسل حاظر هم چنین فکر کرد،نسل بعدی هم، همین فکر را خواهد پذیرفت؛ در نتیجه معلوم نمی شود مردم چه زمانی باید امام زمان علیه السّلام و ظهور مقدّسش را طلب نمایند. و به همین وسیله شیطان بخوبی موفق شده است مردم مسلمان را از فکر امام زمان خارج و آن حضرت را مربوط به زندگی آنان نداند.

۳-تنبلی و ترس منتظران

صرفنظر از دشمنانی که در لباس دوست و نفاق ممکن است این سخنان را بگویند عدّه ای هم از روی تنبلی و ترس، ظهور امام عصر ارواحنا فداه را دور می پندارند و از لحاظ فکری در صراط مستقیم خاندان عصمت و طهارت u نیستند و فکر نمی کنند اگر بخواهیم می توانیم یکپارچه شده و فرج آن حضرت را از خداوند متعال بخواهیم و خداوند متعال نیز فرج را خواهد رساند.
آنانکه تنبل اند و حوصله تلاش و فداکاری برای ساختن و نزدیک نمودن اجتماع به شرایط زمان ظهور را ندارند، برای توجیه تنبلی خود می گویند دنیا هنوز آماده نیست و هنوز خیلی مانده امام زمان علیه السّلام ظهور بفرماید و آنانکه می ترسند با ظهور آن حضرت کار و کسبشان از رونق بیفتد و آنچه دارند را از دست دهند (که این ترس ناشی از تبلیغات منفی شیاطین و وسوسه آنها در قلوب مردم است که اگر امام زمانی u بیایند اموال مردم را می گیرند و اوضاع اجتماع بهم می خورد) به نحوی از انحاء ظهور آن حضرت ذهن خود را دور می کنند زیرا انسان از آنچه بترسد به طور خودکار آن را به فراموشی می سپارد و دوست ندارد آن را به یاد آورد مشابه این مطلب در مورد مرگ به خوبی مشهود است.

۴-تنها گذاشتن امام

آری ما در خواب غفلت فرو رفته ایم و دست دشمن را برای آنکه هرچه می خواهد بگوید باز گذا شته‌ایم همانگونه که جدّ غریبش را در صحرای کربلا، انسانهای غافلی چون ما تنها گذاشتند و دشمن هرچه خواست به آن حضرت و پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین علی u جسارت کرد و حتّی آن حضرت را که حجّت خدا در زمین بود شخص بی نماز معرفی کرد.
پس جای تعجب نیست که اکنون نیز امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را خشن، خونریز و ویرانگر معرفی نماید تا همه از او بترسند و هیچکس حتی در دل جرأت نکند بگوید خدایا من مشتاق ظهور آن حضرت هستم پس ظهورش را همین امروز برسان.

۹-تعیین وقت

انتظار منجی از سویی عاملی برای پایداری و شکیبایی در برابر سختی‌ها و مشکلات عصر غیبت و از سویی دیگر عاملی برای پویایی و تحرک شیعیان و اماده باش همیشگی آنان است.
بر اساس تعالیم ائمه معصومین u منتظر باید هر لحظه آماده ظهور باشد و زندگی خود را چنان سامان دهد که هر زمان اراده خدا به ظهور تعلق گرفت بتواند با سربلندی در پیشگاه حجت خدا ظاهر شود.
به عبارت دیگر انتظار ظهور حجت در آینده‌ای نامشخص هم بیم دهنده و هم نوید بخش است. بیم دهنده است؛ زیرا منتظر با خود می‌گوید شاید همین سال، همین ماه و یا همین روز ظهور رخ می‌دهد پس باید آماده حضور در پیشگاه حجت خدا و ارائه اعمال خود به آن حضرت باشیم. و امید بخش است؛ چرا که منتظر می‌اندیشد شاید در آینده‌ای نزدیک ظهور رخ دهد و سختی‌ها و مشکلات او پایان برسد و لذا باید پایداری و مقاومت ورزید و تسلیم جریان‌هایی که در پی غارت سرمایه‌های ایمانی و اعتقادی‌اند نشد.
با توجه به مطالب یاد شده، می‌توان گفت تعیین زمان برای ظهور بر خلاف مفهوم و فلسفه انتظار است و چه بسا منتظر را به سستی و یا ناامیدی بکشد؛ زیرا وقتی گفته شود که تا فلان زمان مشخص، هر چند آینده‌ای نه چندان دور، ظهور به وقوع نخواهد پیوست، ما به طور طبیعی دچار سکون و رکود می‌شویم و به این بهانه که هنوز تا ظهور فاصله داریم؛ از به دست آوردن آمادگی لازم برای ظهور خود داری می‌کنیم.
از سویی دیگر اگر ظهور به هر دلیل در زمانی که به ما وعده داده شده رخ ندهد ما دچار ناامیدی و یأس می‌شویم و چه بسا که در اصل اعتقاد به ظهور منجی آخر الزمان نیز دچار تردید شویم. این نکته‌ای است که در روایات نیز مورد توجه قرار گرفته است.
از جمله در روایتی که فضیل بن یسار از امام محمد باقر u نقل کرده، آن حضرت در پاسخ این پرسش که «آیا برای این امر (برخاستن قائم u)، وقت (مشخص) وجود دارد، فرمود:
«کَذِبَ الوَقاتُونَ، کَذِبَ الوَقاتُونَ، کَذِبَ الوَقاتُونَ إِنَّ مُوسی u لَمّا خرجَ و افِداً إِلی رَبَّهِ واعَدَهُم ثَلاثینَ یَوماً، فَلَمّا زَادَهُ عَلی الثَّلاثینَ عَشراً قالَ قَومُهُ قَد أَخلَفنا مُوسی ما صَنعُوا….^[۱۴۲]
کسانی که برای این امر وقت تعیین می‌کنند، دروغ می‌گویند (آن حضرت سه مرتبه این سخن را تکرار کرد و آنگاه فرمود: زمانی که موسی u قومش را برای رفتن به قراری که با پروردگارش داشت ترک کرد، به آنها وعده داد که تا سی روز دیگر برمی‌گردد، اما زمانی که خداوند ده روز دیگر بر آن سی روز افزود قومش گفتند: موسی خلاف وعده کرده پس آن کردند که کردند…
داستان ارتداد قوم یهود و گوساله پرست شدن آنها در پی تأخیر ده روزه حضرت موسی در تاریخ مشهور است و این هشداری است به همه کسانی که در پی تعیین وقت برای ظهورند.
همچنین مشابه روایات عدم توقیت در کتاب غیبت نعمانی ابرایهم بن جعفر کابت النعمانی در باب ۱۶، ح۳، ص ۴۰۵، ح۴، ص ۴۰۶ و ح ۶، ص۴۰۶و۴۰۷ و ح ۱۱، ص ۴۱۰ از ائمه بزرگوار ذکر شده است و از این احادیث استفاده می‌شود که نه پیغمبر اکرم و نه هیچ امامی وقت ظهور را تعیین نکرده‌اند و راه هر گونه سوء استفاده‌ای را بسته‌اند پس اگر حدیثی نسبت به امای داده شد که وقت ظهور یا در آن تعیین گشته اگر قابل تأویل و توجیه باشد باید تأویلش نمود و الاّ باید مسکوت عنه باشد یا تکذیب شود و ما حق نداریم به استناد برخی رویدادهای اجتماعی و یا حوادث طبیعی به پیش بینی زمانی ظهور بپردازیم بلکه باید مدعیان توقیت را تکذیب و جلوی نشر این گونه ادعاها را بگیریم.

منظور از عدم توقیت

آنچه در جهت تعیین وقت ممنوع شدهاست این است که، شخصی سال و ماه ظهور را دقیقاً مشخص کند؛ مثلا؟ً بگوید: در ۲۰۰ سال دیگر، در فلان ماه و روز، ظهور اتفاق خواهد افتاد ولی اگر تنها بگوید: ظهور نزدیک است؛ چون نشانه‌های ظهور که مانند دانه‌های تسبیح باید یکی پس از دیگری واقع شود- پدیدار شده، اشکار ندارد.